به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین به نقل از ایبنا، آیین رونمایی از دایره‌المعارف هشت جلدی دفاع مقدس ارتش جمهوری اسلامی ایران با حضور سرلشکر سید عبدالرحیم موسوی فرمانده کل ارتش، سرتیپ محمدرضا فولادی، رئیس سازمان حفظ آثار و نشر ازش‌های دفاع مقدس ارتش، مجتبی رمضان‌زاده، معاون جنگ نرم ارتش جمهوری اسلامی ایران، سرتیپ ناصر آراسته، رئیس هیأت معارف جنگ، حجت‌السلام مصطفی پورمحمدی، رئیس مرکز اسناد و انقلاب اسلامی، غلامرضا امیرخانی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و فرماندهان عالی‌رتبه ارتش، دوشنبه ۵ خردادماه در مرکز همایش‌های کوثر سازمان عقیدتی سیاسی ارتش جمهوری اسلامی ایران برگزار شد.
در ابتدای برنامه سرتیپ محمدرضا فولادی ضمن تقدیر و تشکر از تمام افرادی که در تدوین این دایره‌المعارف نقش داشتند به توضیحاتی درباره این مجموعه پرداخت و گفت: این مجموعه با هدف تبیین حقایق عملکرد ارتش جمهوری اسلامی ایران در دوران دفاع مقدس، به عنوان یک مرجع علمی معتبر، کمک به توسعه، ترویج و ماندگاری ارزش‌ها، آموزه‌ها و فرهنگ انقلاب اسلامی در حوزه دفاع مقدس تدوین شده و ترویج مفاهیم متعالی ایثار، جهاد، مقاومت و شهادت با مجاهدت و تلاش بی‌وقفه اعضای شورای عالی سیاست‌گذاری، کارگروه علمی. همچنین از قلم توانای ۱۱۶ نویسنده، کوشش تدوین‌گران، کارشناسان ارزیاب و سایر عزیزان در تالیف و تدوین دایرةالمعارف دفاع مقدس ارتش بهره گرفته شده است. این مجموعه در قالب هشت جلد، مشتمل بر ۳۷۰۰ مقاله و هر جلد شامل حدود ۵۰۰ صفحه، طی مدت زمانی نزدیک به پنج سال با رویکردی انقلابی تهیه و تدوین شده است.
او ادامه داد: دایره‌المعارف کتابی مرجع است که مشتمل بر تعداد زیادی مدخل یا واژه است و در آن، برای هر مدخل نوع خاصی از شرح و تبیین ارائه می‌شود. دایره‌المعارف‌ها عموما دربرگیرنده مطالبی از تمامی رشته‌های دانش بشری یا رشته‌ای خاص هستند که به صورت مقاله‌هایی کوتاه و مختصر گردآوری می‌گردند. هدف از تدوین دایره‌المعارف آن است که مراجعه به آن و یافتن پاسخ‌های مورد نظر در زمینه‌های گوناگون، برای خوانندگان و پژوهشگران سهل و آسان باشد.
رئیس سازمان حفظ آثار و نشر ازش‌های دفاع مقدس ارتش با تاکید بر روایت صادقانه و عادلانه این مجموعه ۸ جلدی ارتش جمهوری اسلامی تصریح کرد: در فرآیند تدوین این اثر ارزشمند، تلاش گردیده از بیان خرافات، حوادث جعلی و تحریفات به‌عنوان واقعیت‌های دفاع مقدس پرهیز شود؛ همچنین اجتناب شده از برتری‌طلبی گزینشی، بزرگ‌نمایی نقش یک یگان یا سازمان و تخریب سایر یگان‌ها و نهادها. سعی شده در بیان عملکرد فردی، گروهی یا سازمانی از هرگونه غلو و نادیده گرفتن تلاش‌ها و استعدادهای نیروهای خودی و حتی دشمن خودداری و هرگونه افترا به نیروهای خودی یا دشمن اجتناب شود. در نتیجه پیروزی‌های جمهوری اسلامی ایران در دوران دفاع مقدس، مستند و با رویکردی منصفانه و علمی ارائه شده‌اند.
سرتیپ فولادی در پایان سخنان خود به سامانه هوشمند رزمیار ارتش اشاره کرد و گفت: شایان ذکر است که با حمایت و هدایت قرارگاه عمار آجا، داده‌های این مجموعه با نگاه مدیریت دانشی و با هدف بهره‌برداری راهبردی، به سامانه‌ای هوشمند تحت عنوان «رزمیار ارتش» تبدیل گردیده است. این سامانه که مبتنی بر پیشرفته‌ترین فناوری‌های هوش مصنوعی می‌باشد، می‌تواند دستیار علمی و عملیاتی ارزشمندی برای محققان و فرماندهان ارتش به‌شمار آید.
