به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین، در نشست «کودتا یا گسست ملی؟ مروری بر تقصیرها و تصمیم‌ها» برگزارشده در روز یکشنبه ۲۶ مرداد (۱۴۰۴) با حضور محمود کاشانی، (فرزند آیت‌الله کاشانی) حقوق‌دان و تاریخ‌پژوه و رضا مختاری اصفهانی، سندپژوه، در خبرآنلاین مطرح شد:
محمود کاشانی: مصدق اندیشه ملی کردن نفت را از مسیرش منحرف کرد. [او] درِ چاه‌های نفت را بست با یک شگرد و یک پنهان‌کاری و درحقیقت درآمدهای دولت ایران از نفت قطع شد.
مختاری اصفهانی: آن شگرد چه بود آقای دکتر؟ چون من اسناد تحریم نفت ایران را کار کرده‌ام؛ بریتانیایی‌ها اجازه ندادند حتی یک قطره نفت ایران به فروش رود.
کاشانی: هرگز این‌طور نبود.
مختاری اصفهانی: آقای دکتر من بر مبنای اسناد عرض می‌کنم. حسین مکی (قبل از این‌که در جبهه مخالف مصدق قرار بگیرد) هم برای فروش نفت به ژاپنی‌ها رفت، هم برای فروش نفت به ایتالیایی‌ها... هم تلاش شد که ما بتوانیم به آمریکایی‌ها نفت بفروشیم؛ ولی نتوانستیم. حتی یک شرکت ایتالیایی با نفت‌کش «رزماری» به ایران آمد که نفت ایران را ببرد، [اما] بریتانیایی‌ها این نفت‌کش را توقیف کردند، به بندر عدن بردند [و] آن‌ها را محاکمه کردند... بر مبنای این‌که نفت ایران، غصبی است، [انگلیسی‌ها می‌گفتند] دکتر مصدق نفت ما را غصب کرده است و این [کار] غیرقانونی است... من براساس اسناد و مدارک عرض می‌کنم.
کاشانی: چون اشاره می‌کنید به اسناد و مدارک؛ سه کشتی بود: یکی می‌رود ایتالیا، یکی می‌رود ژاپن، فقط این کشتی که در عدن بازداشت می‌شود دلیل دارد، چون عدن آن موقع مستعمره انگلیس بوده و یک کشور مستقلی نبوده و دادگاه‌های مستقل نداشته، درحقیقت انگلیس‌ها آن را توقیف می‌کنند [که] آن هم کاری نمایشی بود.
مختاری اصفهانی: آقای دکتر! حتی ژاپنی‌ها در مذاکرات‌شان با حسین مکی اشاره می‌کنند که ما با شما همراهیم و می‌خواهیم نفت شما را بخریم اما نگران عواقب خرید نفت شما هستیم.
۲۵۹