بهنوش خرم‌روز: درس خواندن، به خاطر سپردن و بعد یادآوری و بازپس دادن اطلاعات خوانده شده، تجربه‌ای آشنا برای همه کسانی است که میزانی از تحصیلات را گذرانده باشند. بسیاری، هنوز محصلند یا به خاطر شغل یا سبک زندگی خود، باید اطلاعات را به خاطر بسپارند. اما این کار برای همه ساده نیست و خیلی‌ها خاطرات خوبی در این زمینه ندارند! اما بهترین راه برای به خاطرسپاری آموخته‌ها چیست؟
به گزارش وایرد، محققان برای پی بردن به پاسخ این سوال، از 200 دانشجو خواستند یک متن کوتاه را بخوانند. همه آن‌ها برای مطالعه 5 دقیقه وقت داشتند و موضوع مورد مطالعه هم علمی بود. سپس دانشجویان به سه دسته تقسیم شدند. از گروه اول خواسته شد که متن را چندین بار بخوانند و با خود مرور کنند، انگار که برای یک امتحان آماده می‌شوند. از گروه دوم خواسته شد نقشه‌های مفهومی در مورد مطلبی که خواندند تهیه کنند و گروه سوم، 10 دقیقه وقت داشتند یک متن بدون چارچوب در مورد آن‌چه خوانده بودند بنویسند.
یک هفته بعد، به همه دانشجویان شرکت‌کننده در مطالعه سوالات کوتاه‌پاسخی داده شد تا ببینند چه قدر از متنی که هفته گذشته خوانده‌اند را به خاطر می‌آورند. همچنین از آن‌ها خواسته شد نتیجه‌گیری‌های منطقی خود از واقعیت‌های علمی خوانده شده را به تصویر بکشند. فکر می‌کنید کدام گروه عملکرد بهتری داشتند؟
نتیجه این مطالعه نشان داد دانشجویانی که در مرحله اول مطالب خوانده شده را به صورت یک انشای بدون چارچوب بازنویسی کرده بودند، بهترین عملکرد را داشتند. بعد از آن‌ها کسانی بودند که با خود مانند آماده شدن برای امتحان، مطالب را مرور کرده بودند و در آخر گروهی قرار گرفتند که نقشه‌های مفهومی کشیده بودند.
همچنین از دانشجویان خواسته شد که بعد از گذشت یک هفته، از حفظ، نقشه‌های مفهومی بکشند و باز هم کسانی که متن کوتاه و بی‌ساختاری را بعد از مطالعه در مورد اطلاعات خوانده‌شده نوشته بودند، بهتر از بقیه بودند، حتی از دانشجویانی که در همان هفته اول، نقشه مفهومی کشیده بودند هم بهتر توانستند از عهده این تکلیف بربیایند!
با این حال نمی‌توان گفت که مرور کردن یا نقشه مفهومی کشیدن کارکردی نداشته، چون دست‌کم در یک زمینه تاثیر خوبی داشته است؛ وقتی از هر سه گروه خواستند میزان یادگیری خود را ارزیابی کنند، دانشجویانی که متن را مرور کرده بودند و یا نقشه مفهومی کشیده بودند، نمره بیشتری به خود دادند. درست است که در حقیقت آن‌ها کم‌تر آموخته بودند، اما احساس می‌کردند که بهتر یاد گرفته‌اند!
50172
در نمودارهای زیر می‌توانید نتایج این مطالعه را به تفکیک ببینید.