خبر آزادی خرمشهر با اشک و شوق دست به دست مي‌چرخید و تا به امروز سند افتخاری بر تاریخ سرزمین کهن ماست. «خبر جنوب» در آن روز با انتشار ویژه‌نامه رایگان و صلواتی، اولین روزنامه در کشور بود که بلافاصله خبر آزادى خرمشهر را چاپ و به اطلاع مردم رساند. این کار از مرحله تنظیم مطالب، حروف‌چینى، ویراستارى، صفحهآرایى، تهیه فیلم و زینگ و چاپ کمتر از یک‌ساعت طول کشید و پس از بیرون‌آمدن از ماشین چاپ در بستههاى ۵۰ تایى براى توزیع ارسال شد. ۱۰ هزار نسخه چاپ و رایگان توسط همه بچههاى روزنامه از تحریریه و ادارى گرفته تا مستخدم و نگهبان در سطح خیابان‌ها و معابر توزیع شد. تعدادی روزنامه هم با هواپیما به تهران ارسال که در آنجا نیز زودتر از بقیه روزنامه‌ها به دست مردم رسيد و این کار بزرگ به‌عنوان سرآمد افتخارات روزنامه «خبرجنوب» قلمداد مي‌شود.
چشم در چشم شهر آزادی
راهی سرزمین های نور شوید
روزنامه توريسم نوشت: دوشنبه ای بود مثل امروز مسجد جامع بود و مردان دلیر و خانه های مجروح و یک شهر غرق خون ...این دوشنبه سربلندترین دوشنبه تاریخ ماست . محمد نبود که ببنید شهر آزاد شد .ایران به رشادت مردان دلیرش بالید و ایستاد و سوم خرداد برای همیشه از آن خرمشهر شد.
سالها گذشته است از آن روز باشکوه ، از سوم خرداد سال 1361. از بازپس گرفتن عروس شهرهای جنوبی از چنگال دشمن . خرمشهر با پیکر مجروح و تیر خورده اش کنار کارون آرام خفته است و این سالها میزبان گردشگرانی است که برای دیدن قهرمانی های مردان این سرزمین و سایه های ملتهب جنگ به سویش راهی می شوند. خرمشهر شهر موزه ای است که مصداق گردشگری جنگ در ایران به حساب می آید و تورهای میلیونی در قالب اردوهای راهیان نور به خرمشهر رونق خاصی داده اند.
در این روز به یاد ماندنی روزنامه "توریسم " به احترام سالروز فتح خرمشهر قصد دارد شما را به خاک سرخ این شهر مهمان کند. با ما باشید تا به اتفاق هم به دست بوسی زیبایی های سر بلند خرمشهر برویم.
نشانی
براي سفر به خرمشهر و گشتن در اين شهر بايد بدانيد كه از جنوب و شرق به آبادان و از غرب به مرز ايران و عراق محدود مي‌شود و فاصله چنداني از هيچ يك ندارد به همين دليل هميشه نام خرمشهر و آبادان با هم مي‌آيد و همچنين به راحتي مرز را مي‌بيني. شهرستان خرمشهر در جنوب غربی استان خوزستان در محل تلاقی دو رودخانه پر آب کارون و اروند واقع شده است.
فاصله هوایی خرمشهر تا تهران 660 کیلومتر است.
با وضو وارد شوید
این خاک بوی عشق میدهد بوی رشادت، بوی تن های پاره پاره هزاران لاله گلگون کفن ، بو ی خدا می دهد. با هم به زیارت می رویم :
زیارتگاه شهدای شلمچه
یادمان شهدای شلمچه در نقطه صفر مرزی ایران و عراق واقع شده و روزانه میزبان کاروان های راهیان نور و گردشگران از سراسر کشور است.این نقطه یاد سلحشورانی را که از جان خود برای دفاع از وطن گذشتند، زنده می کند.
در این یادمان، آثاری از دفاع مقدس مانند تانک ها و نفربرهای ایرانی و عراقی متوقف شده در خاکریزها و منطقه های مین گذاری و حصار کشی شده در معرض دید بازدید کنندگان قرار دارد.
پل نو در ابتدای ورودی منطقه شلمچه می باشد و نخستین خاکریز جنگ تحمیلی در این منطقه احداث شد.
ˈ نهر خین ˈ است اینجا
نهر خین محل تلاقی اروند رود و شط العرب است، که در منطقه عمومی شلمچه و نزدیک ترین مرز آبی با کشور عراق قرار دارد.
