سوم شهریور 1320 یادآور روزی است که نیروهای بیگانه سه کشور انگلیس، شوروی و آمریکا خاک ایران را به اشغال خود در آوردند. حالا 68 سال از اشغال ایران می گذرد و 66 سال از برگزاری کنفرانس تهران.رئیس جمهوری در اجلاس کپنهاگن از سازمان ملل درخواست غرامت رفتار های این سه دول در سالهای 1320 تا 1324 را کرده است و در نامه ای به رئیس دفترش دستور پیگیری این موضوع را داده است. نفس این کار نیکو است .


اشغال ایران  در سال بیست ، عوارض و آثار گوناگونی در پی داشت؛ از سویی با یورش نیروهای بیگانه تمامیت ارضی و حاکمیت سیاسی ایران پایمال شد که باعث حضور و سلطه قدرت‌های بیگانه تا سالیان زیادی گردید؛ از سوی دیگر بر اثر بروز جنگ، مشکلات فراوانی از قبیل قحطی، گرانی، کمبود مایحتاج عمومی و ... گریبانگیر مردم شد.با آنکه ایران در این جنگ رسما اعلام بیطرفی کرده بود، به علت آنکه راه ایران مناسب‌ترین راه جهت کمک به جبهه شوروی بود، خاک ایران توسط سه کشور متفق به آسانی و تقریبا بدون مقاومت ارتش رضاخان به اشغال در آمد و تا سال 1324 در اشغال این نیروها باقی ماند.

مرحوم جعفر شهری در مجموعه جاودان تهران قدیم خود شرح مفصل و دقیقی از آن روز های تهران و فراگیر شدن قحطی ، فقر و بدبختی و بیماری و بی نظمی عمومی آورده است. که ذهن و روح هر خواننده ای را به درد می آورد.

2 سال پس از این و در بحبوحه جنگ جهانی دوم ؛ تهران پایتخت ایران میزبان رهبران سه کشور متفقین یعنی وینستون چرچیل نخست وزیر بریتانیا ، جوزف استالین رئیس دولت اتحاد جماهیر شوروی و فرانکلین روزولت رئیس جمهور ایالات متحده آمریکا بود.رهبران متفقین برای تشکیل کنفرانس های دیگری در خلال جنگ جهانی دوم نیز مشهورند . چنانکه به جز کنفرانس تهران که در ششم آذرماه سال 1322 برگزار شد. کنفرانس های پوتسدام و یالتا نیز با مشارکت رهبران متفقین برگزار شد. عمده مسائل مطرح شده در این کنفرانس ها و به ویژه در کنفرانس تهران تقسیم غنایم و ممالک ، پس از پایان جنگ بود. و برای ایران به دلیل داشتن ذخایر نفتی بکر و سرشار، طبیعی بود که هر سه تن آنها حسابی دندان تیز کنند. هرچند استالین بدلیل همسایگی با ایران آروزهای طول و درازی برای ذخایر ایران داشت.

 یکی از مهمترین بند های قطعنامه کنفرانس تهران ؛ همانا احترام گذاشتن مطلق به تمامیت ارضی و تضمین امنیت اتباع ایرانی بود. و هم چنین زمانبندی خروج نیروهای این سه کشور طبق برنامه تنظیمی مقرر و مصوب در این کنفرانس. که البته ظالمانه هیچ احقاق حقی برای مردمان ایران زمین قائل نشدند و حتی شوروی 2 سال بعد از این حاضر به ترک ایران نبود...

حالا 68 سال از اشغال ایران می گذرد و 66 سال از برگزاری کنفرانس تهران.رئیس جمهوری در اجلاس کپنهاگن از سازمان ملل درخواست غرامت رفتار های این سه دول در سالهای 1320 تا 1324 را کرده است و در نامه ای به رئیس دفترش دستور پیگیری این موضوع را داده است.

صرف نظر از هر اتفاقی که بیفتد، نفس این عمل کار نیکویی بود. آن 4 سال هنوز بدجوری خاطرات بدی را برایمان زنده می کند که هیچ کداممان هم در آن موقع حیات نداشتیم.با این وصف می شود آن احساس حقارتی که پدر بزرگان ما ، ناجوانمردانه و ظالمانه دچارش شدند را حس کرد.احقاق حق ، هر زمان که باشد خوب است.اگرچه میدانیم هیچ اتفاقی نمی افتد هم چنانکه پیش  از این نیز اقداماتی صورت گرفته بود و نتیجه اش چیزی جز  یک تخم غاز؛ یعنی صفر نبوده. حالا امیدواریم این دولت بتواند راهکارهایی رو کند تا سازمان ملل و دیگر کشورها مجاب شوند که حق و حساب ایران را بدهند. حتی اگر اسفندیار رحیم مشایی به عنوان مسئول پیگیری این کار؛ استالین ؛ چرچیل و روزولت را از گور بیرون بکشد.

منبع: بدون منبع