مجید جویا: چند کشور اروپایی تصمیم گرفته‌اند ماموریتی فضایی برای جستجوی حیات فرا زمینی در خارج از منظومه شمسی ترتیب دهند.
به گزارش تلگراف، پروژه افلاطون (پلاتو) متعلق سازمان فضایی اروپا، قرار است رصدخانه‌ای بزرگ در فضا باشد و به دنبال سیارات زمین مانند در مناطق زیست پذیر اطراف ستارگان بگردد، جایی که امکان میزبانی حیات وجود داشته باشد.
دیوید ویلتز، وزیر علوم کابینه انگلیس که در هفته جاری 25 میلیون پوند بودجه به این پروژه اختصاص داد، ماموریت را «واقعا رویایی» خواند و گفت: «رصدخانه‌های فضایی نشان داده‌اند که سیارات سنگی شبیه به زمین، در کهکشان ما، بسیار پر تعداد هستند. افلاطون (پلاتو) ماموریتی برای یافتن و درک این سیارات و به خصوص برای ارزیابی ظرفیت آنها در میزبانی حیات احتمالی فرازمینی است. اگر اینگونه باشد، یا حتی اگر روزی بشر به فراتر از منظومه شمسی سفر کند تا به دنیاهای جدید زیست پذیر برود، احتمالا اولین مقصد این سفر، در میان سیاراتی خواهد بود که در این ماموریت کشف خواهند شد».
پلاتو (که نام آن از حروف مخفف عبارت "گذر سیارات و نوسان‌های ستاره‌ای" به زبان انگلیسی ساخته شده)، در سال 2024/1403 از مرکز فضایی اروپایی کورو در گویان فرانسه به فضا پرتاب خواهد شد.
این رصدخانه از آرایه‌ای شامل 34 تلسکوپ مستقل تشکیل خواهد شد که روی یک کاوشگر فضایی نصب می‌شوند و در یکی از نقاط لاگرانژی مدار زمین قرار خواهد گرفت. نقطه لاگرانژی جایی است که نیروی جاذبه زمین و خورشید شرایطی را ایجاد میکنند که رصدخانه بتواند هماهنگ با زمین، هر سال 1 بار به دور خورشید بچرخد و به عبارت دیگر، نسبت به زمین و خورشید ثابت بماند.
تلسکوپ در طی ماموریت شش ساله خود، می‌تواند نیمی از آسمان را رصد کرده و یک میلیون ستاره را زیر نظر بگیرد. هدف این ماموریت یافتن سیارات هم اندازه زمین در مناطق زیست پذیر (نه چندان داغ و نه چندان سرد) حول ستارگان است که در ان آب مایع بتواند بر سطح سیاره وجود داشته باشد.
این رصدخانه به دنبال کم شدن‌های اندک ولی منظم نور ستارگان است، که از آن بتواند نتیجه بگیرد سیاره‌های حول این ستارگان که در حال چرخش به دور آنها هستند، به طور موقت جلوی کسر کوچکی از نور آن ستارگان را گرفته‌اند. سپس و با اندازهگیری جو، جرم، شعاع، سن و فعالیت لرزه‌ای هر سیاره، دانشمندان خواهند توانست تعیین کنند که آیا یک سیاره بخصوص می‌تواند میزبان حیات باشد یا خیر.
پروفسور دان پولاکو، هماهنگ کننده علمی این پروژه از دانشگاه وارویک انگلیس، بر این باور است که ماموریت خواهد توانست با یافتن نشانه‌های آلودگی در اتمسفر سیارات، اولین تمدن فضایی را کشف کند: «افلاطون امکان اولین نقشهبرداری سیستماتیک از سیارات نزدیک را برای یافتن نشانه‌هایی از انواع پیشرفته‌تر حیات، امکان پذیر خواهد ساخت. چیزهای مشخصی هستند که انتظار ندارید به طور طبیعی رخ دهند، و آلودگی هوا هم قطعا یکی از آنها است. هر جا که چنین چیزی را دیدید، می‌توانید آن را نشانه‌ای از وجود نوعی تمدن تفسیر کنید. افلاطون بازی را عوض خواهد کرد، و امکان کشف و تایید وجود خیلی از سیارات زمین‌مانند و بررسی جو آنها را به دنبال نشانه‌های حیات فراهم خواهد کرد. چند سال پیش، چنین چیزی فقط یک داستان علمی تخیلی بود و حال دارد تبدیل به یک واقعیت علمی می‌شود».
وی افزود: «آیا جایی دیگر در فضا حیات وجود دارد و منتظر کشف شدن توسط ما است؟ شاید، ولی سوال مناسب‌تر این است که آیا ما خواهیم توانست آن را تشخیص دهیم؟ اگر داریم در مورد حیات در شکلهای ابتدایی حرف می‌زنیم، مثل چیزهایی که در ساحل پیدا می‌کنیم، احتمالا چنین چیزی را پیدا خواهیم کرد».
«برای مثال، می‌توانیم با چند «نشان‌گر زیستی» مواجه شویم که می‌توانند نشانی از چنین چیزی باشند، چیزهایی مانند اوزون. کشف انواع پیشرفته‌تر حیات می‌تواند سخت‌تر باشد، چرا که احتمال وجود آنها هم کمتر است، احتمالا آنها خیلی پیشرفته‌تر از ما باشند و کسی نمی‌داند که چه شکلی خواهند داشت (شاید ما در مقابل آنها معادل آمیب باشیم)».
اخترشناسان تا کنون بیش از 1000 سیاره خارج از منظومه شمسی ما پیدا کرده‌اند، ولی هیچ یک از آنها تا کنون از نظر اندازه و فاصله از خورشید خود، کاملا همانند زمین نبوده است.
دکتر هایکه راور، از سازمان فضایی آلمان DLR که هدایت ماموریت را بر عهده دارد، می‌گوید: «افلاطون نشان خواهد داد که آیا مجموعه‌هایی مانند منظومه شمسی ما، و سیاراتی مانند زمین ما، در کهکشان معمول هستند یا خیر».
افلاطون اولین رصدخانه‌ای خواهد بود که به جای استفاده از یک عدسی یا آینه اصلی، از مجموعه‌ای از تلسکوپ‌ها استفاده می‌کند. حسگر دوربین این تلسکوپ کمتر از یک متر مربع مساحت دارد، ولی کیفیت تصویربرداری آن 2.5 گیگا پیکسل (2.5 میلیارد نقطه) خواهد بود. این دوربین توسط شرکت انگلیسی e2v در چلمزفورد اسکس تولید شده و بزرگ‌ترین دوربینی خواهد بود که به فضا فرستاده شده است. کل هزینه تلسکوپ تقریبا 800 میلیون پوند انگلیس براورد می‌شود.
53271