دموکراسی

آیا جنبش مشروطه بابی - بهائی بود؟

تاریخ ایرانگروهی از اپوزیسیون نظام جمهوری اسلامی که پیشتر خود را «سلطنت‌طلب» می‌نامیدند، شروع به نوعی بازتعریف و یا به اصطلاح «ری‌برندینگ» خود کردند و خود را «مشروطه‌خواه» نامیدند. از سوی دیگر، [برخی از] ایدئولوژیست‌ها و استراتژیست‌های نظام کنونی در واکنش به اپوزیسیون و یا «امپریالیسم غربی» و «تهاجم فرهنگی» به دنبال تأکید بر ایده‌های بنیادگرایانه هستند.

کتاب خزان خودکامگان در کشورهای پساکمونیستی تحول از طریق انتخابات را بررسی می‌کند

خزان رهبران اقتدارگرا در کشورهای پساکمونیستی با «یادگیری» تاکتیک‌ها/ پیروزی در انتخابات گام اول، تازه دشواری ها آوار می شوند

اخبار اندیشهنویسندگان در این کتاب کوشیده‌اند نه درباره مشروعیت نظام‌های سیاسی سخن بگویند، نه توصیه‌ای برای تغییر ساختارها ارائه کنند، بلکه صرفاً به این پرسش پژوهشی پاسخ می‌دهند که چرا انتخابات در برخی کشورهای پساکمونیستی منجر به تغییر دولت شده و در برخی دیگر به تثبیت وضع موجود انجامیده است؟ نقطه قوت کتاب همین رویکرد تحلیلی و میان‌سطحی آن است؛ رویکردی که به جای تکیه بر نظریه‌های کلان یا تفسیرهای اخلاقی، به داده‌ها، مصاحبه‌ها و مطالعه‌های میدانی تکیه دارد و تلاش می‌کند فرآیندهای سیاسی را در ظرف زمان و مکان خاص همان کشورها بفهمد.

 حسین واله رئیس موسسه حکمت و فلسفه در روز جهانی فلسفه از سقراط می گوید

چرا سقراط از مرگ فرار نکرد؟ / «فلسفیدن» نیاز امروز ایران؛ خردورزی، کلید مقابله با منافع پنهان و دستیابی به صلح جهانی / فلسفه از ایران به یونان رفت

اخبار اندیشهحسین واله گفت: در تاریخ مشهور است که سقراط را بازداشت کردند و گفتند اظهار ندامت کن یا جام شوکران را بنوش. عده‌ای از شاگردانش هم گفتند که می‌توانیم تو را فراری دهیم. اما سقراط فرار نکرد. چرا فرار نکرد؟ آیا می‌توان تصور کرد یک آدمی سر دو راهی‌های مختلفی قرار بگیرد که یکی از آنها جان و دیگری چیز دیگری باشد و آن چیز دیگر را بر جانش ترجیح دهد؟

علی میرموسوی از دیدگاه های داوود فیرحی گفت

فیرحی در پی خوانشی دموکراتیک از اسلام بود / ادعای ناتمام ماندن پروژه فکری او درست به نظر می‌رسد

اخبار اندیشهمیرموسوی: فیرحی توانست از درون سنت فقهی راهی برای توجیه حقوق بنیادین انسان به‌ویژه آزادی و تقدم نسبی آن بر تکلیف بیابد. اما این راه محدودیت‌هایی داشت و یارای ایستادگی در برابر نصوص دینی محدود کننده حقوق انسان را نداشت.

 سیدصادق حقیقت به مناسبت پنجمین سالروز درگذشت استاد فقید دانشگاه تهران اندیشه هایش را بررسی کرد

چرا نسل «زد» گفتمان فیرحی را نپذیرفت / فقه سیاسی در بن‌بست مدرنیته: تلاش برای «دموکراتیک کردن سنت»/ پروژه ناتمام فیرحی برای ایران امروز

اخبار اندیشهچالش نظری مهم‌تر آن است که دموکراسی و مردم‌سالاری مفاهیمی مدرن‌اند و در ذات سنت اسلامی به معنای امروزی وجود ندارند. فیرحی بر این باور بود که مفاهیمی چون «بیعت» و «شورا» می‌توانند مبانی دموکراتیک در فقه اسلامی باشند، ...اما چالش اصلی پروژه‌ فکری فیرحی یافتن راهی بود برای پیوند دادن «سنت فقهی» با «مفاهیم مدرن»، بدون آن‌که یکی در دیگری حل شود. در ادامه‌ این مسیر، می‌توان از رویکردی به نام «ظرفیت‌سنجی» بهره برد؛ یعنی سنجش میزان سازگاری و ظرفیت سنت و فقه برای پذیرش شاخص‌های مردم‌سالاری و عقلانیت سیاسی. در واقع، این رویکرد می‌تواند ادامه‌ منطقی «پروژه‌ ناتمام فیرحی» تلقی شود.

