تیتر سه وبلاگ‌ها
-
ژئوپلیتیک ایرانی و الزامات بین المللی؟!
در منطقه توسعه نیافته ائی زندگی میکنیم که کشورها اراده ائی برای کمک به یکدیگر جهت کاهش مشکلاتشان ندارند! اما قرار نیست کشورها همسایگانشان را خودشان انتخاب کنند!تلاش برای کاهش مشکلات درونی و نزدیک شدن به استانداردهای بین المللی ابتدای راهی بس طولانی است.آنچه را که به عنوان اشتباه امریکا در بهم زدن توازن ژئوپلیتیکی منطقه یاد میکنم به ژئوپلیتیک ایران مربوط میشود که نه جمهوری اسلامی و نه هیچ رژیمی در ایران آنرا نمی پذیرند. چهره ژئوپلیتیکی ایران با دو منظر سخت و نرم ظاهر میشود و هنر سیاستمداران ایرانی اینست که مطابق مقتضیات زمان در مقابل بهم خوردن این توازن از یکی از این دو قدرت استفاده کنند.گزینه‌های ایران در سیاست خارجی برای مقابله با اقدامات ضد ایرانی ترامپ کم نیستند اما تبیین، برنامه ریزی، عملیاتی کردنشان و اقناع افکار عمومی نیاز به تلاش و اراده دست اندرکاران و استفاده از روشهای علمی دارد.
-
ژئوپلیتیک ایرانی و الزامات بین المللی؟!
در منطقه توسعه نیافته ائی زندگی میکنیم که کشورها اراده ائی برای کمک به یکدیگر جهت کاهش مشکلاتشان ندارند! اما قرار نیست کشورها همسایگانشان را خودشان انتخاب کنند!تلاش برای کاهش مشکلات درونی و نزدیک شدن به استانداردهای بین المللی ابتدای راهی بس طولانی است.آنچه را که به عنوان اشتباه امریکا در بهم زدن توازن ژئوپلیتیکی منطقه یاد میکنم به ژئوپلیتیک ایران مربوط میشود که نه جمهوری اسلامی و نه هیچ رژیمی در ایران آنرا نمی پذیرند. چهره ژئوپلیتیکی ایران با دو منظر سخت و نرم ظاهر میشود و هنر سیاستمداران ایرانی اینست که مطابق مقتضیات زمان در مقابل بهم خوردن این توازن از یکی از این دو قدرت استفاده کنند.گزینه‌های ایران در سیاست خارجی برای مقابله با اقدامات ضد ایرانی ترامپ کم نیستند اما تبیین، برنامه ریزی، عملیاتی کردنشان و اقناع افکار عمومی نیاز به تلاش و اراده دست اندرکاران و استفاده از روشهای علمی دارد.
-
بازی آمریکا و ترکیه با بن سلمان؟!
اگر چه در شنیع بودن مثله کردن یک فرد آنهم توسط حکومت خادم الحرمین! شکی نیست ولی هم نباید وزن زیادی به این ماجرا داد و هم اگر آنرا را از منظر اردوغان ببینیم گربه برای رضای خدا موش نمیگیرد! اردوغان قول داده بود که در کنگره حزبی مطالب جزئی تری را مطرح کند که نکرد و به احتمال زیاد: 1- آمریکائیها از وی خواسته اند کمی بیشتر کف نفس داشته باشد و 2- دادن اطلاعات نیز باید با منبع و نحوه دستیابی به آنها یعنی شنود از یک محل دیپلماتیک میبود که ورق را به نفع عربستان بر میگرداند! اما ترکیه هنرمندانه هم از آمریکا استفاده مالی و سیاسی میکند و هم از سعودیها که هر هزینه ائی پرداخت میکند اما فراموش نمیکند! که به نفع ما نیز هست! سازمانهای امنیتی ترکیه با روش درز قطره ائی اطلاعات در رقابت با عربستان هم از منظر سیاسی جلو افتاد و هم کاسبی خوبی کرد. فعلا" ایران و ترکیه روی برد هستند! و کلا" سعودیها روی باخت!
-
دمیدن به آتش؟!
اگرچه سعودیها در قضیه خاشقچی ترامپ و یارانش را در وضع بدی قرار داده‌اند که نه راه پس دارند و نه راه پیش! اما بعضی به گونه‌ای از سکوت ایران صحب می‌کنند که گویی ایران می‌بایست با توپ و تانک به سراغ عربستان می‌رفت! این دسته فراموش و یا تجاهل می‌کنند که توپخانه‌های متعدد رسمی و غیررسمی رسانه‌ای ایران نیز بیکار ننشسته‌اند! اما دلایل عدم باد زدن ایران به آتشی که به پا شده است: ۱-حتی اگر نه هدف، حداقل نتیجه این ماجرا برای ماهی‌گیری از آب گل‌آلود توسط آمریکا و ترکیه است ۲- قرار دادن عربستان در موضع ضعف جهت سلطه بیشتر آمریکا بر منطقه و عربستان و تقویت نقش و قدرت ترکیه، ۳- شناخت از ماهیت فرد و ماجرای خاشقجی و عدم تائید وی، ۴-آگاهی از اهداف بازی‌های منطقه‌ای و فرا منطقه‌ای ۵-توجه به رابطه استراتژیک دو کشور و عدم جدیت آمریکا برای به زیرکشاندن رهبران عربستان که فعلاً بهترین سواری را می‌دهند!
