اززمانی که دکتر ظریف و تیم مذاکره کننده ی کشور پاورپوینت معروف خود را در مذاکرات برای تبیین فرایند مذاکرات به نمایش گذاشتند،تاکنون اظهارنظرهای متعددی در مخالفت یا موافقت از سوی افراد و گروه ها مطرح شده و بازتاب های متفاوتی داشته است.به عنوان یک شهروند عادی هیچ گاه نگران روند مذاکرات نبوده ام،چون علاوه براینکه به میهن دوستی دکترظریف و تیمشان اعتماددارم، نهایتا باور دارم رهبرانقلاب و رئیس جمهوربر شرایط و وضعیت نظارت دارند و از سویی مفاد مذاکرات ،نحوه ی گام ها و تصمیم گیری ما و طرف مذاکره ماهیتی محرمانه دارد،پژوهشگران دسترسی به اطلاعات ندارند وآن چه برخی ها در بابش گریبان پاره می کنند تنها بر اساس احساسات و یا القای گروه ها ذی نفوذ و صاحب نفع از تحریم هاست و محل اعتنا ندارد و تنها اعتماد به تیم مذاکره کننده خود داریم و همین کافیست ضمن این که نظارت ها حجت شرعی و قانونی برای طرفداران نظم و قانون در کشوراست.
یکی از واژگانی که در بحث مذاکرات مکرر از سوی نگران ها طرح می شود واژه سازش است.سازش کامل(conciliation)و سازش به معنی همسازی و نزدیک کردن اختلافات (compromise)که هردواز مسائل رایج در نظام های دمکراتیک و نشان دهنده بلوغ فکری و عقلایی تصمیم گیران یک کشور است واین مفهوم با تسلیم و سازش(appeasement )که باج دادن یا امتیازدهی با منفعت بزرگ به طرف مقابل بدون ستاندن منفعتی عمده صورت می گیرد و بار منفی و خدشه دار کننده ی استقلال کشور است ،تفاوت بنیادی دارد.سازش اولیه در روابط بین الملل ممدوح و پیش برنده ی موفقیت در مذاکرات است ،اما سازش دومی،تسلیم و باج دادن به هر شکل مذموم است. به نظر می رسد تاکنون بی اعتمادسازی پیگیر دستاورد مطلق بوده ایم ،اما اکنون با اعتمادسازی و شفافیت دستاورد نسبی را پیگیری می کنیم که سازش و مصالحه اولی در دل آن نهفته است و پدیده ای عادی و رایج در مذاکرات سیاسی است و از آن نباید لزوما نفی استقلال یا تسلیم مراد شود.
اما اکنون بحث دیگری که مطرح شده مساله دفاعی کشور و موشک هاست.فکر می کنم بحث دفاعی از آن دسته مسائلی است که واقعا جای مذاکره ندارد.در شرایط رئالیستی موجود که حتی صلح طلب ترین کشورها نیز چشم انداز و افق روشنی برای آینده ی خود ندارند(مانند آخرین همه پرسی مردم سوییس درباره لزوم داشتن یا نداشتن 22فروندجنگنده نظامی گریپن بالغ برسه و نیم میلیارددلارکه نهایتا باز در دفاع استدلال کردند ما بی طرف و متکی به همسایگان قوی هستیم)،دیدگاه مذاکره درباره وضعیت دفاعی با سمت و سوی تضعیف سیستم دفاعی در شرایط پرآشوب خاورمیانه اصلا توجیهی نخواهد داشت.شاید بهتر است مقایسه کنم و بنویسم اینکه اگر رابطه به ایالات متحده بهبود یابدو عادی شود،سفارت های دو کشور فعال شود،روسای جمهور دوکشور با هم چای و قهوه بنوشند و یادر بحث حقوق بشر انعطاف داشته باشیم،(کما اینکه این ظرفیت را در فرهنگ دینی خودبا بالاترین معیارهای حقوق بشراسلامی و با تاکید بر ائمه اطهار داریم)و یا در بسیاری جاها توافق کنیم،بهتر از مذاکره درباره سلاح متعارف در دستمان است.لذا روند مذاکرات نباید سیستم دفاعی و موشکی ما را تضعیف کند و به دست خود،خودمان را خلع سلاح کنیم.آمریکایی ها باید در گفت و گو و لبخندهای دیپلماتیک باید ناراحتی و انعطاف ناپذیری ما را در بحث های دفاعی کاملا احساس کنندتا از ورود به آن بحث پرهیز کنند و اگر فراتر ازاین همه شفاف سازی و اعتمادسازی، باز بی صداقتی آن ها آشکار شد،آن گاه خدا با صابران است.آمریکایی ها و روس ها در شوروی سابق حتی در مذاکرات استراتژیک سالت هم ماهیتی هسته ای داشت در نهایت به توافق کاملی دست نیافتند و تقریبا مذاکرات به شکلی شکست خورده و شفاهی به تاریخ پیوست.
بنابراین امیدوارم در پاورپوینت دکتر هرچیزی باشد به جز تسلیحات متعارف دفاعی و موشکی!