به گفته روایان این منطقه، نخستین تهاجم دشمن به خرمشهر با توجه به نزدیکی منطقه ولیعصر(عج) و نهر خین به این منطقه صورت گرفت که چهار مرحله عملیات بیت المقدس منجر به آزادسازی خرمشهر در سوم خرداد سال 61 شد.
رزمندگان اسلام از 15 خرداد 61 تا 19 بهمن 64 در نهر خین مستقر بودند و در سه عملیات بزرگ وارد جزیره بوارین، جزیره ام الرصاص، جزیره بلجانیه، ام البابی و ابوالخصیب شدند.
لشکر 21 امام رضا (ع) در عملیات والفجر8 از نهر خین عبور کرد و جزیره 'بوارین' تا ابتدای جزیره ماهی (فیاضیه) را تصرف کرد.
در دی ماه سال 65 عملیات کربلای چهار در منطقه نهر خین انجام ش، به رغم شناسایی دشمن توسط ماهواره های آمریکایی ولی رزمندگان و غواصان دلیر مرد ایرانی از نهرها گذشتند و دژ دشمن را درهم شکستند.
یادمان شهدای نهرخین و شهرک ولیعصر(عج) در سه کیلومتری شهرستان خرمشهر در منطقه شلمچه قرار دارد.
گردش در هوای مقاومت
ساختمان مرکز فرهنگی دفاع مقدس(موزه جنگ) در سال 1309 احداث شد و تا پایان جنگ به عنوان بخش اداری شرکت نفت استفاده می شد.
مرکز فرهنگی دفاع مقدس در سال 1375 در این مکان مستقر شد و اکنون دارای کتابخانه تخصصی دفاع مقدس با حدود سه هزار جلد کتاب، سالن نمایش فیلم و آرامگاه سه شهید گمنام می باشد.
ساختمان این مرکز در جنگ تحمیلی محل دیده بانی نیروهای عراقی بود و همچنان دست نوشته های نیروهای عراقی بر روی دیوارهای این ساختمان به جای مانده است؛ جمله ˈ آمده ایم تا بمانیم ˈ از این دست نوشته ها است.
مرکز فرهنگی دفاع مقدس خرمشهر دارای چهار سالن مقاومت، اشغال، آزادسازی و بازسازی بوده و آثار به جای مانده از سرداران شهید حماسه مقاومت خرمشهر همچون سید محمدعلی جهان آرا، عبدالرضا موسوی از فرماندهان سپاه خرمشهر و دیگر شهدای ارتش و سپاه و نیز ادوات نظامی به نمایش گذاشته شده است که هر ساله میزبان کاروان های راهیان نور و گردشگران از سراسر کشور می باشد.
مسجـد جامــع ، پناه روزهای آتش و خون
این مسجد بیش از 120 سال قدمت دارد و 40 درصد آن در زمان جنگ تحمیلی تخریب شد و دو گلدسته آن کاملا تخریب و گنبد بزرگ نیز بر اثر اصابت گلوله توپ دشمن آسیب دید.
پس از پایان جنگ تحمیلی، طرح توسعه مسجد جامع خرمشهر از سوی موسسه حفظ آثار و ارزشهای دفاع مقدس اجرا و چهار هزار مترمربع از ضلع شمالی این مسجد خریداری و تملک شد.
این مسجد دارای نمای آجری و حدود هزار مترمربع کاشی آیات خشتی و 770 مترمربع کاشی کاری معرق است و دارای دو گلدسته با ارتفاع 28 متر از کف زمین و دو گنبد بزرگ و کوچک می باشد که گنبد بزرگ و گلدسته های آن با کاشی معرق تزیین شده اند.
سر به شانه کارون
ساخت پل قدیم در سال 1338 خورشیدی بر روی رودخانه کارون آغاز و در سال 1349 به پایان رسید.
این پل در زمان جنگ تحمیلی به منظور جلوگیری از ورود دشمن متجاوز به جزیره آبادان تخریب و پس از جنگ بازسازی شد.
دریادار قهرمان
دریادار بایندر نخستین فرمانده نیروی دریایی مدرن ایران بود که در روز نخست حمله انگلستان در جنگ جهانی دوم به ایران در خرمشهر و در حال دفاع از وطن جان باخت و مقبره وی در جنوب خرمشهر و در محل نیروی دریایی سابق قرار دارد.
کوشکی که ویرانه شد
قصر فیلیه، متعلق به یکی از حاکمان محلی خوزستان بوده و در ابتدای منطقه شلمچه در محلی به نام فیلیه در مجاورت رودخانه اروند واقع شده بود.