-
راهبرد تغییر الگوی فروش نفت برای رویارویی با تحریم‌ها؟!
سفیر اسبق ایران در اردن گفت: باید از برخی اقدامات جزیره‌ای در فروش نفت پرهیز کنیم و از طرفی راهبردی همه جانبه برای تعاملات خارجی به خصوص در حوزه انرژی و نفت با کشورهای مختلف داشته باشیم.
-
عربستان و مدیریت قضیه خاشقجی؟!
تحرکات رسانه‌ای و دیپلماتیک عربستان در هفته سوم بحران خاشقچی در غیاب ۲ هفته سکوت نسبی وارد فاز تهاجمی شد و یارگیری عربی و استفاده از ابزارهای قدرت همچون نفت و عدم خرید تسلیحات از آمریکا و اعطای پایگاه به روسیه و حتی لولوسازی از رابطه نزدیک با ایران! مقابله با اقدامات نمایشی ترامپ را آغاز کرد. سعودیها به خوبی می‌دانند که ۱-ترامپ به نفت و پول عربستان نیاز دارد و اهرم جدی برای مقابله با آنها را ندارد و ۲-اگر بن سلمان توانسته بحران ربودن حریری، حبس شاهزاده‌گان سعودی در هتل و قتل عام کودکان یمنی، را از سر بگذراند، چرا نتواند آن گونه که در مقابل کانادا ایستاد در مقابل آمریکا نایستد؟! اگر چه نهایتاً این بحران با مسئول دانستن یکی دو فرد و انفصال آنها حل خواهد شد اما ایا این زمینه مناسبی برای حل مشکلات ایران و عربستان برای کمک به این کشور برای برون‌رفت از منجلابی که خود در یمن درست کرده نیست؟!
-
پوست خربزه یا راهبرد مشت آهنین؟!
مجری تلویزیون بی‌بی‌سی با نظریه‌پردازی در زمینه احتمال انداختن پوست خربزه زیر پای بن‌سلمان از سوی مخالفین داخلی وی در مصاحبه با ریچارد مورفی سفیر سابق آمریکا در عربستان اولین قدم در #تطهیر_ولیعهد_سعودی در قضیه #خاشقجی را برداشت و معلوم شد سناریو چگونه حل میشود! علی‌رغم گذشت ۲هفته از ماجرای خاشقجی و در غیاب سکوت سعودیها و یک هفته بی‌تفاوتی غربی‌ها به این واقعه همچنان دلایل، زمینه‌ها و انگیزه‌های حضور وی در کنسولگری عربستان در استانبول و سرنوشتش ابهام دارد.اگر واکنش موثری از سوی رسانه‌ها و مجامع بین‌المللی در جلوگیری از اقدامات قرون وسطایی عربستان برای حل چالش‌های داخلی شهروندانش مانند شیخ نمر که خواهان برگزاری انتخابات در این کشور شده بود و از تظاهرات ضددولتی در شرق عربستان حمایت کرده بود، صورت می‌پذیرفت،الان دنیا با این سناریوی احتمالی و وحشتناک قطعه قطعه کردن مخالفین سعودی روبه‌رو نبود.
-
هیلی هم پر!
بیست و پنجمین مسافر قطار ترامپ در ایستگاه نیویورک پیاده شد تا بقیه راه را لنگان لنگان برود! استعفای نیکی هیلی بدون توضیح رسمی با هر انگیزه و دلیلی باشد بیشتر ناشی از سردرگمی در سیاست خارجی و اختلافات موجود در مراکز قدرت آمریکاست. اگرچه وی فاقد تجربه دیپلماتیک مخصوصاً در سازمانی پیچیده و تودرتو بود که هم نه تنها تجربه فرمانداری کمکی به وی نکرد بلکه مزید بر علت شد تا نتواند روابط درون‌گفتمانی چندجانبه‌گرایی را درک کند و به آن تن دهد! و هم نتوانست نپختگی دیپلماتیکش را با تندروی و قطبی‌سازی جبران کند! ترامپ با ویژگی‌های شخصیتی‌اش ماشین سیاست خارجی آمریکا را غیرکارآ نموده و مراکز سنتی و نوین دست‌اندرکار سیاست خارجی این کشور هر یک به صورت جزیره‌ای عمل می‌نمایند! این موضوع در کنار شعار اصلی "آمریکا اول" ترامپ که بار سنگینی بر این ماشینی زده که نتیجه‌اش تولید و تزریق دائمی تنش به جهان است!