تولید علم مبتنی بر اندیشه رهبری در مجموعه ای۲۰ جلدی منتشر شد/ معاونت آموزش و پژوهش دفتر حفظ و نشر آثار رهبری: تمدن غرب بر مبانی غیر اخلاقی استوار است

احزاب و شخصیت‌هامعاونت آموزش و پژوهش دفتر حفظ و نشر آثار آیت الله خامنه‌ای گفت:غرب با استقلال فکری و رفتاری جمهوری اسلامی ایران به شدت مخالف است، اما ما در ایران طبق همین الگو عمل خواهیم کرد.

ترامپ: دموکرات‌ها «مثل سگ» پا پس کشیدند

آمریکارئیس‌جمهوری آمریکا مدعی شد که دموکرات‌های کنگره زیر فشار بازگشایی دولت و از بیم دور زدن قانون اطاله بررسی، «مثل سگ پا پس کشیده‌اند.»

علی مطهری: از مدل دموکراسی آمریکا هم ممدانی بیرون می‌آید هم ترامپ مسیحی صهیونیست قمارباز زنباره / از مدل ایران فقط محافظه کاران فاقد ابتکار عمل!

احزاب و شخصیت‌هاعلی مطهری در واکنش به شهردار شدن زهران ممدانی در نیویورک نوشت: اینجا هم افرادی محافظ کار و محروم از ابتکار عمل انتخاب می‌شوند که برای هر اصلاحی باید به چند جا التماس کنند!

نسل زد و بیداری دیجیتال؛ دموکراسی در عصر پلتفرم‌ها

سیدناصری ، محمد مهدیدر قرن بیست‌ویکم، نسل جدید خواهان چیزی فراتر است؛ مشارکت در فرآیند تولید و نظارت بر تصمیمات. نسل زد نه‌تنها می‌خواهد شنیده شود، بلکه می‌خواهد در ساختار قدرت سهیم باشد.

شگفتی‌سازی ممدانی، آغازگر روند پیروزی دموکرات‌ها در انتخابات ۲۰۲۸

آمریکازهران ممدانی متولد ۱۳۷۰ شمسی ۳۴ ساله، مسلمان شیعه، مهاجری که ۷ سالگی به همراه خانواده در نیویورک ساکن می شود. امروز سکان مهمترین ایالات آمریکا را به دست گرفت.

انتقاد تند زیدآبادی از بیژن عبدالکریمی؛ به زودی به دفاع از سرکوب و دیکتاتوری می‌رسید

احزاب و شخصیت‌هازیدآبادی نوشت: اگر من جای جناب عبدالکریمی بودم، بیش از این در این مسیر پیش نمی‌رفتم چون گام بعدی در این مسیر دفاع عریان از استبداد و مشروعیت دادن به سرکوب آن است.

«از توسعه تا مردم‌سالاری»؛ قهرمانپور رویکردهای نوین در دموکراسی سازی را بررسی کرد

حکومت در ایران مانند کره جنوبی توسعه گرا و بوروکراتیک نیست / دموکراسی محصول افراد کتاب‌خوان نیست / آیا دموکراسی مفهومی غربی است؟

اخبار اندیشه رحمان قهرمان‌پور گفت: دموکراسی امر ذهنی و محصول افرادکتاب‌خوان نیست. دموکراسی از دل بحث‌ها بیرون نمی‌آید، دموکراسی یک پدیده چندبعدی است و وجه جامعه‌شناختی دارد. عرض من این است که بر اساس فرمول‌های کتاب «ازتوسعه تا مردم سالاری»، در ایران، توسعه به‌معنای مدرنیزاسیون داشتیم اما آثار این توسعه مدیریت نشده است.

نقد نظریه سریع القلم و غنی نژاد از سوی قهرمانپور / تصور ساده انگارانه از جامعه جنبشی / به جای دموکراسی ثروتمند دموکراسی فقیر را محقق کنیم

اخبار اندیشهتجربه‌ی آسیا نشان می‌دهد فرمول گشایش‌گرانه‌ای که بتوانند ائتلافی در درون حاکمیت بسازد و گذار ایجاد کند، نتیجه‌اش بهتر می‌تواند باشد. نکته‌ی مهم این است که ما از امکان گذار قدرتمندانه به دموکراسی ثروتمند رد شده‌ایم و آنچه در افق است، یا ادامه‌ی وضع موجود است یا دموکراسی فقیر. نظر نویسندگان کتاب این است که در چنین شرایطی اگر قرار گرفتید، فعلاً چاره‌ای ندارید؛ در انتخاب بین بد و بدتر، از سر استیصال و اجبار، راه سوم را بروید و ائتلافی بسازید تا دموکراسی فقیر ایجاد شود.  