درادامه برنامه مجتبی رمضان‌زاده معاون جنگ نرم ارتش جمهوری اسلامی به شرح جزئیاتی از سامانه رزمی‌یار ارتش پرداخت و گفت: بعد از تدوین این دایرةالمعارف تلاش کردیم تا از بسترها و ظرفیت‌های هوش مصنوعی در جهت ترویج و گسترش کار ارزشمندی که همکاران گرامی در تدوین دایرةالمعارف انجام داده‌اند، بهره‌برداری شود. بسیاری از داده‌های دایرةالمعارف برای تزریق به سامانه هوش مصنوعی آماده شد، سپس بر پایه این داده‌ها، زیرساخت مورد نیاز در ارتش جمهوری اسلامی ایران ایجاد گردید و با استفاده از مدل‌های هوش مصنوعی موجود و مدل‌های توسعه‌یافته، بستر پیاده‌سازی این سامانه هوشمند فراهم شد. این سامانه اکنون به گونه‌ای طراحی شده است که سوالاتی که توسط کاربران مطرح می‌شود با استفاده از محتوای علمی و میدانی برگرفته از دایرةالمعارف دفاع مقدس پاسخ دهد.
معاون جنگ نرم ارتش جمهوری اسلامی در ادامه گفت: نکته حائز اهمیت آن است که این سامانه به‌طور کامل در داخل ارتش طراحی و تولید شده و سامانه‌ای بومی به شمار می‌رود. این سامانه نه‌تنها قابلیت بارگذاری کتاب‌های دایرةالمعارف را داراست، بلکه امکان بهره‌برداری از سایر اسناد معتبر و مهم ارتش نیز در آن فراهم شده است. در نهایت، این سامانه هوشمند، به‌عنوان "رزمیار ارتش"، می‌تواند در شرایط گوناگون به‌صورت آنلاین یاری‌رسان محققان، فرماندهان، سیاست‌گذاران و طراحان نظامی کشور باشد و به‌عنوان مبنایی مستحکم برای فعالیت‌های تحقیقاتی و عملیاتی آینده مورد استفاده قرار گیرد.
سرتیپ ناصر آراسته، رئیس هیئت معارف جنگ در ابتدا به آفت‌های تاریخ‌نگاری اشاره کرد و گفت: در تاریخ بشری، چندین آفت وجود دارد که قرآن نیز به آن‌ها اشاره کرده است. این آفت‌ها عبارت‌اند از، تحریف، تکذیب، کتمان و نسیان. از علما، فرماندهان ارجمند و از امام بزرگوارمان شنیده‌ایم که باید از تاریخ عبرت بگیریم، نصیحت بشنویم و حکمت بیاموزیم. بنابراین، لازم است برای دستیابی صحیح به این آموزه‌ها، آفت‌های تاریخی را بشناسیم. این آفات، نه در قرآن که عاری از هر گونه خطا و شک است، بلکه در تاریخ بشری ممکن است وجود داشته باشد. تلاش ما بر آن است که این آفت‌ها در ثبت و ضبط تاریخ حضور نداشته باشند.
او ادامه داد: خوشبختانه در این دایرةالمعارف، آنچه مشاهده کرده‌ام مؤید این نکته است که اگر این آفات در آن وجود داشته باشد، بسیار نادر است و شاید اصلاً وجود نداشته باشد. دلیل این امر آن است که روایت ارائه‌شده، روایت ارتشی است؛ یعنی ما به سراغ بازسازی مکالمات بی‌سیم یا دریافت نظرات حضار در جلسات نرفته‌ایم.
رئیس هیئت معارف جنگ به منابع تدوین و گردآوری این مجموعه اشاره و بیان کرد: ما به منابعی مراجعه کرده‌ایم همچون طرح‌های عملیاتی، دستورهای عملیاتی، دفاتر روزنامه‌ای زمان جنگ و نگارش‌هایی که به صورت دستورات جزءبه‌جزء با امضای فرماندهان ثبت شده‌اند. این‌ها اسناد معتبری هستند که می‌توان با اطمینان گفت توسط ارتش جمهوری اسلامی ایران تدوین شده‌اند و مستند هستند. این اسناد شامل طرح‌های عملیاتی با پیوست نقشه‌ها، دستورهای عملیاتی، گزارش‌های رسمی و دفاتر روزانه زمان جنگ است که برخی از آن‌ها با دشواری بسیار به دست آمده‌اند، اما در اختیار این مجموعه قرار گرفته و تقدیم شده‌اند.
در ادامه برنامه، غلامرضا امیرخانی، رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی به تعدادی از دانشنامه‌های برجسته ایران اشاره کرد و گفت: در تمدن اسلامی، آثار متعدد و ارزشمندی در این زمینه وجود دارد، مانند «احصاء العلوم» و «جامع العلوم». در دوران معاصر نیز یکی از نخستین آثار مرجع، «لغت‌نامه» سترگ مرحوم علامه دهخداست که اگرچه با عنوان لغت‌نامه شناخته می‌شود، اما در حقیقت یک دانش‌نامه بزرگ فارسی است که زیر نظر مرحوم دکتر غلامحسین مصاحب و جمعی از متفکران تدوین شد.
