اتحاديه آسهآن شامل يازده عضو از ميان كشورهاي جنوب شرق آسياست. كشورهايي از ويتنام گرفته تا فيليپين در اين پيمان عضو شدهاند. اين اتحاديه يك قطب بسيار مهم در جنوب شرق آسياست كه با وجود اينكه اختلاف سطح زيادي ميان كشورهاي عضو به لحاظ توان اقتصادي وجود دارد، اما توانستهاند همكاريهاي بسيار خوب و نزديكي در حوزه اقتصاد و تجارت ميان يكديگر ايجاد كنند. كشورهايي مانند مالزي و اندونزي عضو آسهآن هستند كه از جمله كشورهاي ثروتمند منطقه محسوب ميشوند، در برابر، كشورهايي مانند لائوس و ميانمار هم عضو اين اتحاديه هستند كه به لحاظ اقتصادي وضعيت خوبي ندارند. با اين حال اتحاديه آسهآن توانسته است همكاريهاي خوب و هماهنگيهاي بيشتري ميان همه اعضا ايجاد كند كه عملا باعث شده است با وجود اختلاف سطح اعضا، اين سازمان به يك قطب اقتصادي مهم در جهان تبديل شود.
ما هم از سالهاي قبل دنبال اين بوديم كه طرف گفتوگو و ديالوگ پارتنر در آسهآن باشيم. ايران از گذشته تقاضاي ايجاد پيمان مودت و همكاري با اتحاديه آسهآن را داده است. به دليل همكاري نزديك ايران با اين اتحاديه، معمولا در جلسات آسهآن از ايران دعوت ميشود تا در نشست حاضر باشد. حضور وزير امورخارجه كشورمان در نشست وزراي خارجه آسهآن در سنگاپور و امضاي پيمان مودت و همكاريهاي آسهآن كه مورد اشاره قرار گرفت، باعث ميشود تا ايران به يك قطب بزرگ اقتصادي در جنوب شرق آسيا متصل شود، كه هم به لحاظ دوجانبه براي ايران خوب است، كه باعث ميشود تهران بتواند ارتباطهاي اقتصادي خود را به صورت دوجانبه با تكتك كشورهاي عضو پيمان، توسعه دهد و هم به اين دليل كه ايران يكي از كشورهاي محوري و عضو موسس سازمان همكاريهاي اقتصادي، اكو است، ميتواند ارتباطهاي دو منطقه را تقويت بكند و به عنوان پلي ميان آسهآن و اكو عمل كند.
كشورهاي اتحاديه آسهآن، عمدتا واردكننده انرژي و نفت خام هستند و ميتوانند مشتريان جديد نفت خام ايران باشند. تقاضاي انرژي در منطقه جنوب شرقي آسيا بهشدت در حال افزايش است. به اضافه اينكه كشورهايي مانند مالزي، سنگاپور و تاحدي تايلند، داراي تواناييهاي فناوري هستند كه ميتوانند در تامين نيازهاي فناوري و صادرات تكنولوژيهاي نو به ايران كمك كنند.
در شرايط فعلي كه به دليل بازگشت قريبالوقوع تحريمهاي امريكا و ترديدهايي كه نسبت به توانايي يا عزم اروپا براي رويارويي با اين تحريمها وجود دارد، توجه به همكاري و تقويت همكاري با كشورهاي آسهآن ميتواند يك راهكار مهم براي سياست خارجي كشور باشد. سفر محمدجواد ظريف، وزير امور خارجه كشورمان به سنگاپور و حضور در جلسه وزراي خارجه اتحاديه آسهآن ميتواند يك گام مهم در جهت توسعههاي همكاري با اين منطقه مهم جهان و تقويت نگاه به شرق باشد.
* این گفتوگو نخست در تاریخ ۱۱ مرداد ۱۳۹۷ در روزنامه اعتماد منتشر شد.