ضرورت «تسهیل‌گری محلی»  برای دموکراسی پایدار

از کوچه تا حکومت؛ چگونه دموکراسی در محله‌های ما متولد می‌شود؟

اخبار اندیشهبه بیان ساده، تسهیل‌گر در محله مثل تمرین‌دهنده دموکراسی روزمره است. همان‌طور که بدن برای سالم ماندن نیاز به ورزش مستمر دارد، دموکراسی هم برای پایدار ماندن نیازمند تمرین مداوم مشارکت و گفتگو در کوچک‌ترین سلول‌های اجتماعی یعنی محله‌هاست.

انتقاد قوچانی از بیانیه جبهه اصلاحات؛نزد بیگانه همه باید یک تن واحد باشند/ برای ارائه مشاوره‌های میهن‌‎دوستان راه بهتری وجود ندارد؟!

احزاب و شخصیت‌هااگر دموکراسی را به حکومت ملی ترجمه کنیم که البته عرصه دیپلماسی، عرصه امر ملی است اما وقتی براساس اکثریت- اقلیت سخن می‌گوییم در دموکراتیک‌ترین دولت‌ها پای میز مذاکره، ‌نه اکثریتی داریم و نه اقلیتی بلکه یک ملت- دولت باید در برابر ملت- دولت مقابل قرار گیرد.

چندپارگی اجتماعی، توزیع کالاهای عمومی و تجربه انتخابات محلی در چین

مطالعه دموکراسی سازی در چین برای ایران مناسب است؟ / درس‌های دموکراسی‌سازی در جوامع چندپاره / اقتصاد با دموکراسی چه نسبتی دارد؟

اخبار اندیشهاین مطالعه نشان داد که ناهمگنی مذهبی به‌عنوان یک پیش‌شرط کلیدی، اثربخشی انتخابات محلی در افزایش ارائه کالاهای عمومی را محدود می‌کند. در روستاهای همگن، انتخابات به دلیل پاسخگویی بیشتر و هماهنگی بهتر، به افزایش قابل‌توجه مخارج و ارائه کالاها منجر شد. اما در روستاهای ناهمگن، تفاوت در ترجیحات و کاهش اعتماد بین گروه‌ها، این اثر را تضعیف کرد. این یافته‌ها پیامدهای مهمی برای سیاست‌گذاری در کشورهای در حال‌ توسعه دارند؛ جایی که ناهمگنی اجتماعی می‌تواند مانعی برای موفقیت دموکراسی‌سازی باشد.

مختار نوری، استاد اندیشه‌سیاسی دانشگاه رازی کرمانشاه بحران لیبرال دموکراسی در غزه را بررسی می کند

غزه، زلزله‌ای اخلاقی در پایه‌های لیبرال دموکراسی غرب / «سرمایه‌داری شبکه‌ای» در حال ظهور است /از خاموشی سازمان‌ها تا بیداری انسان‌ها درباره روایت غزه

اخبار اندیشهبرخی محققان در ایام اخیر مدعی شدند داستان غزه نشان داد که فلسفه اروپا دچار فروپاشی اخلاقی است! شخصاً بر این باورم که باید میان «غرب» برآمده از نگاه‌های فلسفی فیلسوفان و «غرب» برآمده از نگاه‌های سیاستمداران تفاوت قائل شد و هر یک را به سهم خود ارزیابی کرد.

مروری بر کتاب «ظهور استبداد مدرن در ایران»

شرحی از تاج‌گذاری بناپارتیستی شاه و سرمستی‌اش از قدرت

تاریخ ایرانکتاب حاضر نشان می‌دهد که چگونه محمدرضا شاه پهلوی به استبداد مدرن گذار کرد. کودتای ۱۳۳۲ زمینه‌های سیاسی این گذار را فراهم کرد تا این‌که در سال ۱۳۴۶ ایران به یک سلطنت استبدادی مدرن تبدیل شد.

