غزال زیاری: اگر در منزلتان از سگ یا گربه نگهداری می‌کنید، شاید متوجه شده باشید که سگ یا گربه‌تان به سراغ گلدان‌ها رفته و به خوردن علف علاقه نشان می‌دهد. این انتخاب، به‌خصوص در مورد گربه‌ها که گوشت‌خوار هستند شاید غیرعادی به نظر برسد؛ اما واقعاً چرا حیوانات خانگی ما علف می‌خورند؟
دکتر جیمی لاوجوی، دامپزشک بیمارستان دامپزشکی نیویورک دراین‌باره توضیح داد: «نظریه‌های زیادی وجود دارد. ما رفتار علفخواری را هم در سگ‌ها و هم در گربه‌ها مشاهده می‌کنیم؛ درحالی‌که سیستم گوارشی این دو گونه واقعاً برای هضم مقدار زیادی گیاه طراحی نشده است.»
جانوران علف‌خوار معمولاً در روده‌هایشان باکتری‌های روده‌ای خاصی دارند که به تجزیه سلولز سخت گیاهان کمک می‌کند و بسیاری از گیاه‌خواران، معده‌های چندبخشی و دستگاه گوارش بلندتری برای تجزیه مواد گیاهی دارند که این موارد در سیستم گوارش سگ و گربه مشاهده نمی‌شود.
درمان معده درد؟
یکی از نظریه‌های رایج این است که این حیوانات برای آرام کردن معده ناراحت خود علف می‌خورند. لاوجوی می‌گوید: «بیشتر اوقات، علف در مدفوع یا استفراغ سگ و گربه تقریباً به شکل دست‌نخورده باقی می‌ماند. به همین دلیل، این موضوع الهام‌بخش بسیاری از داستان‌ها و باورهای عامیانه شده است.»
پژوهش‌ها نشان می‌دهند که تسکین بیماری معده فقط درصد کمی از موارد علفخواری در گربه‌ها و سگ‌ها را توجیه می‌کند.
در سال ۲۰۰۸، پژوهشگران از چندین گروه از صاحبان سگ در مورد رفتار علفخواری حیواناتشان پرسیدند. از میان ۱۵۷۱ پاسخ دریافتی در یک نظرسنجی اینترنتی، ٪۶۸ گزارش دادند که سگ‌هایشان روزانه یا هفتگی گیاه می‌خورند؛ اما تنها ۸ ٪ گفتند که سگ‌هایشان پیش از خوردن گیاه، علائم درد یا بیماری داشته‌اند.
دو نظرسنجی مشابه از صاحبان گربه‌ها در سال ۲۰۲۱ نشان داد که تنها ۶ ٪ از گربه‌ها در اولین نظرسنجی و ۹ ٪ در دومی، پیش از خوردن علف بیمار یا دردمند به نظر می‌رسیدند؛ هرچند که نتایج دو نظرسنجی نشان داد که ٪۲۷ و ٪۳۷ پس از آن به‌طور مکرر استفراغ کرده‌اند. در نظرسنجی دوم، ٪۷۱ از صاحبان گربه‌ها گفته بودند که گربه‌هایشان دست‌کم شش بار گیاه خورده‌اند.
در مطالعه سال ۲۰۲۱ این فرضیه بررسی شد که آیا گربه‌ها برای دفع گلوله‌های مو، علف می‌خورند. پژوهش‌های پیشین نشان داده بودند که گربه‌های مو بلند بیشتر از گربه‌های مو کوتاه درگیر این عارضه هستند. بااین‌حال، نتایج مطالعه هیچ تفاوت آشکاری در فراوانی رفتار علفخواری میان دو گروه (گربه‌های مو بلند و گربه‌های مو کوتاه) نشان نداد.