-
سعودیها و هتل ریتز کارلتون استانبول؟!
ابهامات غیبت خاشقچی و دلایل، زمینه‌ها و انگیزه‌های حضورش در کنسولگری عربستان در استانبول و اینکه وی در آنجا نگهداری، کشته و یا ربوده شده است، زیاد بوده و در روزهای آینده بعضی از بخش‌های آن روشن خواهد شد. با نظریه‌پردازی ابتدایی، نه‌تنها سیاست و حکومت در عربستان پوست انداخته و از لاک محافظه‌کاری سیاسی اجتماعی و مذهبی خارج شده است، بلکه با شروع ماجرای هتل ریتز کارلتون ریاض و سرکیسه کردن شاهزادگان عربستانی، حریری گیت و این ماجرا که نوعاً روشهای تروریستی رژیم صهیونیستی را به یاد می‌آورند، به نظر می‌رسد سعودیها با سابقه خشونت داخلی، جنگ‌ها و گردن زدن‌های ابتدای تأسیس و تثبیت حکومت‌شان هم‌اکنون گسل بحران جانشینی و نزاع‌های درون خاندانی را در چشم‌پوشی غرب، وارد دوران یک‌دست کردن خانواده سلطنتی شده‌اند.
-
دیوان لاهه و جرزنی آمریکا؟!
زبان بین‌المللی از جمله گویش‌های زبان سیاست و حکومت است که اگر آنرا پاس داشته و اصولش را رعایت کنیم خیلی از دردسرهایمان کم میشود! جدای از ترتیبات اجرائی حکم موقت دیوان لاهه، نفس بازنده شدن و تبعات منفی‌اش برای آمریکا، نشان اراده ما برای گرامی‌داشت این زبان در صحنه بین‌المللی و همزیستی مسالمت‌آمیز با جامعه جهانی است. با استفاده از این زبان و به منظور مصالحه سیاسی و صد البته با استفاده از ابزارهای قدرتمان سیاست خارجی ایران توانست در کمتر از شش ماه آمریکا را در سه پایتخت مهم چند جانبه‌گرائی یعنی بروکسل (اتحادیه اروپا)، نیویورک (سازمان ملل) و لاهه (دیوان بین المللی دادگستری) شکست داد.
-
دیوان لاهه: اروپا بستری از علاقه، اراده یا ضرورت؟!
اروپا نه تنها حلقه اول تمدنی خاورمیانه و عمق و مرز روابط نزدیک سیاسی اجتماعی با قاره آسیاست، بلکه به دلیل مداخلات ژئوپلیتیکی آمریکا در این منطقه، حلقه اول امنیتی و ضربه پذیر خاورمیانه بوده و هرگونه تنش در این منطقه اول به قاره سرازیر میشود. اگر چه اروپا به دلایلی بیش از حد و حتی غیرضروری زیر سایه سیاسی اقتصادی آمریکا قرار گرفته است، اما با خروج آمریکا از برجام یک فرصت بی‌بدیل برایش فراهم شده تا دستش را از زیر ساطور آمریکا خارج کند. آن قسمت از زمینه‌های سیاسی صدور حکم موقت لاهه به نفع ایران نیز نه تنها به اراده و یا تمایل اروپا برای همکاری با ایران، بلکه بنا به ضرورت این امر است و به نوعی دهن‌کجی به آمریکا و ایستادن نهادهای اروپایی که منادی چند جانبه‌گرایی در مقابل یکجانبهگرایی ترامپ هستند. همکاری ما با اروپا و همراهی با هنجارهای جهانی چندجانبه‌گرا نه یک انتخاب، بلکه ضرورت راهبردی است.
-
لاهه و خودزنی آمریکا؟!
در کنار سختی‌های گوناگون دوران حصر خانگی در انگلیس، در مبارزه با پرونده استردادم به آمریکا با پوست و گوشت و استخوان مشکلات قوانین فرامرزی آمریکا را نه تنها برای من و پرونده‌ام که داستانی طولانی و غم‌انگیز دارد بلکه برای جهان و روابط بین‌المللی ایجاد کرده بود حس کرد‌ه‌ام. اما صدور رأی موقت دیوان دادگستری بین‌المللی در لاهه این افتخار را برای سیاست خارجی ایران ثبت نمود که برای اولین بار با هزینه شهروندان ایرانی و در اوج سیاستهای هژمونیک آمریکا که به دنبال یکجانبهگرایی در عصر دولت-ملت است، موضوع تحریم‌های فرامرزی این کشور نه از طرف یک نهاد سیاسی بین‌المللی بلکه حقوقی به چالشی تاریخی کشیده شد و این هیمنه آمریکا را برای همیشه شکست.
