دهها سرباز نیمه شب یکشنبه به کاخ ریاست جمهوری هندوراس حمله کردند و رئیس جمهوری قانونی این کشور را شبانه، با لباس خواب و با شعار حفظ دموکراسی به کاستاریکا بردند تا نام این کشور فقیر متکی به موز، ناگهان در صدر اخبار قرار گیرد و خاطرات تلخ کودتاهای آمریکای لاتین را در اذهان زنده کند.
با وجود اینکه واشنگتن پست نوشته است کودتای نظامی در هندوراس اولین کودتا از این نوع علیه دولت یکی از کشورهای آمریکای مرکزی در 16 سال اخیر است، برکنار کنندگان رئیس جمهور این اقدام خود را قانونی اعلام کرده و معتقدند که کودتایی در کار نبوده و آنها تنها به وظیفه قانونی خود در پاسداشت از قانون اساسی عمل کرده اند.
رئیس جمهور تبعیدی هندوراس قصد داشت با اصلاح قانون اساسی، محدودیت حضور یک دوره‌ای ریاست جمهوری را که در قانون اساس این کشور به آن تصریح شده، حذف نماید تا به این ترتیب بتواند یک بار دیگر به عنوان کاندیدا در انتخابات ریاست جمهوری شرکت نماید، اما این تصمیم او با مخالفت برخی از سران حزبش و اعضای کنگره این کشور مواجه شد.
در پی تبعید شبانه مانوئل زلایا رئیس جمهور قانونی این کشور به کاستاریکا، روبرتو میچلتی رییس کنگره هندوراس سوگند یاد کرد تا 27 ژانویه 2010 که مدت ریاست جمهوری زلایا به پایان می‌رسد، به عنوان رییس جمهور، امور کشور را در دست گیرد.
میچلتی طی مراسمی در کنگره سوگند یاد کرد و اعضای کنگره نیز با شعار "هندوراس، هندوراس" از وی حمایت کردند. با وجود اینکه اکثر کشورها چنین اقدامی را کودتا ارزیابی کرده اند میچلتی خاطرنشان ساخت که در زیر سایه کودتا، رئیس جمهور نشده و معتقد است در نتیجه یک روند انتقال قانونی به سمت ریاست جمهوری رسیده‌است.
در حالیکه واشنگتن پست در گزارش خود از هندوراس نوشته است که اعضای کنگره، متنی را به عنوان استعفای زلایا تنظیم کرده و در صحن کنگره قرائت کرده اند، زلایا از کاستاریکا لب به اعتراض گشوده و هرگونه استعفای خود را تکذیب کرده است. رئیس جمهوری قانونی همچنین اعلام کرده است که تا پایان دوره اش، ریس جمهور باقی خواهد ماند. این در حالی است که دادگاه عالی از کودتای نظامی به عنوان دفاع از دموکراسی حمایت کرده است.
چاوز دولت کودتا را تهدید کرد
در همین حال هوگو چاوز که از دوستان و متحدان مانوئل زلایا رئیس جمهور تبعید شده به کاستاریکا است، تهدید کرد که دولت جدید را سرنگون خواهد کرد. این اظهار نظر عجیب سبب شد تا میچلتی، رئیس کنگره هندوراس که هم اکنون به جای زلایا نشسته، در خصوص دخالت هوگو چاوز هشدار داد.
رییس جمهور ونزوئلا، سوای اینکه قول داد رهبر جدید هندوراس را از قدرت ساقط کند، اعلام کرد که ونزوئلا در "وضعیت جنگ" به سر می برد و ارتش خود را به حالت آماده باش در می آورد. وی همچنین با اشاره به توهینی که در حین تصاحب قدرت به سفارت ونزوئلا صورت گرفته گفت: سربازان هندوراس سفیران کوبا و ونزوئلا را به طور موقت بازداشت کردند و آنها را مورد ضرب و شتم قرار داده‌اند.
برخی دیگر از رهبران آمریکای لاتین نیز در خصوص این کودتا موضع گرفته و ضمن محکوم کردن آن، خواستار بازگشت زلایا به قدرت شده اند.
آمریکا مخالف کودتا است
از سوی دیگر رئیس جمهور آمریکا نیز از وقایع اتفاقیه در هندوراس اظهار نگرانی کرده است. در این بین هیلاری کلینتون وزیر خارجه آمریکا نیز گفته است که دستگیری زلایا باید محکوم شود.
اوباما در این خصوس بیانیه ای صادر کرده و از تمامی احزاب و بازیگران اجتماعی در هندوراس خواسته است تا به معیارهای دموکراتیک، حاکمیت قانون و اصول منشور دموکراتیک کشورهای قاره آمریکا احترام بگذارند.
گروه "ریو" که از 23 کشور حوزه آمریکای لاتین و آمریکای مرکزی تشکیل شده نیز با صدور بیانیه‌ای، کودتا در این کشور را محکوم کرد و خواستار بازگشت فوری و بدون شرط زلایا به سمت ریاست جمهوری شد.
زلایا یکی از روسای جمهور چپگرای آمریکایی لاتین است که دو سال پیش در یک انتخابات آزاد با اکثریت آراء به قدرت رسید اما تلاش های او برای تغییر قانون اساسی از طریق برگذاری رفراندوم که از اقدام هوگو چاوز الهام گرفته شده بود نخبگان این کشور را به وحشت انداخته و آنها تصمیم به کودتای قانونی ( به گفته مخالفان)علیه وی گرفتند.