به گزارش خبرآنلاین،جواد الیاسی نایب‌رئیس اتحادیه فرش دستبافت قم، درباره سابقه فرش‌بافی ایران و قم اظهار داشت:: هنر فرش‌بافی در ایران سابقه‌ای دیرینه دارد که با بررسی اسناد و اکتشافات عمدتاً به ۱۴۰۰ تا ۱۸۰۰ سال پیش بازمی‌گردد، با این حال نمونه‌های تاریخی مانند فرش پازیریک نشان نیز می‌دهد که مهارت ایرانیان در این هنر حتی ۲۵۰۰ سال پیش در اوج خود بوده است. این فرش که متعلق به دوره هخامنشیان و کشف‌شده در دره پازیریک سیبری است، همچنان نمادی از شکوه و دقت هنری ایرانیان محسوب می‌شود.
وی در ادامه با اشاره به تحولات قالیبافی در قم گفت: شیوه و سبک قالیبافی امروز قم تحت تأثیر ورود ایل شاهسون بغدادی حدود ۳۴۰ سال پیش شکل گرفت و مسیر قالیبافی مدرن در استان را رقم زد. در ادامه، حدود ۱۲۰ سال سابقه استادکاری فرش در قم ثبت شده که نشان‌دهنده استمرار و ارتقای این هنر در سطح استانی است.
الیاسی با اشاره به جایگاه فرش قم اظهار کرد: بیش از ۸۰ سال است که ابریشم‌بافی در قم رواج دارد و فرش‌های تمام‌ابریشم قم به نمادی شاخص و متمایز در بازار ملی و بین‌المللی تبدیل شده‌اند. در دیگر استان‌ها، ابریشم تنها در بخش‌هایی از بافت مانند گل، کف یا چله به کار می‌رود، اما تمام‌ابریشم بودن فرش قم وجه تمایز منحصر به فرد آن است.
وی درباره دوام فرش‌های ابریشمی افزود: فرش‌های ابریشم قم، حتی درنامناسب ترین شرایط نگهداری و آب‌وهوایی، نزدیک به ۳۰۰ سال دوام دارند، به شرط آنکه از آب‌خوردگی شدید، آتش‌سوزی و آسیب‌های فیزیکی محافظت شوند.
چالش‌ها و ضرورت حمایت از بافندگان فرش
الیاسی در ادامه مشکلات تولیدکنندگان را برشمرد و بیان داشت: با وجود کیفیت بالا و مزیت‌های فرش قم، بافندگان با کمبود مواد اولیه، افزایش قیمت ابریشم خارجی و فشارهای اقتصادی روبه‌رو هستند. حمایت دولت شامل تأمین مواد اولیه با قیمت مناسب وکنترل نوسانات قیمت، حمایت از بر پایی و برگزاری دوره‌های آموزشی و تقویت تبلیغات مطلوب برای معرفی فرش، می‌تواند جایگاه تولیدکنندگان را تثبیت کرده و سهم صادرات را افزایش دهد.
وی همچنین افزود: تا سال ۱۳۸۵، مواد اولیه از داخل کشور تأمین می‌شد، اما به دلیل مشکلات ساختاری و سیاست‌گذاری‌های گاها نادرست، تولید ابریشم داخلی با رکود جدی مواجه شد و همین امر باعث شد ذائقه بافندگان از ابریشم داخلی به نمونه‌های خارجی تغییر کند.
سهم صادرات و بازارهای هدف
الیاسی گفت: تولیدات استان قم امروز حدود ۲۰ درصد از صادرات ایران را به خود اختصاص داده است. این محصولات به دلیل اصالت طرح‌ها، تراکم بالا و ظرافت بافت در بازارهای جهانی جایگاه ویژه‌ای دارند و بازار هدف اصلی آنها عمدتا از کشورهای خاوردور و حوزه خلیج فارس هستند.
وی درباره محدودیت‌های صادراتی تأکید کرد و گفت: بروز تحریم‌ها حضور ایران در بازارهای بین‌المللی را محدود کرده است. این محدودیت‌ها هرگز نشانه ضعف کیفیت فرش ایرانی نیست، بلکه ناشی از غیبت و عدم حضور فعال ما در عرصه جهانی است. هر جا فرش ایرانی عرضه شده، بالاترین بازخوردها و ارزیابی‌ها را دریافت کرده است.
اهمیت نمایشگاه‌ها در تثبیت جایگاه فرش قم
الیاسی در پایان تأکید کرد: نمایشگاه‌ها نه تنها فرصت معرفی توانمندی‌های بافندگان را فراهم می‌کنند، بلکه ابزار کلیدی برای تثبیت جایگاه فرش قم در بازارهای جهانی هستند. حضور پرقدرت استان قم در این رویدادها، افزایش صادرات و معرفی هنر اصیل ایرانی را تضمین می‌کند و نشان می‌دهد که فرش قم آماده رقابت پایدار در عرصه بین‌المللی است.