به بیانی دیگر فضای حاکم بر سوریه به طور خاص و خاورمیانه به شکلی عام موجب شده است تا این سفر در قالب استراتژی جمهوری اسلامی در ارتباط با سوریه و کل خاورمیانه به خوبی تعریف و انجام شود.
بسیاری از ناظران داخلی و بیرونی بر این باورند که جمهوری اسلامی به دلیل نقش سازنده‌ای که در جنگ هشت‌ساله سوریه ایفا کرده، در قبال سرمایه‌گذاری‌های مادی و معنوی که انجام داده و فرصت‌های اقتصادی حاکم بر این کشور جنگ‌زده را به نفع خویش تعریف کرده، در بازسازی و احیای زیرساخت‌های این کشور باید نقش برجسته‌ای ایفا کند.
به طور کلی ایران از ظرفیت‌های لازم هم از منظر سرمایه، هم نیروی انسانی و روش‌های مدیریتی برخوردار است تا با توسل بدان بتواند در پروژه‌های مربوط به احیای تسهیلات و زیرساخت‌های سوریه نقشی برجسته داشته باشد. به باور من، بهترین استراتژی که جمهوری اسلامی می‌تواند در این برهه زمانی اتخاذ کند، سرمایه‌گذاری بر قدرت نرم و و همکاری‌های اقتصادی است. براساس گزارش سازمان ملل متحد، بازسازی زیرساخت‌های سوریه سی سال به طول خواهد انجامید، طبیعتا این فرصت خوبی است که ایران با توسل به ظرفیت‌های خود بتواند در تحققش مشارکتی فعال داشته باشد.
سوریه به دلیل سیاست‌های مخرب ایالات متحده و متحدان عربی و غربی‌اش درگیر جنگ داخلی شد؛ نبردی که حالا همه زیرساخت‌ها و تاسیسات این کشور را نابود کرده است. تلاش برای احیای این پروژه‌ها برنامه‌ای است که ایران با مشارکت و بر عهده گرفتنش قادر می‌شود تا بازاری برای تولیدات و صادراتش ایجاد کرده و همچنین زمینه را برای ورود بخش خصوصی به بازار سرمایه سوریه هموار کند، از همین‌رو معاون اول رئیس‌جمهوری ضمن انعقاد این توافق‌ها باید چارچوب‌های تفاهم‌های موجود را به درستی مشخص و تعریف کند، طبیعتا ممکن است تلاش‌های ایران در این زمینه توسط آمریکا و متحدان عربش به چالش کشیده شود، اما تلاش‌های این گروه به بن‌بست خواهد رسید.
درباره چرایی این مسئله باید به سال ۲۰۱۱ و نقش مخرب اعراب در جنگ سوریه اشاره کرد. عربستان‌سعودی با ایجاد جنگ نیابتی در خاک سوریه تلاش داشت تا سیاست‌های خارجی ایران را به چالش بکشد، حتی مداخلات این کشور در میدان سیاست لبنان نیز با چنین هدفی انجام شد تا بدین ترتیب جمهوری اسلامی در عرصه سیاست خارجی در موضع ضعف قرار دهد.
سوریه به خوبی نقش مخرب همسایگان و متحدان پیشین عربش را به یاد دارد و از همین رو امکان ندارد به اعراب اجازه دهد تا میان دمشق و تهران شکاف ایجاد کنند. با این حال این امکان وجود دارد که دولت سوریه برای تثبیت شرایط سیاسی‌اش در منطقه با کشورهای عربی حاشیه خلیج‌فارس روابط دیپ‍لماتیکش را بازتعریف کند؛ اما این احتمال وجود ندارد تا این بازیگر جمهوری اسلامی و ظرفیت‌های این کشور را نادیده بگیرد.
* منتشر شده در در روزنامه سازندگی/ ۱۰ بهمن ۱۳۹۷