تاریخ انتشار: ۱۱ خرداد ۱۳۸۸ - ۰۴:۵۱

غلامحسین حسن تاش

دولت آینده فارغ از آنکه با کدام رئیس‌جمهور هدایت شود باید برای صنعت نفت کشور فضایی را فراهم کند که در آن چارچوب تداوم فعالیت اقتصادی این بخش حیاتی اقتصاد ایران تضمین شود.

فرازهایی که اگرچه به عنوان بخشی از برنامه‌های میرحسین موسوی بیان می‌شود ولی برگرفته از دغدغه‌های کارشناسان صنعت نفت کشور است.

در گام نخست به عنوان یک فرآیند اصلاح ساختاری باید دور دولت آینده تفکیک فعالیت‌های حاکمیتی و سیاستگذاری و بنگاهداری انجام گیرد و در این فرآیند وزارت نفت به عنوان مجموعه‌ای سیاستگذار از فعالیت‌های بنگاهداری که در حیطه وظایف شرکت ملی نفت قرار دارد منفک شود.

در ساختار وزارت نفت نیز برای پرداختن دقیق‌تر به وظایف سیاستگذاری باید به تقویت نهاد‌های برنامه‌ریزی پرداخته شود و همین مسئله به اولویت فعالیت‌های اجرایی در بدنه شرکت ملی نفت مورد توجه قرار گیرد.

جایگاه طرح جامع توسعه منابع هیدروکربنی چیزی است که کمبود آن در این صنعت حس می‌شود، تقدم و تأخر در برداشت از حوزه‌های نفتی که براساس قاعده باید از حوزه‌های مشترک آغاز شود با نبود چنین برنامه‌ای رعایت نمی‌شود به طور مثال در حالی که توسعه میادین مشترک از برنامه عقب است سرمایه‌گذاری در زمینه توسعه میادین سروش و نوروز که نفت سنگین دارند نشان از همین بی‌برنامگی است.

اصلاح برنامه‌های توسعه میدان گازی پارس جنوبی که از منابع مشترک ایران با قطر است باید در اولویت قرار گیرد، در فرآیند اولیه توسعه این میدان متأسفانه مطالعات از جامعیت کافی برخوردار نبوده است و فرآیند توسعه بدون چشم‌انداز مشخص و تنها بر‌اساس آزمون و خطا شکل گرفته است و باید مورد بازنگری و اصلاح قرار گیرد.

از دیگر نکاتی که باید در حیطه صنعت نفت مورد توجه دولت دهم قرار گیرد بحث صیانت از ذخایر هیدرو‌کربنی کشور است که از طریق افزایش توان مهندسی مخازن انجام‌پذیر خواهد بود. اگر از نظر میزان متخصصین مخزن در ایران و چین مقایسه‌ای داشته باشیم، می‌بینیم که در کشوری که سابقه چندانی در صنعت نفت ندارد و در مقابل ایران مخازن کمی هم در اختیار دارد تنها در یکی از مراکز مطالعاتی‌اش بیش از 10 هزار نفر متخصص مخزن فعال هستند در حالی که در ایران به جرأت می‌توان گفت حتی 100نفر متخصص مخزن وجود ندارد.

در این بخش تزریق گاز به مخازن از جمله مسائلی است که متأسفانه در کشور مورد بی‌توجهی است. در حال‌حاضر میزان در بهترین حالت میزان تزریق گازی که به مخازن انجام می‌شود 65 درصد از برنامه‌ای عقب است که خود برنامه میزان گاز تزریقی را کمتر از نیاز واقعی مخازن برای حفظ میزان تولید پیش‌بینی کرده است.

اصلاح الگوی پالایشی کشور از فرآورده‌های سنگین به سمت فرآورده‌های سبک مانند بنزین باید مورد توجه باشد.

در زمینه اصلاح الگوی مصرف انرژی متأسفانه در خود ساختار صنعت نفت مصرف بی‌رویه وجود دارد و باید قبل از مردم خود دستگاه‌های تأمین‌‌کننده انرژی کشور برای اصلاح الگوی مصرف پیش قدم شوند.

منبع: خبرآنلاین