به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، مرحوم آیت‌الله شاه‌آبادی در شذرات «افتراق و انفصام خیط اخوت» را حاصل «اختلاط با اجانب» می‌داند (ن. ک: شذرات المعارف. شذرة‌الأولی:ص۵).
بنابر روایت دانشجو، این اختلاط البته لزوما فیزیکی نیست. گاهی ممکن است ما - به قول حدیث قدسی ـ به «شاکله» و «هیئت» اجانب در می‌آییم. این اتفاقا اختلاط عمیق‌تری است.
انسجام و وحدت تنها با برادری و یک‌دل شدن ممکن و مقدور است و معنایش با «اختلاط» بکلی تفاوت می‌کند. «ناموس» جمع عهدی است قدسی. جمع اجتماع هم‌عهدان است؛ نه کنار هم نشستن مشتی موجود دوپای بی‌عهد! کنار هم نشستن بی‌عهدها، نه امت می‌سازد، نه ملت می‌سازد و نه مردم. حاصل جمع این بی‌عهدان اصلا مردم نیست که بخواهد قوی یا ضعیف باشد!
پس اختلاط موجب ضعف است؛ «اجتماعات مختلفة المسالک موجب ضعف و اختلال است» (همان). چرا؟ چون عهدی که می‌تواند ما را به راستی برادر کند، با اختلاطی که بنیادش بر بی‌عهدی یا مسکوت گذاشتن عهد قدسی ما است، فراموشانده می‌شود. تمام امکانی که برای مردم شدن در کار است با این اختلاط از میان خواهد رفت.
از این رو است که وفاق‌وفاق کردن، بدون تذکر به عهد توحیدی و قدسی ملت ایران (بلکه مسکوت گذاشتن این عهد قدسی و لوازمش)، به نفاق و چند رنگی خواهد انجامید و مردم را «پراکنده» خواهد کرد. بنیاد جمع به باد می‌رود و انفراد و غربت جایش می‌نشیند: «و هر چه انفرادی و افتراق بیشتر شود، اختلال و انحلال شدت نماید تا به سر حدّ انهدام همه جهات و حیثیات رسد» (همان)
آنچه که مایه قدرت ما خواهد بود این «اتحاد مقدس» است، نه آن «اختلاط نامقدس».
نویسنده: سید حمیدرضا میررکنی