در حال حاضر بالغ بر600 قهوه‌خانه سنتی مجاز در سطح شهر تهران فعالیت می‌کند که یکی از عمده درآمدهای اصلی در این صنف، آماده کردن و در اختیار قرار دادن قلیان برای مشتریان است. موضع مسئولان درقبال استعمال قلیان در قهوهخانهها و سفره‌خانه‌ها تا امروز صبح موضع واحدی نبوده اما ابلاغ رای دیوان عدالت اداری مبنی بر ممنوعیت عرضه هرگونه قلیان در اماکن عمومی، پایانی است بر همه اظهارنظرها و قوانین و بخشنامه‌هایی که در این چند سال در خصوص بودن یا نبودن، قلیان مطرح می‌شد.
هرچند پیشتر هم کاظم ندافی، رئیس مرکز سلامت محیط و کار وزارت بهداشت عنوان کرده بود که بر اساس قانون جامع کنترل دخانیات و آیین‌نامه خوردنی و آشامیدنی، از ابتدای سال 1390 عرضه قلیان در تمامی اماکن شامل قهوهخانهها، سفرخانه‌ها، اماکن عمومی و پارک‌ها ممنوع بوده و با متخلفان برخورد قانونی خواهد شد. اما معمولاً چنین تهدیدهایی از طرف آن‌ها که قلیان چاق می‌کردند و آن‌ها که دودهای معطر را به سقف قهوهخانهها می‌فرستادند چندان جدی گرفته نمی‌شد. دوست‌داران قلیان اما حالا به قانونی مواجه شده‌اند که گویا سفت‌و‌سخت‌تر از همیشه قصد خاموش کردن صدای قلیان‌ها در اماکن عمومی را دارد.
اما فارغ از ممنوعیتی که امروز ابلاغ شده است، فعالان صنف قهوهخانهها و سفره‌خانه‌های سنتی از زاویه‌ای دیگر به موضوع قلیان می‌نگرند. عباس علایی، رئیس اتحادیه قهوه‌خانه‌های سنتی استان تهران در گفتگو با قانون تاکید می‌کند: «با حذف قلیان از سبد خدمات ارائه‌شده به مشتریان، بسیاری از شاغلان قهوهخانهها بیکار می‌شوند.
در حالی که دولت از تلاش ویژه جهت ایجاد دو میلیون شغل در سال جاری سخن می‌گوید، حذف قلیان از قهوهخانهها موجب می‌شود که خانواده‌های زیادی، منبع درآمد خود را از دست بدهند و بسیاری از شاغلان این صنف به خیل بیکاران کشور اضافه شوند.»
علایی در ادامه از فعالیت قهوه‌خانه‌های بدون مجوز سخن می‌گوید و خاطرنشان می‌کند: «اگر به آمارهای رسمی توجه کنیم و واقعیت‌ها و شواهد موجود را ببینیم، در حال حاضر بسیاری از واحدهای ارائه‌کننده قلیان در شهر تهران، بدون مجوز هستند. پیش‌بینی می‌کنم که قهوه‌خانه‌های بدون مجوز، حداقل چهار برابر تعداد قهوه‌خانه‌هایی است که توانسته‌اند مجوز فعالیت را در شهر تهران بگیرند. یعنی اگر قلیان را از قهوهخانهها حذف کنیم، تنها آن دسته از شاغلانی که در واحدهای مجوزدار فعالیت می‌کنند بیکار نمی‌شوند، بلکه مطمئنم که آمار بیکاران پس از اجرای حذف قلیان از قهوهخانهها از مرز دو میلیون نفر در کشور هم می‌گذرد!»
رییس اتحادیه قهوه‌خانه‌های سنتی استان تهران با اشاره به لزوم آگاهی‌بخشی به مصرف‌کنندگان قلیان می‌گوید: «شما می‌بینید که هوای تهران آلوده است و بسیاری از موارد بهداشتی در این کلان‌شهر مشکل اساسی و جدی دارد، اما متاسفانه بر روی مساله قلیان، حساسیت بسیار زیاد و افراطی ایجاد کرده‌اند. حتی وزارت بهداشت بر روی بسته‌های توتون و تنباکو، عبارت بدون نیکوتین و قطران را درج می‌کند و در واقع، توتونی که در کشور مصرف می‌شود، کم‌ضرر و تنها دود خالی است. در عین حال اگر مصرف قلیان مشکل دارد، اولاً خود شرکت دخانیات در ایران نباید به تولید توتون و تنباکو روی بیاورد و دوم این که مسئولان هم باید با فرهنگ‌سازی و بدون جبر و فشار، مصرف‌کننده را قانع کنند تا از استعمال قلیان منصرف شود؛ چون با زور و اجبار که مشکلی حل نمی شود.»
مطابق آمارهای وزارت بهداشت، سالانه بالغ بر 6 هزار میلیارد تومان هزینه، صرف درمان بیماری‌های ناشی از مصرف مواد دخانی در کشور می‌شود. اگر چه بسیاری معتقدند ممنوعیت قلیان کمتر دلایل بهداشتی و سلامتی دارد. و در نتیجه سیاست جلوگیری از برخی ناهنجاری‌های جانبی است که ممکن است با حضور قلیان و جمع‌های جوانان قلیان‌کش در قهوهخانهها بروز کند. از سوی دیگر، باید اذعان کرد که با حذف قلیان از قهوهخانهها، احتمال رکود و حتی تعطلی قهوهخانهها و حذف این صنف قدیمی که عمری برابر با شهری مانند تهران دارد؛ بسیار زیاد است.
45232