-
دادگاه لاهه و مخالفت با یکجانبهگرایی؟!
قدم اول پیروزی حقوقی ایران بر آمریکا در لاهه فرصت خوبی برای سیاست خارجی و تلاش هدفمند برای تقویت اردوگاه حامیان خود و کشورهایی است که مخالف روشهای سلطه‌گرایانه و یکجانبهگرایی ترامپ در روابط بین‌الملل هستند.البته بر جو روانی مسائل داخلی نیز بی‌تاثیر نبوده و باعث اعتماد بیشتر مردم به سیاستهای همزیستی مسالمت‌آمیز دولت و تعامل و همکاری با جامعه جهانی است. استفاده از فرصت‌های سیاسی،حقوقی و اقتصادی بین‌المللی نظیر شرکت رئیس‌جمهور در مجمع عمومی و نیز عضویت در پیمانهای منطقه‌ای و بین‌المللی و استفاده از ظرفیتهای حقوقی آنهادرکنار محدودیت‌ها که طبع زیست بین‌المللی است،فواید بسیاری نیز دارد و نباید لحظه‌ای از شناخت ریشه‌ها و رصد اوضاع و تحولات بین‌المللی و تعامل با آن غفلت کرد. رای لاهه جواب مثبت به این رویکرد و "نه" به انزوا، هنجارشکنی قلدرها و ائتلاف نق‌زن‌ها و واپسگرایان خارجی و داخلی است.
-
عراق: تثبیت اوضاع یا ادامه جنگ‌های نیابتی؟!
تثبیت تدریجی اوضاع و شکل‌گیری نهادهای قانونی از جمله مجلس، نخست‌وزیری و رئیس‌جمهوری در عراقی که عمق استراتزیک ایران است و پیروزی سیاسی ایران بر آمریکا در مصاف در این کشور، یک فرصت تاریخی برای سیاست خارجی کشور است. اما اگر سیاست خاورمیانه‌ای ما و مخصوصاً در ارتباط با همسایگان سمت‌وسوی سیاسی اقتصادی پیدا کند و از ابعاد نظامی دور شود هم از تهدیدات منطقه‌ای و حضور آمریکا در منطقه کم میکند و هم به فرصت‌های تعامل و تاثیرگذاری ما می‌افزاید. این روش بستر همکاری با رویکردی مشارکتی خواهد شد که همه در کمک با بکدبگر برای تامین امنیت سرمایه‌اشان، قواعد این بازی را حفظ نمایند و سعی نمی‌کنند دیگران را از بازی حذف کنند.زیرا عراق همچنان به‌دلیل چشمداشت‌های اقتصادی و سیاسی با برخی چالش‌های امنیتی،رقابت‌های داخلی و نیابتی مواجه خواهد بود که عراق را همچنان هدف طمع قدرت‌های منطقه‌ای و فرامنطقه‌ای نگه می‌دارد.
-
خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای؟!
رها کردن رژیم صهیونیستی و منفعل بودن در برابر اقدامات سیاسی امنیتی و روانی رسانه‌ای‌اش که سالانه یک شو در سازمان ملل اجرا کند، رویکرد خوبی نیست. این فضا به این رژیم امکان می‌دهد که با فراغ بال به سناریوسازی و کشاندن ما به دنبال اقداماتش باشد. حرکت خلع سلاح این رژیم که در فضای مجازی آغاز شده این امکان را به نخبگان و فعالان سیاسی می‌دهد که دست از سیاست انفعال سیاسی روانی برداریم و بیشتر به طراحی اقداماتی از این قبیل بپردازیم تا میان نخبگان جهان و منطقه اجماعی برای تحقق ایده خاورمیانه عاری از سلاح هسته‌ای شکل بگیرد. یکی از صحنه‌های مهم تحرک ایران بعد از برجام، حرکت به سمت خاورمیانه عاری از تسلیحات هسته‌ای است، طبیعاً این منطقه به دلیل آسیب‌پذیری‌‌ها، مشکلات عدم توسعه‌یافتگی و اینکه یک نقطه استراتژیک از نظر تامین انرژی کشورهای غربی و خاور دور است باید از حداکثر ضریب امنیتی برخوردار باشد.
-
عراق: استراتژی سنگ‌اندازی به خانه شیشه‌ای؟!
