به نظر میرسد با توجه به وجود یکسری پیچیدگیها در عملیات قتل ابوبکر البغدادی در ادلب، رئیسجمهور آمریکا تلاش دارد تا از این عملیات به نفع خود و بهعنوان یک پروسه تبلیغات انتخاباتی استفاده بکند. همچنان که رئیسجمهور سابق آمریکا، باراک اوباما از قتل اسامه بن لادن، رهبر القاعده به عنوان یک پروپاگاندای انتخاباتی استفاده کرد. درحقیقت ظاهرا ابوبکر البغدادی از مدتها قبل به دلیل بیماری و یا پرتاب گلوله کشته شده و رئیسجمهور آمریکا در هر حال از این شرایط استفاده و این را در کارنامه خود به عنوان یک عملیات پیروزمندانه ثبت کرده که مستقیما زیر نظر وی و از کاخ سفید هدایت شده است.
لذا با اینکه ابوبکر البغدادی از مدتها پیش از ظهور در رسانهها منع شده و یا امتناع کرده به نظر میرسد که این عملیات دارای ابهامات زیادی است. اینکه چرا آمریکاییها بعد از خروج از شرق فرات در سوریه این عملیات را انجام دادند و اینکه مدعی شدند آزمایش دیانای روی جسد ابوبکر البغدادی انجام شده در حالی که این عملیات آزمایش دیانای چند روزی طول میکشد ولی رئیسجمهور آمریکا اعلام کرده 15 دقیقه بعد از اینکه البغدادی کشته شده از طریق آزمایش به هویتش پی بردهاند. ادبیاتی که دونالد ترامپ در جریان مصاحبه مطبوعاتی خود نشان داد در حد فرمانده یک عملیات میدانی است و در حقیقت از قبل خودش را برای پرداختن به جزئیات این عملیات آماده کرده بود و به نظر میرسد که ادبیات بسیار سخیف و در شأن یک رئیسجمهور دولت آمریکا نیست و خودش را به شدت پایین آورد. این نشان میدهد تجریه دونالد ترامپ در برخورد با خبرنگاران رسانههای بینالمللی بسیار اندک است و نمیتواند یک حادثه را به خوبی به رسانهها منتقل کند. اما باراک اوباما که از قتل اسامه بن لادن رهبر القاعده به خوبی استفاده کرد و جزئیات را با ادبیاتی کاملا منطقی به بینندگان و شنوندگان منتقل کرد.
قتل ابوبکر البغدادی به مفهوم پایان داعش نیست زیرا الان جانشین وی، ابوعمر الترکمانی هم مشخص شده که به شدت از ابوبکر البغدادی خشنتر و از توان مدیریتی بالایی برخوردار است. ابوعمر الترکمانی سالهاست معاون ابوبکر البغدادی بوده است. به همین دلیل شاید داعش تغییر تاکتیک بدهد و عملیات خودش را در آینده گسترش دهد رئیسجمهور آمریکا مدعی شده که در جریان این عملیات روسیه و عراق همکاری کردهاند ولی تا این لحظه هنوز دولت عراق و روسیه درخصوص این نوع همکاری و چگونگی همکاری میان عراق و روسیه و آمریکا توضیحی ارائه ندادند و رئیسجمهور آمریکا به صورت یکجانبه و به عنوان سخنگوی این عملیات خودش را مطرح کرده. ادعای آمریکا مبنی بر اینکه روسها و عراق و حتی دولت سوریه هم در جریان بوده، یک بلوف سیاسی است. چون اگر واقعا روسها در قتل ابوبکر البغدادی مشارکت داشتند میبایستی قبل از آمریکاییها این عملیات و کشته شدن البغدادی را رسانهای میکردند که چنین اتفاقی نیفتاد.
لذا دونالد ترامپ سعی میکند به نوعی خودش را فرمانده عملیات کل منطقه مطرح کند و حتی یک نوع نگرش مثبتی نسبت به دولت سوریه در ذهن مخاطبین آمریکایی ایجاد کند. ترامپ به نفت هم اشاره کرد. اینکه بخشی از نیروهایی آمریکایی در دیرالزور برای نظارت بر چاههای نفتی باقی خواهند ماند یک نوع اشغال قهری یک کشور مستقل مثل سوریه است. آمریکاییها الان در تاسیسات نفتی دیرالزور که بزرگترین تاسیسات نفتی سوریه تلقی میشود، حضور دارند و مانع بهرهبرداری از تاسیسات نفتی توسط دولت سوریه میشوند. این نشان میدهد آمریکاییها نمیخواهند دولت سوریه با بهرهگیری از منابع نفتی به لحاظ اقتصادی به توانایی بالایی برای اداره جنگ برسد و هدف آمریکاییها، تضعیف اقتصادی سوریه است و به همین دلیل به نظر میرسد حضور نظامی آمریکا در دیرالزور و تاسیسات نفتی سوریه، مغایر با قوانین بینالمللی است که هدف آن غارت نفت سوریه است.
* کارشناس مسائل خاورمیانه
* منتشر شده در روزنامه آرمان ملی، 8 آبان 98