در حالی که هنوز لایحه هدفمند کردن یارانهها در مجلس در حال بررسی است و هنوز به مرحله اجرا نرسیده مشاهده میشود که شوک روانی ناشی از بحثهای اجراییشدن آن و بررسیهای جدی در مجلس قیمت برخی از اقلام را تا 71درصد افزایش داده است. این در حالی است که هنوز مشخص نیست این لایحه اجرایی شود و یا به صورت کامل مورد اجرا قرار بگیرد.
اما مشاهده میشود که تأثیر روانی بررسی این لایحه و صحبت افزایش قیمت حاملهای انرژی و برخی از اقلام دیگر چون روغن، شکر، برنج و ... باعث افزایش این قیمتها شده است.
مطمئناً در شرایط فعلی چه این لایحه به تصویب برسد و چه نرسد قیمتها افزایش مییابد و نمیتوان از افزایش این قیمتها جلوگیری کرد.
بنابراین از همین نکته میتوان دریافت که تأثیر مسائل روانی و سیاسی بیش از مسائل اقتصادی در مباحث روز تأثیرگذار است.
وقتی هنوز طرحی به اجرا گذاشته نشده و تأثیر روانی باعث افزایش قیمتها میشود اقتصاد و مسائل اقتصادی به حاشیه میرود.
در شرایط فعلی نیزدر اقتصاد یک کشور مسائل سیاسی و جو روانی حاکم در هر جامعهای بیش از مسائل اقتصادی تأثیرگذار است. تعیین قیمت نفت را نیز میتوان دلیلی دیگر برای اثبات این ادعا دانست.
برهمگان آشکار است که تیین قیمت نفت منوط به مسائل سیاسی و جو روانی حاکم بربازار است و مسائل اقتصادی در این امر به ندرت دخیل هستند.
اکثر مواقع مشاهده شده که آمریکا تعیینکننده قیمت نفت است و بنابر مصالح خود آن را تعیین میکند اما این نحوه تعیین در اغلب مواقع منوط به مسائل اقتصادی نیست بلکه براساس تعاملات سیاسی رقم میخورد.
باید تأکید داشت در ایران نیز در اکثر مسائل اقتصادی اتفاقات و مسائل سیاسی بیش از نظریههای کارشناسی تأثیرگذاراست.
معاون سابق دانشگاه صنعت نفت