پدیده‌های سیاسی‌اجتماعی همچون هر پدیده دیگر نه دائماً تهدیدند و نه فرصت. بستگی به رویکرد ما به آن پدیده می‌توان از تهدیدات فرصت ساخت و یا فرصت‌ها را به تهدید تبدیل کرد. سیاست خاورمیانه ما اگر سمت‌وسوی سیاسی‌اقتصادی پیدا کند هم از تهدیدات کم میکند و هم به فرصت‌ها می‌افزاید. این رویکرد بستری در منطقه فراهم خواهدکرد که سایر کشورهای علاقه‌مند و توانمند منطقه و فرامنطقه‌ای در چنین رویکردی مشارکت داشته‌باشند و هر یک از آنها به تنهایی و در کمک با بکدبگر برای تامین امنیت سرمایه‌اش، قواعد این بازی را حفظ نماید و سعی نمیکند به این خانه‌شیشه‌ای سنگ‌اندازی و دیگران را از بازی حذف کند. چنین اقدامی نه تنها باعث خشکاندن زمینه‌های گسترش تروریسم و خشونت در منطقه را فراهم خواهدکرد، بلکه زمینه‌های بازگشت آرامش به منطقه خاورمیانه را که از سال ۲۰۱۱ با وزش نسیم بهار عربی به تلاطم افتاده نیز فراهم خواهد نمود.
-
خودزنی و سازمان ملل؟!
از بالا رفتن نرخ تبدیل دلار به ریال میشود فهمید که رئیس‌جمهور با چه رویکرد و دستورالعملی به سازمان ملل رفته! اصولاً درکشورهای درحال‌توسعه اخبار سیاسی ابتدا به فعالان‌اقتصادی می‌رسد! اتفاقاً همین فعالان اقتصادی و منافعشان به سیاستمداران دستورکار می‌دهند! و اگر موفق نشوند نیز باز همان فعالان‌اقتصادی است که سود می‌برند! همان‌گونه که اگر موفق شوند! و این‌بار دست خالی برگشتن رئیس‌جمهور از سازمان ملل اگر نتواند کمی از انتظارات‌عمومی برای بر طرف کردن سایه جو/جنگ روانی از اقتصادکشور را نه اگر واقعی حتی خیالی برآورده نماید ممکن است خودزنی تلقی شود! گفتمان امسال باید برای جامعه جهانی جدید و اشتیاق‌آور باشد. استفاده از مزیت‌های‌نسبی خود که مسئله خاورمیانه است و همچنین پاشنه‌آشیل طرف مقابل به طرحی برای تثبیت امنیت و صلح پایدار و همچنین راهکاری برای تعبیه اتاق تهاتر یورویی (Euro Clearing House) برسیم.
-
ادلب در سوچی؟!
ادلب آن‌قدر پیچیدگی‌های سوریه را در خود جمع کرده که توانست تمام توان و زمان اجلاس سه‌جانبه تهران بین روسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه را به خود اختصاص بدهد، زیرا این منطقه علاوه بر پیچیدگی‌ها، آخرین نقطه امید تمامی اطراف داخلی و خارجی برای به‌هم‌ریختگی سوریه به منظور تکمیل استراتژی سرزمین سوخته آمریکا و تضمین حداکثری امنیت رژیم صهیونیستی و قطع ارتباط راه ایران به مدیترانه باشد، یعنی ادلب نماد بر باد رفتن تمامی سرمایه‌گذاری‌های آمریکا و هم‌پیمانانش بود و بدیهی است که مخالفت‌های بی‌شماری برای حل آن توسط دولت سوریه از سوی حامیان جنگ‌های نیابتی بروز داده شود.
-
حضور متفاوت رئیس‌جمهور در سازمان ملل؟!
سیاست و افدامات ترامپ علاوه بر مشکلاتی که در دنیا ایجاد کرده در مقابله با ایران، تداوم بحران‌سازی است تا شبکه‌ای از بحران‌های سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و امنیتی حکومت را در استانه فروپاشی قرار دهد تا او بتواند امتیازات مورد نظرش را گرفته و به تغییر رفتار ایران با تعریفی که دارد دست یابد و در صورت عدم موفقیت به سمت تغییر رژیم پیش رود. در یاداشت زیر به ۴ زمینه‌ای که نیاز است امسال رئیس‌جمهور با کسب حمایت و اجماع ملی در سازمان ملل حضور پیدا کند اشاره نموده‌ام. حادثه تروریستی شنبه اهواز و شهادت هموطنان عزیزمان نیز دلیل پنجم برای حضور رئیس‌جمهور در این سازمان است تا اقدامات ایران در مبارزه با تروریسم داخلی و بین‌المللی و تبعات اقدام ترامپ در بحران‌سازی در ایران و تقویت گروه‌های برانداز با کمک هم‌پیمانان منطقه‌ای‌اش و عواقب آن را تشریح و مسئولیت‌پذیری و پاسخگویی این گونه اقدامات را متوجه وی کنیم.
-
ما و مجمع عمومی امسال؟!
