در هفتههای اخیر اخباری درباره دستگیری برخی از اعضای شوراهای شهر در مناطق مختلف کشور منتشر شده که دلیل اغلب این دستگیریها فساد و تخلفهای مالی اعلام شده است. البته در کنار دستگیری اعضای شورای شهر، دستگیری برخی از شهرداران شهرها نیز اعلام شده است. روند سریالی دستگیری برخی از اعضای شورای شهر به اتهام فساد یا تخلفهای مالی در هفتههای اخیر سبب شده تا برخی، این انحرافها را به پای کل سیستم شورایی کشور بنویسند و مجموعه شوراهای شهر و روستا را زیرسوال ببرند؛ بهگونهای که برخی رسانهها این موضوع را نتیجه دموکراسی بیحساب و کتاب شورای شهری دانسته و ادعا کرده که آمار فساد و بازداشتی از مجموعه مدیریت شهری به حدی زیاد شده که دیگر نمیتوان از آن چشمپوشی کرد.
در همین دوره اخیر شورای شهر، ۲۰۰ عضو شورا و شهردار منتخب شورا به دلیل رانت و فساد مالی بازداشت شدهاند. این آمار در حالی ارائه میشود که براساس گفتههای مهدی جمالینژاد، رئیس سازمان شهرداریها و دهیاریها در تیرماه امسال، تاکنون ۵۰ عضو شورای شهر دستگیر شدهاند.
به گفته وی، تعداد اعضای شورای شهر ۷ هزار و ۵۴ نفر و تعداد اعضای شورای روستا ۱۱۸ هزار و ۹۳۸ نفر و تعداد کل شوراهای کشور ۱۲۵ هزار و ۹۹۲ است. همچنین حدود ۳۵۰ هزار نفر پرسنل فعال در شوراها مشغول به کارند که مجموعه بسیار قوی و وزین را تشکیل دادهاند.
حال پرسش اینجاست که تخلف ۵۰ و حتی ۲۰۰ نفر در جامعه آماری بیش از ۵۰۰ هزار نفری میتواند مجوز زیرسوال بردن کل مجموعه باشد؟ اگر اینگونه بود باید فعالیت بسیاری از سازمانها و نهادهای دیگر را نیز زیرسوال برد. گرچه تخلف حتی در یک عضو شورای شهر نیز قابل قبول نیست اما وجود این تخلفها نباید سبب شود تا خدمات شوراهای شهر در کشور را زیرسوال ببریم. بلکه باید به دنبال پاسخ این پرسش باشیم که دلیل انحراف اعضای شورای شهر از وظایف خود چیست و برای بهتر شدن اوضاع چه باید کرد؟
عمده تخلفات اعضای شوراها چیست؟
براساس گفتههای موسی رضازاده عضو هیات حل اختلاف شوراهای استان تهران در اسفندماه سال ۹۸، اعضای شوراهای شهر در این دوره بیشتر زیر ذرهبین دستگاههای نظارتی و هیاتهای نظارت قرار دارند و همه اعمال آنها زیرنظر بوده که فضای مجازی نیز به آن کمک کرده است. به همین دلیل، تخلفها در این دوره نسبت به دورههای گذشته بیشتر نمود پیدا میکند و این به معنای افزایش تعداد تخلفها نیست.
وی افزود: بیشترین تخلفی که سبب شده تا از اعضای شورای شهر سلب عضویت شوند عدم سکونت عضو شورا در محل بوده و پس از آن تخلفهایی درحوزه ساختوساز، تسهیلگری و سفارش در کمیسیون ماده ۱۰۰، رعایت نکردن شأن شورا و بهکارگیری پیمانکاران منتسب به اقوام از جمله بیشترین تخلفهای اعضای شوراهای شهر است.