رفتاری ذاتی؟
مشاهده رفتار علفخواری در سگ‌ها و گربه‌های وحشی نشان می‌دهد که این ممکن است یک رفتار ذاتی باشد. دانشمندان حدس می‌زنند که گرگ‌ها و گربه‌های وحشی برای پاک کردن روده‌هایشان از انگل‌ها علف می‌خورند و شاید حیوانات اهلی هم به همین دلیل این کار را انجام می‌دهند.
لاوجوی می‌گوید: «به نظرم کمی سخت است که بتوانیم این فرضیه را در آمریکا آزمایش کنیم؛ چون در معدود حیوانات خانگی می‌توان میزان بالای آلودگی به کرم‌های روده را مشاهده کرد؛ در نتیجه به‌سختی می‌توان این موضوع را اثبات نمود.»
با وجودی که علف هیچ ارزش غذایی آشکاری ندارد، برخی دانشمندان احتمال داده‌اند که شاید سگ‌ها و گربه‌ها علف را برای دریافت ریزمغذی‌هایی مثل ویتامین‌های گروه B مصرف می‌کنند. دکتر لوری تلر، استاد بالینی دانشکده دامپزشکی دانشگاه A&M تگزاس در این رابطه گفت: «احتمالاً این برای بیشتر حیوانات خانگی که رژیم غذایی متعادلی دارند، صدق نمی‌کند، مگر این‌که حیوان مشکلی زمینه‌ای داشته باشد. اگر حیوان شما سالم است و یک رژیم غذایی متعادل دریافت می‌کند و گاهی تصمیم می‌گیرد کمی علف بخورد یا برگ نعنای گربه را بجود، هیچ جای نگرانی نیست؛ اما اگر حیوانتان به‌طور وسواس‌گونه‌ای به دنبال گیاهان است یا به‌طور مداوم گیاهان را می‌خورد و استفراغ می‌کند، باید به دنبال یک مشکل زمینه‌ای بود.»
لاوجوی به‌علاوه یادآوری کرد که به دلیل نبود بودجه کافی، مطالعات علمی کمی درباره علفخواری گربه‌ها و سگ‌ها انجام‌شده و از آنجا که به‌ندرت پیش می‌آید که حیوانات خانگی به خاطر خوردن مقدار زیاد علف دچار مشکلات جدی شوند، تحقیقات دامپزشکی معمولاً روی درمان مشکلات مهم‌تر متمرکز است: «فکر می‌کنم خیلی از این پرسش‌ها ازنظر فنی بی‌پاسخ مانده‌اند.» اما در این رابطه نظریه ساده‌ای دارد: «در بیشتر موارد، حیوانات خانگی ما علف می‌خورند، چون دلشان می‌خواهد؛ شاید از طعمش خوششان می‌آید و شاید هم برای تحریک حواس یا صرفاً برای کاوش محیط اطرافشان این کار را می‌کنند.»
تلر هم دراین‌باره گفت: «هیچ دلیل مشخصی وجود ندارد که چرا گربه‌ها و سگ‌ها می‌خواهند یا انتخاب می‌کنند که علف بخورند. به‌احتمال زیاد به تعداد انواع علف موجود، دلیل برای این ماجرا وجود دارد. بعضی سگ‌ها و گربه‌ها فقط آن را دوست دارند.»
بااین‌حال و باوجود بی‌ضرر بودن این رفتار، صاحبان حیوانات باید بدانند که بعضی از گیاهان سمی هستند. لاوجوی توصیه می‌کند تا صاحبان حیوانات خانگی، فهرست گیاهان سمی برای حیوانات خانگی را بررسی کنند. گیاهانی که با مواد شیمیایی خاصی مثل آفت‌کش‌ها و کودها سم‌پاشی شده‌اند هم می‌توانند خطرناک باشند.»
تلر هم دراین‌باره گفت: «اگر حیوان به‌طور مکرر استفراغ می‌کند یا مدفوع غیرطبیعی دارد، باید به دامپزشک مراجعه کرد.»
منبع: livescience