به گزارش خبرآنلاین، زمستان سال گذشته در حالی قرارداد خرید گاز از ترکمنستان وارد بیستمین سال اجرا می شد،ترکمن ها در سردترین روزهای سال گاز را به روی ایران بستند.سه استان شمالی کشور در سالهای گذشته به موجب قرارداد سال 76 تحت پوشش گاز این کشور قرار داشتند،اما آنها یکبار درزمستان 87 گاز را به روی ایران بستند و دومین بار زمستان سال گذشته.
سرمایه بی سابقه سال گذشته،به لحاظ سیاسی فشارهای بسیاری را به دولت و وزارت نفت وارد کرده بود،اما هرچه فشار ترکمن ها برای افزایش قیمت گاز و مطالباتی که می گفتند 2 میلیارد دلار است،بیشتر می شد،وزارت نفت زیربار نمی رفت.تا اینکه در نهایت در برنامه ریزی که وزارت نفت به انجام رساند،با صرفه جویی مشکل تامین گاز استانهای شمالی حل شد.همان روزها بود که موضوع خط لوله دامغان-نکا به عنوان یکی از پروژه های روی زمین مانده سالهای قبل در دستور کار قرار گرفت تا در نهایت عصر دیروز این خط لوله تکمیل شد و به این ترتیب ایران از گاز ترکمنستان بی نیاز شد.
عاقبت زیاده خواهی ترکمن ها
قرارداد با ترکمنستان در سال 76 برای مدت 25 سال و به میزان واردات سالانه 8 میلیارد متر مکعب گاز با قیمت ثابت هر هزارمتر مکعب 42 دلار به ایران منعقد شد. اما به تدریج که قیمت گاز در بازارهای جهانی افزایش یافت،ترکمنستان مدعی شد که قیمت پایه این قرارداد پایین است و خواستار افزایش قیمت فروش گاز به ایران شد. سرمای شدید و کم‌سابقه زمستان 86 سبب شد که آنها از این فرصت سواستفاده کرده و گاز را به روی ایران ببندند.به دنبال این اتفاق مرحوم علی کردان که آن زمان قائم مقام وزیر نفت بود،برای مذاکره به ترکمنستان رفت. نتیجه مذاکرات این شد که قیمت گاز صادراتی به ایران برای شش ماه نخست سال 2008 به ازای هر مترمکعب 130 دلار و در شش‌ماه دوم سال 2008 به قیمت 140 دلار محاسبه شود. این افزایش قیمت‌ها که به بهانه الحاقیه انجام شد.
با روی کار آمدن دولت یازدهم،ترکمنستان یکبار دیگر مطالبات سال 86 را مطرح کرد و باز هم در سرمای سخت زمستان 95 گاز را به روی ایران قطع کرد. اما این بار افتتاح فازهای نیمه تمام پارس جنوبی سبب شده بود که ایران با دست پُر تری برای مذاکره با ترکمنستان پا پیش بگذارد.زیرا ایران عملا نیازی به گاز وارداتی از ترکمنستان نداشت . تیم مذاکره کننده خواسته ترکمن ها برای پرداخت 2 میلیارد دلار طلب سال 87 را نپذیرفت و میز مذاکره را ترک کرد. عشق‌آباد که بازی را به تهران باخته بود، طی تماس تلفنی نمایندگان ایران را از راه فرودگاه فراخواند و با شرایط ایران موافقت کرد. نتیجه آنکه در 10 دی‌ماه 95 قرارداد خرید گاز با شرایط قبلی به مدت 5 سال با قیمت ها قبلی تمدید شد.
برگ برنده ایران
دوبار رو دست خوردن از بازی ترکمنستان دیگر کافی بود که سرعت تکمیل خط لوله خط لوله دامغان-نکا افزایش یابد تا سرانجام دیروز پس از سرمایه گذاری ۸۲۰ میلیارد تومانی این خط تکمیل شد و توزیع گاز در استان مازندران دیگر به واردات این سوخت از ترکمنستان بی نیاز شد.آنطور که مسئولان وزارت نفت اعلام کرده اند، در این پروژه، ۳۹۰ میلیارد تومان برای ساخت ورق و خط لوله، ۱۱۰ میلیارد تومان برای تحصیل اراضی، ۳۰ میلیارد تومان برای منابع طبیعی، محیط زیست و میراث فرهنگی، ۲۲۰ میلیارد برای اجرا و ۷۰ میلیارد تومان برای ساخت دیگر کالاها هزینه شده است. این خط لوله به طول ۱۷۰ شبکه گاز جنوب کشور را به شمال را وصل می‌کند.
