علی پاکزاد: دولتهای نهم و دهم طی سالهای 1384 تا 1389 با فروش 24 هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت رکورددار انتشار این نوع جذب منابع هستند و این در حالی است که این دو دولت از محل صادرات نفت بیشترین درآمدهای نفتی تاریخ ایران را داشته اند.
اوراق مشارکت که در واقع نوعی اوراق قرضه محسوب می شود با هدف جذب منابع جهت اجرای طرح های ملی و زیر بنایی مورد استفاده قرار می گیرد و از نظر اقتصادی نیز با توجه به تجهیز منابع منطقی که در اقتصاد از محل آنها حاصل می شود مورد تائید کارشناسان اقتصادی هست ولی فارغ از ابعاد مثبتی که برای این نوع اوراق بر شمرده می شود، فروش این نوع اوراق برای دولت و بخش عمومی تعهدآور هم هست.
دولت امروز با فروش اوراق قرضه و ارواق مشارکت در واقع درآمدهای آتی کشور و منابع دولت های بعدی را پیش خور کرده است و در صورتی که طرح هایی که از محل این تعهدات به مرحله اجرا وارد می شوند در راستای برنامه های میان مدت و بلند مدت کشور تعریف نشده و یا توجیه نداشته باشند به غیر از تحمیل هزینه به دولت های آتی، امکان اصلاح برنامه های به حاشیه رفته قبلی نیز از این دولت ها گرفته خواهد شد.
همانطور که اشاره شد بر اساس آمارهای بانک مرکزی طی سالهای 84 تا 89 بالغ بر 33 هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت منتشر شده که این از این میزان 24 هزار میلیارد تومان به فروش رفته است. در کنار این ارقام بر اساس برآورد مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی نیز در سال 1390 از 35.6 هزار میلیارد تومان ارواق مشارکتی که مجوز انتشار دریافت کرده اند رقمی حدود 31.7 هزار میلیارد تومان به فروش رسیده است که به این ترتیب ارزش اصل اوراق مشارکت به فروش رسیده تا پایان سال جاری به رقمی معادل 55.9 هزار میلیارد تومان می رسد.
بر اساس گزارش منتشر شده از سوی مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی در لایحه بودجه سال 1391 رقمی دولت خواستار صدور 55.6 هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت شده است که اگر مجلس با انتشار این میزان اوراق مشارکت موافقت کند، با توجه به عملکرد سالهای گذشته (که به طور متوسط حدود 89 درصد از اوراق مشارکت منتشره به فروش رسیده است)، برآورد فروش 49.5 هزار میلیارد تومان اوراق مشارکت در سال آتی غیر منطقی به نشر نمی رسد و به این ترتیب می توان گفت تا پایان آخرین سال فعالیت دولت دهم حجم اوراق به فروش رسیده توسط دولتهای نهم و دهم از به رقمی حدود 105.4 هزار میلیارد تومان می رسد.
مرکز پژوهشهای مجلس با توجه به دوره زمانی بازپرداخت 3 تا 5 ساله این اوراق برآورد می کند که سر جمع تعهد دولت و بخش عمومی برای بازپرداخت این تعهدات طی سالهای 1391 تا 1395 (یعنی آخرین سال فعالیت دولت دهم و کل دوره فعالیت دولت یازدهم) ، شامل اصل و سود تضمین شده این اوراق به رقمی معادل 171.5 هزار میلیارد تومان می رسد که از این رقم بالغ بر 160 هزار میلیارد تومان از این تعهدات در دوره فعالیت دولت یازدهم سر رسید خواهد شد.
البته در گزارش مذکور تذکر داده شده که این میزان تعهد و بدهی ناشی از اوراق مشارکت در صورتی است که در سالهای آتی و دولت بعدی هیچ اوراق مشارکت جدیدی را منتشر نکند.
/31222