مجمع عمومی سال ۱۳۹۷ را باید در چهارچوب جدیدی دانست: ۱-اولین سال خروج ترامپ از برجام ۲-شکایت ما از عدم پای‌بندی آمریکا به عهدنامه مودت دو کشور ۳-ورود منطقه به دوران سخت و پیجیده پساداعش با سرمایه‌گذاری زیاد ایران و ۴-فعالیت ائتلاف سنگین عبری- عربی- آمریکایی علیه جمهوری اسلامی ایران و استفاده از تمامی ابزار جنگ روانی و اطلاعاتی برای تغییر تهدیدات بصورت نرم و تشدید تنش‌های سیاسی اجتماعی. این چهارچوب برای اولین بار بر اوضاع داخلی کشور نیز تاثیر مضاعفی داشته و سیاست داخلی از آن تاثیر پذیرفته که رئیس جمهور و تیم همراه باید الگوی رفتاری جدیدی متفاوت از سال‌های گذشته برای کاهش و حل مشکلات در سیاست داخلی و خارجی در پیش بگیرند. در هیچ زمانی تا این اندازه سیاست داخلی تحت تاثیر تعاملات خارجی ما قرار نگرفته بود و لذا در کنار اصلاحات مدیریتی و اداری داخلی باید به آرام ساختن تنظیمات خارجی بپردازیم.
-
ملاقات با ترامپ؟!
حساسیت رسانه‌ها، همراهی نخبگان و تبدیل آن به خواست عمومی برای اقدام قاعده‌مند و مثبت دیپلماتیک جهت تاثیرگذاری بر کشورهای عضو شورای امنیت با حضور رئیس‌جمهور در جلسه، عقلای اطراف ترامپ را نسبت به این پوست‌خربزه نیکی هیلی و بررسی ترازنامه هزینه فایده وعقب‌نشینی متقاعد کرد! اما اگر رسانه‌ها و نخبگان بتوانند یک قدم دیگر ترامپ را به عقب برانند، موفق عمل کرده‌ایم! با ترامپ نمی‌توانیم توافقی مفید و پایدار داشته باشیم اما استراتژی بی‌ضرر کردن وی و کم‌خطر کردن اقداماتش باید دنبال شود. اگر ترامپ برجام را ترک نکرده بود،الان درخواست احتمالی ملاقاتش با رئیس‌جمهور در حاشیه سازمان ملل قابل بررسی و پذیرش آن از سوی ایران از منظر داخلی و خارجی به نفع ما بود.قبل از دریافت پیشنهاد و انفعال نیز ملاقات و مذاکره باید منوط به بازگشت او به برجام شود تا روند بین‌المللی حاکم و تفاهمات ضمانت اجرایی بیشتری داشته باشند!
-
سوریه: ماقبل و مابعد داعش؟!
در سوریه پساداعش هم دوران سختی داریم و هم باید به دلیل بی‌توجهی به عنصر سیاسی در رویارویی با جنگجویان‌وارداتی به ۲ مبحث مهم توجه کنیم: اول چهارچوب منطقه‌ای: اهداف آمریکا در به‌هم ریختن سوریه توسط هم‌پیمانانش برای ایجاد ترتیبات جدید سیاسی از طریق تغییرات سرزمینی جهت حفظ سلطه هژمونیکش، حداکثرسازی امنیت رژیم صهیونیستی و قطع اهرم‌های قدرت خاورمیانه‌ای ایران و دوم در چهارچوب بین‌المللی جابه‌جایی حکومت‌ها از طریق قدرت خارجی و اجرای عملیات کودتای‌نرم یعنی حذف اسد از معادله سوریه. در هر ۲ مورد آمریکا و هم‌پیمانانش نه عملیاتی که اشتباه استراتژیک کردند ولی متاسفانه به‌دلیل نبود سازوکار مناسب بین‌المللی نه تنها آنها مابه‌ازای اشتباهات را نمی‌دهند بلکه جرزنی هم می‌کنند.اما این اقدام آنها نمی‌تواند واقعیات سرزمینی و نیروهایی را که در پرتو این اشتباهات در این ۷ سال شکل گرفته‌اند انکار و نادیده انگارند.
-
تغییرات عربستان و استراتژی ما؟!
زیست سیاسی اجتماعی عربستان روی چند گسل است و سعودیها هم از فعال شدن آنها توسط هر قدرت داخلی و خارجی هراس دارند و هم در صدد بزک چهره عربستان و پر کردن مصنوعی این شکاف‌ها هستند! اما این آرایش چهره با آنچه آنها می‌خواهند چهره‌ای پویا و در حال گذار از جامعه خود در غرب برای کسب پشتیبانی ارائه کنند، بسیار متفاوت است. البته این تناقض علی‌رغم چشم‌پوشی سیاستمداران غربی برای کنترل قیمت نفت و فروش هر چه بیشتر تسلیحات به عربستان، مورد توجه رسانه‌هاست! متأسفانه اقدامات تخریبی ترامپ، توازن چهره ژئوپلیتیکی منطقه را به‌هم زده و عربستان می‌خواهد با استفاده از زمان و قدرت خارجی، تعادل و توازن منطقه‌ای را به نفع خودش رقم بزند. در این اشتباه استراتژیک هم قدرت‌های خارجی باید مسئولانه عمل کنند و هم ایران به دنبال ارائه الگوی جدیدی در منطقه و تبدیل اهرم‌های قدرت به ابزار منع وخامت بیشتر اوضاع منطقه باشد.
