مسجد جامع ارومیه، که به عنوان یکی از مهم‌ترین و شاخص‌ترین مساجد تاریخی ایران، بارها در پرونده ثبت جهانی مساجد ایرانی مورد توجه قرار گرفته است، اکنون به دلیل عدم اصلاح پارکینگ طبقاتی ـ عامل تجاوز به حریم منظری مسجد ـ و همچنین عدم تعیین تکلیف برای انتقال مدرسه علوم دینی به طور موقت از فهرست ثبت جهانی مساجد ایرانی خارج شده است.

به گزارش خبرگزاری خبرآنلاین از آذربایجان‌غربی، مسجد جامع ارومیه به‌دلیل بی‌نتیجه ماندن تلاش‌ها برای آزادسازی عرضه و حریمش به‌طور موقت از فهرست ثبت جهانی «مساجد ایرانی» خارج شد.

جماران نوشت: پرونده «مساجد ایرانی» یکی از مهم‌ترین پرونده‌های میراث فرهنگی ایران در ۵۰ سال اخیر به شمار می‌رود و هدف آن ثبت جهانی مساجدی است که سیر تحول معماری مسجد در ایران، از آغاز دوره اسلامی تا دوران معاصر، را نمایندگی می‌کنند.

مسجد جامع ارومیه، که به عنوان یکی از مهم‌ترین و شاخص‌ترین مساجد تاریخی ایران، بارها در پرونده ثبت جهانی مساجد ایرانی مورد توجه قرار گرفته است، اکنون به دلیل عدم اصلاح پارکینگ طبقاتی ـ عامل تجاوز به حریم منظری مسجد ـ و همچنین عدم تعیین تکلیف برای انتقال مدرسه علوم دینی به طور موقت از فهرست ثبت جهانی مساجد ایرانی خارج شده است.

 حالا با ادامه بلاتکلیفی دستگاه های مربوطه برای آزادسازی عرصه و حریم شانس این اثر بی‌نظیر معماری اسلامی برای جهانی شدن از دست می رود.

معاون میراث‌فرهنگی آذربایجان‌غربی با تایید این خبرج گفت: در صورت عدم همکاری دستگاه های درگیر و ادامه بلاتکلیفی  درباره آزادسازی وعرصه و حریم این اثر ثبت ملی، فرصت ثبت جهانی مسجد جامع از دست می رود. 

داوود فرازی افزود: با وجود پیگیری‌های انجام شده، تاکنون تنها قول‌های شفاهی دریافت کرده‌ایم، قولهایی که گاهی احساسی‌اند و پیگیری جدی آنها دشوار است و به فراموشی سپرده می‌شوند.

او گفت: شهردار وعده داده برای آزادسازی زمینی می‌دهد، اما این کافی نیست و نیازمند اعتبار ساخت و مکانی برای تخلیه موقت و استقرار فعالان هستیم تا بتوانیم مدرسه علوم دینی را تخریب و جمع‌آوری کنیم. گفت‌وگوها فعلاً در حد صحبت است اما امیدواریم به زودی حل شود.

فرازی افزود: متاسفانه در شرایط بحرانی قرار داریم ولی تلاش ها برای ثبت جهانی ادامه دارد، به زودی در شورای شهر جلسه‌ای برای تعیین تکلیف موانع ثبت مسجد جامع برگزار می‌شود و برای ما این هفته بسیار تعیین‌کننده است و امیدوارم به نتیجه مطلوب برسیم. 

معاون میراث‌فرهنگی آذربایجان‌غربی درباره پارکینگ طبقاتی که حریم منظری این اثر ملی را نقض کرده هم گفت: درباره این ساختمان هنوز تصمیم قطعی گرفته نشده ولی شاید تعدیل ارتفاع داشته باشد تا موانع ثبت برطرف شود. فعلا پرونده مسجد جامع از پرونده اصلی ثبت مساجد ایران در فهرست میراث جهانی خارج شده تا تعیین تکلیف شود. او تاکید کرد: مسجد واقعاً از نظر معماری، هنری و تاریخی خیلی ارزشمند است و نباید از دست برود.

این در حالی است که چندی پیش مدیرکل میراث‌فرهنگی، گردشگری و صنایع‌دستی آذربایجان‌غربی اعلام کرده بود که تلاش برای ثبت جهانی مسجد جامع ارومیه ادامه دارد و این اثر تاریخی بهترین فرصت برای جهانی‌شدن شهر است.

مرتضی صفری گفته بود: میراث فرهنگی نقش مهمی در حفظ هویت ایرانی-اسلامی دارد و دستگاه‌های اجرایی باید برای ثبت جهانی این مسجد جدی باشند و از این موضوع به‌سادگی عبور نکنند.

او درباره پارکینگ طبقاتی در حریم منظری مسجد هم اظهار کرده بود: این بنا قبل از تصویب طرح بافت تاریخی ساخته شده و پروانه دارد اما پروژه اکنون متوقف است. البته ساختمانی شامل هتل، پارکینگ و مجتمع تجاری هم کنار بازار تاریخی است و آنهم نیاز به تصمیم‌گیری دارد.

مسجد جامع ارومیه با قدمتی بیش از هزار سال، نه فقط یک بنای تاریخی که یادگاری زنده از هنر، فرهنگ و هویت ایرانی-اسلامی است. ثبت جهانی این اثر بی‌بدیل می‌تواند دروازه‌ای برای معرفی فرهنگ غنی ایرانی به جهان و توسعه گردشگری فرهنگی باشد. حالا که مسیر ثبت جهانی تا حدی هموار شده، همکاری جدی و تصمیم‌گیری سریع دستگاه‌های مسئول حیاتی است تا این میراث ارزشمند از گزند روزگار و بی‌توجهی مصون بماند و در دل جهان بدرخشد.  

منبع: جماران