بیژن زنگنه وزیر نفت که در شش ماه گذشته بیشترین تلاش را برای به ثمر رساندن این خط لوله انجام داد و از سویی بیشترین فشار سیاسی را متحمل شد،دیروز در مراسم افتتاح این خط لوله گفت:«خط لوله انتقال گاز دامغان - نکا پس از ۶ ماه در آن وضعیتی که در زمستان سال گذشته داشتیم، افتتاح شد و قولی که به مردم دادم عملیاتی شد.به این ترتیب بخشی از نگرانی برای تامین مطمئن گاز و امنیت انرژی در این استان‌ها مرتفع شده است.»
وی افزود:« به عنوان وزیر نفت برای من مایه سرشکستگی بود که بگوییم بیشترین ذخایر گاز دنیا را داریم، اما در عین حال در یک استان کشورمان مشکل تامین گاز داشته باشیم. افتخار نیست که ما بر روی ذخایر عظیم راه برویم و پایمان برهنه باشد و افتخار کنیم که خیلی ثروت داریم، این ثروت‌ها باید بروی زمین بیایند و مردم از آن استفاده کنند و وقتی بالفعل شد، افتخار دارد. هنر ما به عنوان مدیران کشور این است که شرافتمندانه این ثروت‌ها را برای بهبود طولانی مدت زندگی، پایدار و مطمئن نسل آینده درست مصرف کنیم و نگذاریم ثروت کشور هدر برود. این وظیفه بر عهده یک دولت شریف، خدمتگزار و وفادار به آرمان‌های ملی، دینی و انقلابی است.»
زنگنه ضمن قدردانی از از مردم، مسئولان و نمایندگان استانهای شمالی کشور با بیان اینکه مردم مازندران در روزهای سرد زمستان خیلی با ما همکاری کردند، گفت:« ما واقعا مشکل داشتیم و مردم با همراهی شان آن را حل کردند. همچنین نمایندگان محترم مازندران و گلستان خیلی با ما همراهی کردند، البته آنها همیشه همراه هستند و رفاقت آنها را همیشه دارم. در یکی از روزهای سرد سال که گمان قطع گاز می‌رفت به برخی از نمایندگان پیام فرستادم. جواب‌هایی که از این پیام‌ها دریافت کردم بسیار با ارزش بود. انسان، رفیقانش را در روزهای سخت می‌شناسد، روز خوش همه رفیق آدم هستند.»
وی افزود:« نمایندگان مجلس در دیداری که با هم داشتیم عنوان کردند که مردم در زمستان خیلی آسیب دیدند کاری نکنید دوباره به آنها فشار وارد شود که این حرف خیلی برایم ناراحت کننده بود.»
از هووخشتره تا امروز
وزیر نفت می گوید:« امروز استانهای شمالی در زمینه انرژی در وضع خوبی قرار دارند. برای نخستین بار اعلام می‌کنم مشکلی برای تامین خوراک گاز صنایع استان مازندران و گلستان نداریم. من انتظار دارم مسئولان استان تلاش کنند از این گاز به‌عنوان سوخت استفاده نکنند و به‌عنوان خوراک صنایع استفاده شود تا اشتغال گسترده را به همراه داشته باشد. ما منبع عظیمی داشتیم که هدر می‌رفته است و از دست ما خارج می‌شد که ما در این مدت تلاش کردیم نهایت استفاده را از آن ببریم.»
وی ادامه داد: از هووخشتره تا آغاز کار این دولت به ۱۴ هزار روستا گازرسانی شده است، اما در سه سال گذشته به ۹ هزار روستا گازرسانی شد. در یکسال و نیم تا ۲ سال آینده نیز به پنج هزار روستا گازرسانی می‌شود، یعنی در مجموع به ۲۸ هزار روستا گازرسانی می‌شود. این تعداد گازرسانی بدون این که پولی از دولت گرفته شود، انجام شده است. نسبت جمعیت تحت پوشش گازرسانی ایران نسبت به کل جمعیت به نزدیک ۹۵ درصد رسید.»
3935