-
صدای پای دموکراتها؟!
اگر چه درگیری کنونی ترامپ و جان کری در زمینه ملاقات وی با وزیر امور خارجه ایران در قالب و بستر کارزار انتخاباتی دو حزب قابل تجزیه و تحلیل است، اما این امر هم نشان از قرار گرفتن مساله ایران در مرکز انتخابات آمریکا داشته و هم نشان از مقبولیت و توجه به ظرفیت سازی در سیاست خارجی ایران است که ترامپ را عصبانی کرده.انتشار کتاب کری و مصاحبه اش و انتقاد از سیاستهای ترامپ و اعطای لقب عوام فریب به وی توسط اوباما در سخنرانی اش که این روزها شدت گرفته است برای حمایت از نامزد دموکراتها در انتخابات فرمانداری اوهایو نشان از تحولاتی است که در تغییر توازن بین دو حزب اصلی و به نفع دموکراتها دارد.تغییر در کرسیهای دو مجلس در انتخابات میان دوره ائی و فرمانداران نیز آن را تائید میکند.البته دموکراتها قاضی مولر در پرونده ترامپ به حال خود رها کرده تا احتمال تاثیر بیشتری در تغییر وزن ترامپ و جمهوری خواهان داشته باشد!
-
بازی در هنجارهای بین‌المللی؟!
یکی از وظایف دیپلماسی نه تنها خلق ظرفیت برای سیاست خارجی کشور بلکه تبدیل تهدیدات به فرصت است. از این رو، در شرایطی که کشور ما با بدعهدی‌های آمریکا درمورد برجام روبرو شده، نباید خودمان را از فرصت های بین‌المللی محروم کنیم. در شرایطی که کشور دارد بازی در هنجارهای بین‌المللی شرط عقل و حضور رئیس‌جمهور در نیویورک یک ضرورت بوده و نباید مجمع عمومی و نشست شورای امنیت را خالی کنیم، باید با لابیگری و توجه به مکانیسم داخلی جلسه شورای امنیت که حداکثر ظرفیت پاسخگویی را فراهم کند زمینه حضور رییس‌جمهور در این نشست هم فراهم شود. اینکه مخالفان می‌گویند حضور رییس‌جمهور به حرف‌های ترامپ یا نتانیاهو مشروعیت می‌دهد، صحیح نیست، بلکه حضور پر قدرت ما می‌تواند به آن دسته از روسای کشورها که از گزند ترامپ دور نبوده‌اند انگیزه و روحیه مخالفت با یکجانبهگرایی ترامپ را بدهد که دنیا را تهدید میکند.
-
از ادلب تا شرق فرات؟!
سود اصلی برطرف شدن سایه ترس از تثبیت و تحکیم موقعیت داعش و گسترش تروریسم و خشونت را غرب و در راس آن اروپا برد.اما هزینه سنگین این تلاش نصیب ایران شد بدون آنکه از طرف غرب قدردانی و ما به ازای این ایستادگی در برابر جنگجویان‌نیابتی مورد حمایت آمریکا و حامیان منطقه‌ایی‌اش مانند ترکیه،قطر و عربستان به ایران پرداخت شود! این کمی به نحوه تعاملات خارجی ایران برمی‌گردد اما غیرمنصفانه بودن تنظیمات بین‌المللی و خصومت بیش‌ازحد با ایران و ترجمه غلط اهداف و نیاتش درکنار بی‌برنامگی دولت ترامپ و ویژگی‌های شخصیتی وی به این وضعیت دامن می‌زنند. سوریه هدف تغییرات ژئوپلیتیکی و سرزمینی با دخالت خارجی و گسیل جنگجویان‌وارداتی توسط آمریکا و هم‌پیمانانش واقع شد تا امنیت رژیم صهیونیستی حداکثر شود. اکنون همه پیچیدگی‌های سوریه در ادلب خلاصه شده و مرحله گذار سختی است تا شرق فرات که باید با درایت از این گردنه عبور کرد.
-
بحران ۷ ساله یک‌شبه حل نمی‌شود!
