با وتوی پیش نویس قطعنامه مورد حمایت کشورهای عربی و غربی درباره سوریه در شورای امنیت سازمان ملل توسط روسیه و چین و واکنش کشورهای مخالف این اقدام، به نظر می رسد فصل تازه ای در تحولات سوریه و بلکه خاورمیانه آغاز شده است.
با اقدام روسیه و چین در حمایت صریح از سوریه در شورای امنیت سازمان ملل که با استفاده آنها از حق وتو همراه بود مواضع کشورهای غربی-عربی و حتی اسرائیل که در همه ده ماه گذشته در خصوص تحولات سوریه و شخص بشار اسد سکوت اختیار کرده بود به شفافیت کامل و عینی رسیده است و این موضوع می تواند تا حد زیادی کمک حال سوریه باشد.
نگاهی گذرا به مواضع اتخاذ شده از سوی هیلاری کلینتون، وزیر خارجه آمریکا مبنی بر تشکیل جبهه های متفاوت نظامی، اقتصادی و مالی علیه دمشق و لزوم دست یازیدن به هر روشی برای فشار آوردن به بشار اسد به منظور وادار کردن او به کناره گیری از قدرت یا کمک به سرنگونی حکومتش و یا موضع گیری صریح اسرائیل مبنی بر اینکه از سرنگونی اسد استقبال می کند و نیز موضعگیری روز سه شنبه نخست وزیر انگلیس مبنی بر لزوم کمک این کشور به تقویت ارتش ازاد سوریه و باز اظهارات سناتور معروف جمهوریخواهان، جان مک کین مبنی بر لزوم مسلح کردن مخالفان اسد توسط آمریکا همه گویای این حقیقت است که اظهارات مقامات سوریه در ماه های گذشته مبنی بر وجود توطئه های غربی-عربی در بحران این کشور صرفا یک ادعای واهی نبوده و حقایق مربوط به دخالت این کشورها هم اینک از زبان خودشان در حال آشکار شدن است.
این اظهارات رسمی و بدون پرده مقامات غربی موید تلاش های مقامات سوری برای متقاعد کردن افکار عمومی جهان مبنی بر وجود کمک های بی دریغ غربی – عربی به شبه نظامیان مسلح در داخل کشور است که به گفته مقامات سوری، با رخنه کردن در میان مردم شهرهای حمص و حماء و استفاده از غیرنظامیان به عنوان سپر انسانی، قصد دارند آمار قربانیان از زن و کودک و پیر و جوان را بالابرده و از این طریق به حکومت مرکزی فشار وارد کنند.
اتخاذ مواضع تند سران کشورهای غربی نسبت به سوریه و حمایت همه جانبه آنها از اقدامات مسلحانه به زودی وزنه افکار عمومی جهان را حتی به نفع روسیه و چین سنگین خواهد کرد. چرا که روسیه و چین با این استدلال قطعنامه شورای امنیت درباره سوریه را وتو کردند که هیچ تلاش و اراده ای نه از سوی کشورهای عربی و نه از سوی کشورهای غربی مبنی بر پایان دادن مسالمت آمیز و دیپلماتیک به بحران سوریه مشاهده نکرده اند و دو طرف صرفا به براندازی حکومت اسد فکر می کنند.
روسیه و چین تاکید داشته اند که غربی ها و کشورهای اتحادیه عرب با محوریت عربستان و قطر از ابتدا به گزینه نظامی و کمک به تجهیز و مسلح کردن مخالفان فکر می کرده اندو این قطعنامه نیز در راستای تقویت همین نگاه بوده است.
از سوی دیگر چنین اظهاراتی که به طور صریح از حمایت کشورهای غربی از مخالفان مسلح و تایید و تهییج آنها به ادامه خشونت ها سخن می گوید نشان دهنده اوج دستپاچگی، بی درایتی و سردرگمی آنها در برخورد با اقدام روسیه و چین در وتوی قطعنامه شورای امنیت و نیز مدیریت آمال و اهداف خود در براندازی حکومت اسد است.
از این منظر اکنون مواضع شفاف اتخاذ شده از سوی سران کشورهای غربی از جمله خانم کلینتون و دیوید کامرون که مشخصا از گزینه کمک به تجهیز و مسلح کردن مخالفان بشار اسد سخن گفته اند، مجوز مشروعی برای دمشق خواهد بود تا اقدامات نظامی خود را حتی در مناطق مسکونی که به گفته آنها محل اختفا و سنگر گیری مخالفان مسلح ضد حکومتی شده است، گسترش دهد.
این رهبران سیاسی بدون در نظر گرفتن شرایط منطقه و بدون داشتن درک صحیح از معادلات حاکم بر بافت طائفی، قومی و مذهبی آن، بجای ارائه راهکارهایی برای پایان دادن به بحران از راه های مسالمت آمیز و دیپلماتیک، نسخه ای را تجویز کرده و می کنند که نتیجه آن صرفا افزایش قربانیان بیشتر از دو طرف و رهنمون ساختن سوریه به یک جنگ داخلی تمام عیار است که دولت بشار اسد و حامیان او به شدت می کوشند تا در ورطه آن گرفتار نشوند.
به زبان ساده اینکه اقدامات و حمایت هایی از این جنس از سوی غربی ها نه تنها کمکی به ملت سوریه نمی کند، بلکه صرفا آتش منازعات را بیش از گذشته شعله ور ساخته و تنش در منطقه را به اوج خود خواهد رساند.
اما سوالی که در اینجا مطرح است اینکه چگونه غربی ها متوجه نیستند که بشار اسد با تکیه براین حقایق و دستاویز قراردادن اظهارات خصمانه آنها ادله بی بدیلی برای اقدامات گذشته و آینده خود به دست آورده است.
با قائل بودن مختصر عقلی برای رهبران سیاسی غرب می توان حدس زد که آنها به خوبی از نتیجه کار خود آگاه هستند چرا که که مسلح کردن مخالفان اسد در سوریه بدون داشتن مجوز شورای امنیت سازمان ملل برای اعلام منطقه پرواز ممنوع یا هرگونه دخالت نظامی خارجی در این کشور برای پشتیبانی مخالفان – آنگونه که در لیبی صورت گرفت – و در نبود تمایلی در کشورهای عضو ناتو در انجام هرگونه عملیات نظامی خودسرانه در خاک سوریه و از سوی دیگر با علم به اینکه روسیه تمام قد در برابر هرگونه عملیات نظامی علیه اسد خواهد ایستاد و یا با وجود احتمال درگیر شدن سایر متحدان اسد در منطقه؛ این اقدام غربی ها صرفا به کشتار بیشتر غیرنظامیان و بالا رفتن هزینه های انسانی می انجامد.
پس یا باید عقلی برای رهبران سیاسی غرب قائل نباشیم و یا اگر قائلیم این سوال را پاسخ دهیم که آیا غربی ها واقعا با علم به چنین نتیجه خون بار و بی حاصلی، دوست مردم سوریه هستند؟
به نظر می رسد که غربی ها به خوبی از نتیجه خون بار حمایت های خود از گروه های مسلح در سوریه واقفند و در پناه شعارهای حمایت از مردم در برابر نظام اسد، صرفا به دنبال استراتژی بالا نگاه داشتن سطح تنش در سوریه و لاجرم در منطقه هستند تا از طریق آن زمان لازم برای برنامه های آتی و اقدامات بعدی را به دست آورند و به سیاست سردرگم خود در برابر تحولات منطقه سروسامانی بدهند.
4949