او ادامه داد: نکته قابل توجه این است که بسیاری از متفکران، زمانی به تدوین دانش‌نامه‌ها روی می‌آورند که تمدنی در حال شکوفایی و در اوج خود قرار دارد. نمونه بارز آن را می‌توان در قرن هجدهم میلادی در فرانسه یافت؛ زمانی که متفکران برجسته‌ای، در اوج فعالیت‌های علمی‌شان، گرد هم آمده و اثری را خلق کردند که به نام «اصحاب المعارف» شهرت یافت. این حرکت علمی یکی از زمینه‌های بروز انقلاب کبیر فرانسه در سال ۱۷۸۹ میلادی شد؛ انقلابی که بیش از دو قرن پیش رخ داد و آثار مکتوب آن هنوز در کتابخانه‌های جهان موجود است
رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی با تاکید بر رویکرد استنادی این مجموعه ۸ جلدی گفت: ارزش دایرةالمعارف پیش رو که مبتنی بر اسناد تنظیم شده و کمتر دچار تردید و خدشه‌پذیری می‌گردد. نکته‌ای که وجود دارد محوریت سند است. اهمیت سند در این است که هیچ منبعی به اندازه آن از اعتبار برخوردار نیست. کتاب‌ها غالباً حاوی روایت‌ها و تحلیل‌های مؤلفان هستند، اما سند ماهیتی متفاوت دارد. سند از لحظه‌ای که تولید می‌شود، به‌طور ناخواسته حجم وسیعی از اطلاعات تاریخی را انتقال می‌دهد. از جمله تاریخ صدور، مخاطب، امضاکننده، شماره نامه، موضوع و بسیاری جزئیات دیگر که همگی اسناد خدشه‌ناپذیری را تشکیل می‌دهند. برخلاف منابع دیگر که ممکن است دچار فراموشی یا خطای حافظه شوند، اسناد چنین ضعف‌هایی ندارند.
حجت‌السلام مصطفی پورمحمدی، رئیس مرکز اسناد و انقلاب اسلامی با تاکید بر اهمیت نقش انقلاب اسلامی ایران گفت: داستان جنگ ما، داستانی شگرف و تأثیرگذار است. این جنگ، دنباله حادثه‌ای عظیم و سرنوشت‌ساز به نام انقلاب اسلامی بود؛ انقلابی که نه تنها سرنوشت ملت ایران را دگرگون ساخت، بلکه معادلات منطقه و حتی جهان را نیز تغییر داد. انقلاب اسلامی امروز نه‌تنها یک حرکت سیاسی یا نظامی، بلکه یک بدیل و رقیب تمدنی در برابر تمدن معاصر غرب است؛ این نکته‌ای بنیادین و قابل تأمل است. تمدن، یعنی داشتن یک پیام؛ پیامی که برای انسان امروز و فردا الهام‌بخش باشد. ممکن است کشوری قوی‌ترین قدرت اقتصادی یا نظامی باشد، اما اگر پیام نداشته باشد، اگر دل‌ها را جذب نکند، الهام‌بخش نباشد، در دل انسان‌ها جای نمی‌گیرد و تنها با ترس و نگرانی از آن یاد می‌شود. پیام، نیاز همیشگی بشر بوده و هست.
پورمحمدی در پایان به نقش ارتش جمهوری اسلامی ایران اشاره کرد و گفت: پیش از انقلاب، فاصله عمیقی میان ارتش و مردم ایجاد شده بود، اما در دوران انقلاب، آن گلوله‌ها و سرنیزه‌ها به گل تبدیل شد و ارتش نه تنها به صف ملت پیوست، بلکه پیشتاز بسیاری از حرکت‌های مردمی نیز شد. امام بزرگوار ما با درایت، جایگاه حقیقی ارتش را احیا کردند. با وجود تلاش‌های فراوان برای ایجاد تفرقه و ترور فرماندهان ارتش، این نهاد ملی و قهرمان، در صف اول دفاع از وحدت ملی قرار گرفت و در همان روزهای نخست انقلاب، در برابر تجزیه‌طلبی و ناامنی در مناطق مختلف کشور از جمله بندرعباس، جزیره قشم، ترکمن‌صحرا و غرب کشور ایستادگی کرد.
در پایان مراسم از مجموعه هشت جلدی دایره المعارف دفاع مقدس ارتش جمهوری اسلامی ایران با حضور سرلشکر سید عبدالرحیم موسوی فرمانده کل ارتش، سرتیپ محمدرضا فولادی رییس سازمان حفظ آثار و نشر ازش های دفاع مقدس ارتش، مجتبی رمضان‌زاده معاون جنگ نرم ارتش جمهوری اسلامی ایران، مصطفی پورمحمدی رئیس مرکز اسناد وانقلاب اسلامی، غلامرضا امیرخانی رئیس سازمان اسناد و کتابخانه ملی جمهوری اسلامی ایران و گروهی از فرماندهان عالی‌رتبه ارتش و همچنین فرزند شهید مسعود منفرد کیانی رونمایی شد.
۲۵۹