به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، حجت الاسلام والمسلمین سیدعلیرضا تراشیون به پرسش و پاسخی در موضوع «چگونگی برخورد والدین با فرزندی که فیلم مبتذل دیده» پرداخت که تقدیم شما فرهیختگان می شود.
پرسش:
پسری پنج ساله که نسبت به او بسیار حساس هستم. البته همه پدر و مادرها روی فرزندانشان حساسیت دارند. اما از شانس بد ما، شبی که سرمان شلوغ بود، پسرم با فردی که اصلاً تصورش را نمی‌کردیم، فیلمی مستهجن دیده است. حالا سؤالات زیادی درباره آن در ذهنش ایجاد شده و نمی‌دانم چطور باید این مسئله را از ذهنش پاک کنم. لطفاً راهنمایی بفرمایید.
پاسخ:
بنابر روایت حوزه، شما در صحبت‌تان گفتید که نسبت به فرزندتان «خیلی حساس» هستید.
بله، اما در تربیت، باید با دو واژه خداحافظی کنیم: یکی «بی‌توجهی» و دیگری «حساسیت افراطی».
اینکه بگوییم «روی بچه‌ام خیلی حساس هستم» در واقع یک روش تربیتی نادرست است. ما نباید بی‌تفاوت باشیم، اما باید روشمند عمل کنیم.
پدر و مادری که حساسیت دارند ولی با روش‌های تربیتی آشنا نیستند، ممکن است ناخواسته کودک خود را در «سیاه‌چاله تربیتی» بیندازند.
اگر به جای تمرکز بر حساسیت، به روش تربیت صحیح توجه می‌کردند، چنین آسیبی پیش نمی‌آمد.
قاعده مهم در تربیت این است که بچه‌ها نباید در جایی باشند که والدین حضور ندارند. این اصل به‌ویژه در سنین تربیت‌پذیری بسیار حیاتی است.
اما اکنون که این اتفاق افتاده، چه باید کرد؟
دو نکته اساسی وجود دارد:
۱. قطع ارتباط با فردی که باعث بروز این وضعیت شده است.
زیرا این فرد برای کودک، تداعی‌کننده آن صحنه‌هاست. هر بار که او را ببیند، یاد آن فیلم می‌افتد. پس لازم است ارتباط به‌طور کامل قطع شود.
۲. در مورد آن موضوع با کودک صحبت نکنید.
بگذارید دوره‌ی فراموشی و گذر طبیعی طی شود. والدین حساس معمولاً دچار واکنش‌های هیجانی می‌شوند و با نگرانی مداوم، ناخواسته ذهن کودک را دوباره تحریک می‌کنند.
مثلاً مدام می‌پرسند: «امروز با او نبودی؟»، «مبادا دوباره آن فیلم را دیده باشی؟» این رفتارها باعث تثبیت خاطره در ذهن کودک می‌شود.
کودکی که چنین صحنه‌هایی را دیده، نیاز به آرامش دارد، نه بازجویی.
اگر موضوع یادآوری نشود، ذهن او به‌تدریج اطلاعات ناپسند را می‌پوشاند و حتی ممکن است آن را کاملاً فراموش کند.
خوشبختانه در سنین پایین، فراموشی ذهنی قوی‌تر است؛ همان‌طور که پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله فرمودند:
«کودکان را دوست دارم، زیرا کینه در دل نمی‌گیرند.»
پس امید داریم که این خاطره از ذهن کودک پاک شود، به شرط آنکه این دو نکته رعایت گردد:
۱. قطع ارتباط با فرد خاطی،
۲. خودداری از یادآوری موضوع.
حتی اگر روزی دیدید کودک دوباره با آن فرد مواجه شد، نباید با واکنش شدید یا سرزنش رفتار کنید. اجازه دهید زمان، نقش ترمیم‌کننده خود را ایفا کند.
در نهایت، قاعده کلی تربیت را همیشه به خاطر داشته باشید:
در دوران تربیت‌پذیری، بچه‌ها نباید در مکانی باشند که والدین حضور ندارند. البته این به معنای کنترل سخت‌گیرانه و مستبدانه نیست، بلکه یعنی نظارت هوشمندانه و محبت‌آمیز.
مثلاً اگر کودک می‌خواهد بازی کند، بهتر است در محیطی بازی کند که والدین حضور دارند، نه در اتاقی دربسته و دور از نگاه بزرگ‌ترها.
به‌ویژه اگر دو کودک از سن چهار یا پنج‌سالگی به بعد در اتاقی تنها باشند و در را ببندند، والدین باید هوشیار باشند؛ زیرا ممکن است رفتارهای نادرست، تقلیدهای غلط یا حتی خرابکاری‌هایی اتفاق بیفتد.
این مراقبت به معنای بی‌اعتمادی نیست، بلکه نشانه‌ی مسئولیت‌پذیری در تربیت است.