محمد سرابی
همانطور که فرانسه بهشت هنرمندان تجسمی و کلمبیا بهشت قاچاقچیان کوکائین است عراق هم اکنون تبدیل به بهشت القاعده شده است. البته یکی از بهشتها.
دستگیری عوامل القاعده که درحال تهیه گازهای سمی بودند نشان میدهد فعالیت سازمان القاعده در این کشور محدود به گردآوری نیروی رزمی و جابهجایی اسلحه نیست بلکه این تشکیلات کشور عراق را به عنوان یکی از پایگاههای بسیار استراتژیک خود تلقی میکند. ارتش عراق اعلام کرد افرادی از گروه القاعده را دستگیر کرده که در حال تولید مواد سمی مانند گاز اعصاب بودند. وزیر دفاع گفته است که 5 نفر به دام افتاده و 2 کارخانه تولید این مواد در بغداد کشف شده است. از طرف دیگر چند هواپیماهای کنترل از راه دور در جریان دستگیری کشف شده که قرار بود برای انتشار این گازها در مراسم عزاداری شیعیان استفاده شود.
عراق در مقابل دیگر مرکز القاعده یعنی شمال پاکستان و مناطق مجاور در افغانستان مزایایی دارد. حکومت وحشیانه صدام حسین که جنگ طولانی با ایران، جنگ با کویت و متحدان عرب و آمریکاییاش و همینطور سرکوبهای گسترده کردها در شمال و شیعیان در جنوب را بوجود آورد و در نتیجه این کشور تجربه طولانی از خشونت نظامی دارد. حمله و اقامت اشغالگران آمریکایی هم خود عامل دیگری برای ایجاد تشنج در میان مردم است. درگیریهای داخلی که از سال 2003 آغاز شد با انگیزههای قبیلهای و مذهبی دائما تشدید میشود.
در مقابل پاکستان با وجود اینکه مرکز قدیمی و کانون شکل گیری القاعده در دهۀ 1990 بود از مزایای کمتری برخوردار است. جنبش طالبان که در ابتدا پناهگاهی برای رهبر القاعده «اسامه بن لادن» بود جهتگیری قومی و محلی واضح دارد. در منابعی که ماجرای اقامت بن لادن در افغانستان را نقل میکنند آمده است که فرماندهان طالبان از تحرکات بین المللی بن لادن که موجودیت طالبان را به عنوان یک جنبش مردمی وابسته به قوم پشتون به خطر میانداخت، راضی نبودند. ارتش پاکستان - با وجود ابتلا به گرفتاریهای سیاسی و نفوذ عناصر تندرو بنیادگرا - به عنوان یک نیروی نظامی دولتی، خیلی بیشتر از ارتش عراق قدرتمند است. سیاست پاکستان در محورهای دوستی با غرب، برخورد با هند، رقابت داخلی و حفظ کشور تعریف شده است. پاکستان اگر چه با بی نظمی داخلی مواجه است ولی به اندازه عراق از بیثباتی رنج نمیبرد. برگزاری انتخابات نسبتا آرام اخیر اگرچه رشد و توسعه سیاسی را اثبات نمیکند ولی نشانهای از تمایل سیاست مداران به رفع تشنج است. همه اینها باعث شده است که پاکستان به عنوان مرکز تربیت جنگجو و سازماندهی نیرویهای خرابکار و انتحاری مورد توجه باشد.
ولی عراق جایگاه دیگری دارد. در پایتخت این کشور میتوان گازهای کشنده ساخت و به غرب فرستاد. تشکیلات کشف شده امکاناتی برای انتقال گازهای سمی سارین و خردل به ایالات متحده، کانادا و اروپا را داشته اند که میتوانستند بسیار مرگ آور باشند.
این بار ارتش اما عراق توانست گروه تروریستی را قبل از اجرای نقشه متوقف کند اما این نقشهها در سایه شرایط موجود عراق ادامه خواهد داشت.
5252