زهرا تالانی:کسانی که نگران منفی شدن رشد جمعیت در ایران هستند، معتقدند اگر نرخ باروری به کمتر از 2/1 درصد برسد، زنگ خطری برای رشد جمعیت خواهد بود.در حال حاضر هر مادر به طور متوسط کمتر از 2 فرزند به دنیا می‌آورد. چنانچه با این سرعت نرخ باروری کاهش یابد، ممکن است رشد جمعیت‌مان در سال‌های بعد به صفر نزدیک شود و کاهش پیدا کند.
برخی از خانواده ها اما هنوز به این شعار وفادار هستند و مشکلات اقتصادی را دلیل آن می دانند هرچند که زهرا سجادی معاون مرکز امور زنان و خانواده ریاست جمهوری در گفت وگو با خبرآنلاین معتقد است که " تمام کسانی که بر روی کنترل جمعیت تبلیغ می کنند بر مسائل اقتصادی مانور می دهند در حالیکه همین نیروی جوان برای خانواده ها در آینده پتانسیل کار و تلاش است و می تواند منبع درآمدی برای آنها باشد."
هر 10 زوج ایرانی 18 فرزند دارند
بررسی تحولات جمعیتی ایران نشان می‌دهد رقم 6 فرزند در اوایل انقلاب بتدریج کم شده تا این‌که در سال‌های اخیر به 8/1 فرزند رسیده است.
شهلا کاظمی‌پور، معاون پژوهشی مرکز مطالعات و پژوهش‌های جمعیتی آسیا و اقیانوسیه در این خصوص به مهر می‌گوید: طبق بررسی‌هایی که ما داشته‌ایم و نیز بر اساس آماری که ثبت احوال به ما اعلام کرده شاخص تعداد کل فرزندان کاهش یافته است.
وی با اعلام این‌که بررسی تحولات جمعیتی در ایران نشان می‌دهد رقم 5/6 فرزند در اوایل انقلاب بتدریج کم شده تا این‌که در سال‌های اخیر به 8/1 فرزند رسیده، به مهر می‌گوید: طبق آمار، اگر زوج‌ها به طور متوسط 1/2 فرزند داشته باشند و فرزندان جایگزین آنها شوند، جمعیت ثابت می‌ماند و این 1/0 نیز به دلیل احتمال فوت فرزندان لحاظ شده است.
به گفته کاظمی پور اگر تعداد فرزندان والدین کمتر از این مقدار باشد، جمعیت جایگزین نمی‌شود و هر چه این رقم کم شود، تعداد کل فرزندان زوجین کم می‌شود.
در واقع عدد 8/1 فرزند یعنی به طور متوسط هر 10 زوج 18 فرزند دارند. به این معنی که یا یک بچه دارند یا 2 بچه. در مورد خانواده‌هایی که یک فرزند دبستانی دارند، احتمال این‌که خانواده در آینده یک بچه دیگر هم بیاورد هست، اما تعداد فرزندان از 2 نفر تجاوز نمی‌کند.
موالید در استانهای کشور
مطابق اعلام اداره جمعیت و تنظیم خانواده وزارت بهداشت، میزان بیشترین باروری با استفاده از اطلاعات ثبتی در سال 1388 مربوط به استانهای سیستان و بلوچستان با 3 فرزند برای هر زن و بعد از آن استانهای هرمزگان، کهگیلویه و بویراحمد و خوزستان با 2/2 فرزند برای هر زن محاسبه شده است.
همچنین کمترین میزان باروری در سال 88 مربوط به استانهای گیلان با 2/1 فرزند برای هر زن و استانهای تهران، مازندران و مرکزی با 4/1 فرزند برای هر زن محاسبه شده است. همچنین با استفاده از داده‌های ثبتی سال 88 بیشترین میزان باروری ویژه سنی در این سال مربوط به گروه سنی 25 تا 29 ساله است و همچنین میانگین سنی مادرانی که در سال 88 فرزند زنده به دنیا آورده‌اند برابر با 27 سال است.
کنترل جمعیت خوب یا بد؟
در مورد افزایش جمعیت کاظمی پور می گوید: آنجا که مسکن بعد از خوراک اساسیترین نیاز جامعه است،تأمین آن معمولا یکی از مشکلات دولتهاست.نیاز به مسکن از چند عامل ناشی می‌شود که عبارتند از:رشد طبیعی جمعیت،رشد ناشی از مهاجرت،استهلاک واحدهای مسکونی(زیرا واحد مسکونی بهرحال مستهلک می‌شود)و تبدیل واحدهای غیراستاندارد مثل کپرها و چادر و حصیر به واحد استاندارد.
وی ادامه می دهد: بنابراین اگر حتی جمعیت کشور اضافه هم نشود دولت برای تامین مسکن به یک سری سرمایهگذاری نیاز دارد. حالا علاوهبر این مساله وقتی رشد طبیعی جمعیت که اجتنابناپذیر است نیز مطرح بشود و دولت مجبور باشد به این جمعیت جدید نیز سرویس بدهد هر ساله باید تعدادی واحد مسکونی جدید ساخته شود.
کاظمی پورمسکونی وجود داشته باشد درحالیکه در کشور ما هر 4/1 خانوار در یک واحد مسکونی هستند.بنابراین اگر بخواهیم حتی وضعیت را طوری کنیم که در هر واحد مسکونی یک خانوار سکونت داشته باشد برای هر 1000 خانوار به 400 واحد مسکونی جدید احتیاج داریم.بنابراین در مجموع ما باید ابتدا وضع موجود جمعیت را بشناسیم،بعد ببینیم نیازهایی که خود دولت پذیرفته است که آنها را تامین کند تا چه حد است.سپس باتوجه به امکانات موجود ببینیم که چه میزان جمعیت میتواند ما را در همان حداقلها نگاه دارد.
سجادی که از موافقان افزایش جمعیت است در این باره می گوید: کاهش جمعیت موجب نگرانی شده و رویکرد دولت دهم این است که با کاهش جمعیت و تولد کمتر مبارزه کند؛ به همین دلیل کتاب روانشناسی ازدواج و شکوه همسرداری کنترل جمعیت را به دانشجویان آموزش نمی‌دهد و به جای موضوع پیشگیری از بارداری، مسائل ارزشی را مطرح می‌کند و اقدامات لازم انجام شده است تا این کتاب از ترم بهمن امسال در دانشگاه‌های سراسر کشور تدریس شود.
45232