بهنوش خرم‌روز: بقایای قدیمی‌ترین اسب خزر (کاسپین) شناخته شده که گمان می‌رود یک اسب سلطنتی بوده، در شمال ایران از زیر خاک بیرون آورده شد.
به گزارش دیسکاوری، بقایای این اسب که به 3000 سال پیش برمی‌گردد، در منطقه گوهرتپه ایران یافت شده است. در زمان باستان، پادشاهان برای سواری در جنگ یا کشیدن کالسکه‌های خود، اغلب ترجیح می‌دادند از اسب‌های خزر استفاده کنند، به همین دلیل محققین گمان می‌کنند که این اسب یافت شده هم یک اسب متعلق به دربار بوده باشد.
اسب‌های خزر قدیمی‌ترین نژاد اسب از زمانی است که اسب‌ها روی زمین می‌زیسته‌اند و در سال‌های نزدیک‌تر به دوران ما، کسانی مانند شاهزاده فیلیپ انگستان، این اسب‌ها را مشهور کرده‌اند. در سال 1972 / 1351، شاه وقت ایران یک اسب خزر به پرنس فیلیپ اهدا کرد. سپس پرنس فیلیپ به امید موفقیت در پرورش این نژاد، اسب‌های خزر بیشتری را به انگلستان وارد کرد. نتیجه این اقدامات، تشکیل انجمن انگلیسی اسب‌های خزر در انگلستان در سال 1975 / 1374 بود.
گفته می‌شود که تاریخچه زندگی این اسب‌های زیبا به بیش از 3000 سال پیش برمی‌گردد، یعنی نزدیک به همان زمانی که اسب پیدا شده در گوهرتپه ایران بدان تعلق داشته است. ظاهرا نمونه‌های قدیمی‌تری هم یافت شده که قدمت آن‌ها به سال 12000 قبل از میلاد برمی‌گردد. تاریخ‌شناسان می‌گویند این اسب خزر تازه پیدا شده به اواخر دوران برنز تعلق دارد.
علی مه فروزی، مدیر گروه باستان‌شناسی در گوهر تپه می‌گوید: «شکل، ظاهر و اندازه موجودی که یافتهایم نشان می‌دهد قدیمی‌ترین سند از اسب‌های خزر را به دست آورده‌ایم. به نظر می‌رسد که حفاری‌های ما پاز یک گورستان عبور می‌کند، یعنی همان‌جایی که بقایای اسب خزر را یافتهایم، و به یک سطح صنعتی می‌رسد. ما امیدواریم که بتوانیم تا سال آینده اطلاعات تازه‌ای در مورد دوران صنعتی این منطقه هم به دست بیاوریم.»
به علاوه مدارک به دست آمده از منطقه گوهرتپه به فهم فرهنگ باستانی این منطقه و ارتباط آن با سایر فرهنگ‌ها در دوران قدیم کمک خواهد کرد.
یکی از مواردی که بسیار جالب است این است که به نظر می‌رسد این اسب خزر مانند انسان‌ها و همراه با آن‌ها در یک گورستان دفن شده است. البته این کار چندان استثنایی نیست و نمونه‌های دیگری از آن هم ثبت شده است، اما نشان می‌دهد که در آن زمان چه‌قدر برای اسب‌ها ارزش قایل بوده‌اند.
به علاوه کاملا معلوم است که چرا شاه‌ها از اسب‌های خزر خوششان می‌آمده است. اسب‌های خزر از اسب‌های امروزی کوچک‌ترند (در حدود دو‌سوم اندازه آن‌ها) و به مهربانی، هوش و اشتیاق معروف هستند. همچنین اسب‌های خزر را دارای استخوان‌های ظریف، سرهای کوچک و کوتاه با پیشانی بلند، چشم‌های درشت، گوش‌های کوچک و پوزه کوچک توصیف کرده‌اند. آن‌ها بسیار سریع و قوی هستند و در عین حال هم خیلی خوش‌اخلاقند. کسی می‌تواند از چنین اسبی خوشش نیاید؟
53272