درباره پادشاهی و توماس آکوئینی در گفت‌وگو با سعید ماخانی

فلسفه تومیستی پاسخی به نسبی‌گرایی و پوچ‌گرایی دوره مدرن / چرا کلیسا به فیلسوف قرون وسطی پناه برد؟

اخبار اندیشهبر اساس فقراتی که در جامع الهیات آمده است، حکومت پادشاهی باید با مزایای صورت‌های دیگر حکومت هم تلفیق شود. در این فقرات، شاهدیم که او حکومت مرکب را بهترین صورت حکمرانی می‌دانست. برای این مهم، او عناصری از بنیادهای حکمرانی در عهد عتیق، یعنی اصول موسایی را با اصول ارسطویی در هم آمیخت تا برداشت منحصر به فرد خود از حکومت مرکب را ارائه کند. بر این اساس، توماس معتقد است شکل مرکب حکومت، متشکل از خصایصی از پادشاهی، آریستوکراسی و دموکراسی، بهترین صورت حکومت است.

یک نظرسنجی جدید نشان می‌دهد که شهروندان در سراسر جهان نسبت به دموکراسی بدبین شده‌اند

نارضایتی از دموکراسی / چرا رضایت از کارکرد نهادهای دموکراتیک در جهان کاهش یافته است؟

اروپانارضایتی از شیوه اجرا و کارکرد دموکراسی در ۱۲ کشور ثروتمند جهان به بالاترین سطح از زمان آغاز بررسی‌ این مسئله در سال ۲۰۱۷ رسیده است.

دموکراسی چیست و بهترین شکل آن کدام است؟ / هیچ الگوی دموکراسی بی نقصی وجود ندارد

اخبار اندیشههیچ الگوی دموکراتیک بی‌نقصی وجود ندارد، اما بهترین دموکراسی آن است که پیوسته خود را نقد، اصلاح و در برابر مردم پاسخگو نگه دارد. به تعبیر جان دیویی، دموکراسی نه صرفاً یک نظام سیاسی، بلکه شیوه‌ای از تجربه‌ اجتماعی و اخلاقی مشترک است.

نادیده گرفتن عقلانیت چگونه به افول دمکراسی می‌انجامد؟ / تأثیر حسد را بر روابط انسان‌ها بدانید

اخبار اندیشهنشر نو کتاب جدیدی منتشر کرد با عنوان «در ستایش عقل» که به موضوع اهمیت دمکراسی و خرد جمعی در این حوزه می پردازند. همچنین نشر ماهی کتاب «حسد» را منتشر کرده که ثابت می کند این بلیه چه تأثیر مخربی بر روابط انسان ها دارد.

فراستخواه: نقدهای ما بی‌بخار شده است /دموکراسی می‌گوید هرچه می‌خواهید می‌توانید بگویید اما نمی‌تواند بگوید نوشته ها عمیق و دقیق باشد

اخبار اندیشهمقصود فراستخواه با بیان اینکه نقدهای ما هم بی‌بخار شده، گفت: برخی گمان می‌کنند اگر مطلبی بنویسند و همه چیز، زمین و زمان، ساختارها و عملکردها را و… زیر سوال ببرند، این یک هنر است... معمولاً فیلسوفان سیاست می‌گویند که دموکراسی به ما آزادی سخن گفتن می‌دهد. اما دموکراسی به ما نمی‌گوید که راست ومنطقی ومستدل ومستند سخن بگویید. دموکراسی می‌گوید که شما هرچه می‌خواهید می‌توانید بگویید. اما دموکراسی برای ما نمی‌تواند بگوید که همه حساس باشیم که نوشته‌ها عمیق باشد، دقیق باشد، شعاری نباشد، تصنعی نباشد، کلمات جان‌دار، روش‌های تحقیق و بیان مسئله‌ها و وجه نوآورانه باشد. نوآوری در نوشته‌ها باشد.

به بهانه بررسی کتاب «از توسعه تا مردم سالاری»، نوشته دن اسلیتر و جوزف ونگ

گفت وگوی فاضلی با قهرمانپور در باره امکان ایجاد دموکراسی در ایران / آیا دموکراسی همه مشکلات ایران را حل می کند؟/ چرا دموکراسی دور و دشوار نیست

اخبار اندیشهقهرمانپور: کتابی که ترجمه کرده‌ام، ارزشش در این است که مدام تکرار می‌کند این باور که مدام بگوییم دموکراسی یک پدیده غربی است، باور درستی نیست. در ایران می‌گویند اگر دموکراسی می‌خواهید باید متون فلسفی بنیادین از ژان ژاک روسو گرفته تا هابز و... را مطالعه کنید. این کتاب می‌گوید، این شیوه رسیدن به دموکراسی خیلی ضرورتی ندارد.