علی اکبر صالحی با ارائه این توضیحات جای طرح این سوال را باز کرد که که آیا اکنون غنی سازی جایگاه امتیاز گیری خود را به فاکتوری برای امتیاز دهی داده است یا خیر؟
به گفته علی اکبر صالحی ایران مایل بود سوخت راکتور تهران را از خارج تامین کند چراکه تولید آن در داخل صرفه اقتصادی نداشت، اما "بعد از گذشت چندین ماه درحالیکه سوخت راکتور تهران نیز رو به اتمام بود ما اعلام کردیم که توان بالقوه تامین این سوخت را داریم ، اما طرف مقابل باور نکرد و آنها اعلام کردند ایران بلوف می زند و در نهایت ما خودمان تولید این سوخت را شروع کردیم.غرض از تولید سوخت 20 درصد رفع احتیاجات و نیاز است و ما سوخت 20 درصد را برای 20 درصد آن نمی خواهیم بلکه برای تامین نیازهایمان است."
رئیس سازمان انرژی اتمی کشورمان در ادامه تاکید دارد که تولید این سوخت تنها برای راکتور تحقیقاتی تهران مورد نیاز بوده و اگر 100 کیلو از این سوخت تامین شود برای 7 یا 8 سال راکتور تهران کافی است. به گفته او" ما نمی خواهیم سوخت 20 درصد را انبار کنیم قبلا هم به طرفین اعلام کرده ایم که این سوخت را شما بدهید که این کار را نکردند."
با این وجود صالحی احتمال توقف غنی سازی از سوی ایران را رد می کند و معتقد است که" غنی سازی حق مسلم جمهوری اسلامی ایران است و ما می توانیم تا هر درصدی از غنی سازی که نیاز داشته باشیم برای رفع احتیاجات خود طبق ان پی تی اقدام کنیم."
او تاکید کرد که ایران حق دارد در عرصه غنی سازی برای رفع نیازش و تحت نظارت آژانس اقدام کند.
اما رئیس سازمان انرژی اتمی از سوی دیگر ماجرا نیز گفت؛ او گفت که گروه وین پاسخ مکتوبی به نامه ایران نداده است در حالی که تهران آمادگی دارد حتی در روزهای آینده که آمادگی طرف مقابل بر اساس چارچوب کلی نامه اعلام شود مذاکرات را شروع کند.
تمایلی برای اعلام آمادگی نیست
اما ظاهرا گروه وین تمایلی به ارائه پاسخ یا اعلام آمادگی برای نشستن پای میز مذاکره را ندارد. به گفته علی اصغر سلطانیه نماینده ایران در آژانس" گروه وین برای برگزاری مذاکرات درباره تبادل سوخت پاسخی نداده است."
این یعنی که قرار دادن پیش شرط ادامه مذاکرات بر اساس بیانیه تهران و حتی توقف غنی سازی بر اساس صلاحدید تهران با هدف جمع شدن به دور میز مذاکره برای طرف مقابل یعنی گروه 1+5 بی معناست و جایگاهی ندارد. به بیان دیگر بیانیه تهران از دید گروه مذاکره کننده یک بیانیه محلی و نه بین المللی است که با مشارکت ترکیه و برزیل به امضا رسیده و هرگز این گروه اجازه دخالت یا مشارکت این دو کشور در مذاکرات هسته ای ایران را نداده و شواهد نشان می دهد که نخواهند داد.
علی اصغر سلطانیه در خصوص عکس‌العمل گروه وین به اعلام آمادگی ایران برای انجام مذاکرات بدون پیش شرط پیرامون تامین سوخت رآکتور تهران گفت که" در ملاقات وی با یوکیا آمانو مدیرکل آژانس آمادگی کامل ایران برای مذاکرات بدون پیش شرط اعلام شده است، اما در هر حال ما منتظر پاسخ طرفهای دیگر هستیم که باید به مدیرکل آژانس اعلام شود. " پاسخ جمهوری اسلامی ایران به نامه گروه وین روز دوشنبه (4 مرداد) تحویل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی شد.
حسین ابراهیمی نایب رئیس کمیسیون سیاست خارجی در این خصوص گفت که اکنون مجددا طرف های مقابل آمادگی برای تبادل سوخت را زمزمه می کنند؛ با این وجود در بیانیه تهران تصریح نشده است که آیا در صورت انجام این تبادل باید غنی سازی بیست درصدی در داخل کشور متوقف شود تا تعامل میان دو طرف صورت گیرد یا خیر.
ابراهیمی ادامه داد: بیانیه تهران بر اساس تعامل و مذاکره صادر شد اما طرف های مقابل به جای پاسخ به این بیانیه قطع نامه تحریم چهارم را صادر کردند. پس از آن قطع نامه تحریمی اروپا علیه ایران صادر شد و پشت سرهم آنها برای خارج کردن ایران از صحنه پیش روی کردند.
به اعتقاد نایب رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس چنانچه طرف های غربی اورانیوم بیست درصد را در اختیار ایران گذاشتند، نیاز ما مرتفع می شود. جمهوری اسلامی ایران بدنبال رفع نیاز راکتور تحقیقاتی تهران غنی سازی بیست درصدی را آغاز کرد. چنانچه این نیاز برطرف شود تهران دست از غنی سازی برنمی دارد اما چون نیاز مقطعی ایران مرتفع شده و نگهداری اورانیوم غنی شده نیز خود با مشکلات و هزینه هایی همراه است، ایران توقف غنی سازی را با این هدف که فعلا نیازها برطرف شده است، در دستور کار قرار خواهد داد.
از نظر این نماینده مجلس توقف غنی سازی در این مقطع و بدنبال رفع نیاز تهران با تعلیق سه ساله دوران اصلاحات کاملا متفاوت است. او در این خصوص گفت که" در آن زمان ایران پس از سه سال تعلیق هیچ چیز به عنوان دست آورد نداشت اما اکنون روند توقف غنی سازی با هدف تعامل با طرف های مقابل است. هر زمان که ایران مجددا نیاز به اورانیوم بیست درصدی پیدا کرد در صورت رفع نیاز ایران از سوی طرف های مقابل، تعامل ادامه خواهد داشت اما در غیر این صورت غنی سازی در داخل ایران ادامه پیدا خواهد کرد."
در هر حال به نظر می رسد که اکنون جایگاه ادامه غنی سازی بیست درصدی برای ایران در حال تغییر است، اگر زمانی آغاز این فرایند برای نشان دادن عزم ایران در ادامه مسیر هسته ای و استقلال و توان ملی برای رفع نیازهای داخلی بود اکنون شاید هدف بسترسازی جدید برای تعاملی دوباره با غرب باشد آن هم در شرایطی که دایره تحریم ها روز به روز در حال تنگ تر شدن است.