برگزاری اجلاس سه‌جانبه سوریه در تهران و تلاش ایران برای نزدیک کردن نقطه نظرات روسیه و ترکیه در زمینه نحوه حل مسئله ادلب بیانگر اهمیت استقرار صلح و ثبات در سوریه با حداقل خسارت انسانی است. ادلب آخرین نقطه امید کشورها و گروه‌هایی است که جنگ‌های نیابتی را برای اهداف سیاسی و تغییرات سرزمینی کلید زده‌اند و آنها تمامی سرمایه‌گذاری‌های مادی‌ومعنوی خویش در این مدت را در شرف از بین رفتن میبینند و طبیعی است که در مقابل روندهای استقرار ثبات و امنیت در این کشور مقاومت کنند.حل مشکلات سوریه که با سرمایه‌گذاری مادی و معنوی ایران همراه بوده نشان از عزم ایران برای صلح و ثبات جهانی دارد. نباید فراموش کنیم که در مدتی کوتاه چگونه جنگ‌های نیابتی و جنگجویان‌وارداتی چگونه رعب و وحشتی در جهان و مخصوصاً در آمریکا و اروپا به‌وجود آورد و برطرف شدن سایه ترس و وحشت را دنیا باید مدیون ایران بوده و از آن قدردانی نماید!
-
کوفی عنان و کارشکنی‌های آمریکا در روند چندجانبه‌گرایی!
کوفی عنان هفتمین و از موفق ترین دبیر‌کل‌های سازمان ملل که عمرش را در همین سازمان گذرانده بود و از کارمندی ساده پله‌های ترقی را طی کرده بود و به دبیرکلی رسید یک فرد خوشبین مصمم بود و به دلیل باز کردن در سازمان ملل به روی مردم و تقویت نقش سازمانهای مردم‌نهاد روح تازه‌ای در سازمان ملل متحد دمید. وی یک مذاکره کننده خستگی‌ناپذیر صلح بود و با مدیریت چالش‌های بزرگ جهانی و تلاش برای ساختن جهانی سازمند تر و آرام‌تر نماد یک تفکر ریشه‌دار متکی به همکاری‌های بین‌المللی و چندجانبه‌گرایی بود. سند اهداف توسعه هزاره که برای اولین بار کشورهای مختلف اهداف خود در زمینه فقر،نابرابری و مرگ‌ومیر کودکان در سطح جهانی را تعریف کردند، تغییر ساختار و کوچک‌سازی سازمان ملل از افتخارات وی بود که برای صلح جنگید و اشغال عراق از سوی آمریکا و انگلیس را غیرقانونی دانست و هرگاه با آمریکا هم‌نوا نبود کارش با مشکل روبرو بود.
-
جان تازه کوفی عنان به سازمان ملل
سازمان ملل متحد یکی از دست‌آوردهای چند جانبه‌گرایی و همکاری کشورها در صحنه بین‌المللی برای برقراری صلح و امنیت و جلوگیری از حنگ و خونریزی در سال ۱۹۴۵ بر ویرانه‌های جنگ جهانی دوم بنا شد تا از بشریت و دست‌آوردها و تمدنش در مقابل خطر از سرگیری جنگ‌های وسیع و جهانی مشابه جلوگیری کند. کوفی عنان سیاستمدار غنایی هفتمین دبیر کل و در حالی که سازمان ملل در آستانه ورشکستگی بود جانشین پطروس غالی سیاستمدار مصری شد و به مدت دو دوره پنج‌ساله، بین سال‌های ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۶ دبیرکل سازمان ملل شد و اولین دیپلمات سیاه‌پوستی بود که از یک کشور آفریقایی به این مقام رسید. در دوره دبیرکلی وی که در سال ۲۰۰۱ برای کمک به تقویت نقش سازمان ملل برنده جایزه نوبل صلح شد. وی که جانی تازه با سازمان ملل داد و برای صلح جنگید اما آنجا که سیاست‌هایش با امریکا هم‌نوا نبود کارش با مشکل روبرو شد.
-
اردوغان و جیب ما؟!
اگرچه همکاری و استفاده از مزیت‌های نسبی همسایگان برای مدیریت سیاست‌خارجی ضروری ست، اما ترکیه سیاست به‌غایت منفعت محوری دارد و ما باید خیلی مواظب باشیم که با نگاه اخلاقی و ایدئولوژیک گول دعوای بین ترکیه و آمریکا را نخوریم! مشکل کنونی ترکیه را نباید صرفا به تنش بین اردوغان و ترامپ منحصر کرد بلکه ترکیه بیشتر از مشکلات ساختاری اقتصادی رنج می‌برد. استفاده از سرمایه‌گذاری خارجی شاید یکی از ملزومات توسعه کشورها باشد اما به نوبه خود آسیب‌پذیری‌هایی هم به دنبال دارد و حداقل آن این است که باید با یک سیاست محافظه‌کارانه و ترجیحاً عدم رودررویی با سیاست قدرت‌های بزرگ حرکت کند.اردوغان نیز نشان داده است که به این سمت حرکت میکند و مشکلاتش را حل میکند فقط باید مواظب باشیم ازجیب ما نباشد!اما حتی اگر این تنش‌ها هم از بین برود باز مشکلات اقتصادی ترکیه باقی می‌ماند و ما باید مواظب باشیم تبعاتش عاید ما نشود.