این بنا اوج هنر آجرکاری دوره قاجار را به نمایش می گذاشت ولی متاسفانه توسط یک ارگان نظامی در آذرماه 1389 تخریب شد.
یادگاری گلوله ها
ساختمان مدیریت اداره گمرک خرمشهر در زمان جنگ به شدت آسیب دید و هم اکنون به عنوان یکی از آثار به جای مانده از دوران دفاع مقدس در محور داخلی گمرک خرمشهر نگهداری می شود.
مقصد مهاجران اینجاست
تالاب ناصری خرمشهر یکی از تالاب های ساخت انسان است که در 17 کیلومتری شمال خرمشهر واقع شده و در نتیجه تخلیه زه آب های کشاورزی، در سال 1378 شکل گرفت.
با مطالعات هفت دوره سرشماری نیمه زمستانه پرندگان از سوی محیط زیست خرمشهر، افزایش تعداد گونه، جمعیت و تراکم پرندگان از سال 1380 تا 1386 را نشان می دهد.
این تالاب محلی برای تجمع گونه های مهاجری انواع اردک های سرچرˈحناییˈ، کله سبزˈ، ˈنوک پهنˈ، ˈسرسفیدˈ ˈتاجدارˈ، ˈسرسیاهˈ، ˈدم درازˈ ، ˈبلوطیˈ، ارده ای، ˈابروسفیدˈ ،ˈخوتکاˈ ، ˈگیلارˈ و ˈفیلوشˈ است.
گونه های اردک غاز نما، ˈآنقوتˈ ، ˈتنجهˈ و انواع غازها مانند غاز ˈپیشانی سفیدˈ، غاز خاکستری و غاز ˈپارزوˈ از دیگر گونه های مهاجر هستند که برای گذراندن زمستان به این تالاب مهاجرت می کنند.
در بی نهایت جزیره مینو
نام قدیم این جزیره ˈ صلبوخ ˈ به معنی ریگ بود.این جزیره از شرق با ایران و از غرب با عراق هم مرز است.جزیره مینو در کنار اروندرود و در فاصله 10 کیلومتری شهر خرمشهر قرار دارد.
طبیعت بکر و نخلهای بی شمار این جزیره اکوسیستم مناسبی برای زیست پرندگان مهاجر بوجود آورده است.
مینوشهر با توجه به بهره مندی از موقعیت خاص و جاذبه های گردشگری و توریستی از سال 1384 به عنوان منطقه سیاحتی و گردشگری در مجموعه منطقه آزاد اروند به تصویب هیات دولت و مجلس شورای اسلامی رسید .
بهره مندی از فرودگاه بین المللی آبادان، راه آهن سراسری خرمشهر و بنادر آبادان و خرمشهر و قرار گرفتن در موقعیت جغرافیایی مطلوب از نظر دستیابی به راه آبی، زمینی و هوایی برای رسیدن به مرکز کشور، مینوشهر را به یک منطقه ویژه گردشگری در چهار چوب منطقه آزاد اروند تبدیل کرده است.
سوغاتی پر آوازه خرمشهر
خرمشهر سوغاتی پرو پیمانی دارد با یک عالم خاصیت که بیشتر گردشگران پس از یکبار مصرف این محصول خوشمزه مشتری همیشگی آن می شوند.
این سوغات کمتر شناخته به زبان محلی"کلیچه" نام دارد .خرمشهری های اصیل بهترین کلوچه پز شهرشان را پیرزنی 70ساله معرفی می کنند که سال های متمادی زندگی خود را با پخت "کلیچه" امرار معاش کرده است.
خانم مُتوَف پیرزن 70 ساله خرمشهری از سابقه کلوچه پزی اش در خرمشهر می گوید که از 50 سال پیش تا الان در کار تولید کلوچه خرمایی مشغول به کار است و مشتریانش نه فقط مردم خرمشهر که از کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند:کویت،امارات وبحرین هستند و هرازچندگاهی به او سفارش پخت کلوچه می دهند .
---------------------------------------------------------------------------------
-----------------------------------------------------------------
سیاه و سفید گردشگری جنگ
روزنامه توريسم نوشت: جنگ همواره مترادف با ویرانی و خرابی است. جنگ شهر‌ها و آبادی‌ها را خراب می‌کند. انسان‌ها را آواره می‌کند. بسیاری را به کام مرگ می‌کشاند اما از طرف دیگر جنگ لااقل برای ما ایرانیان یادآور هشت سال دفاع جانانه از وطن اسلامی‌مان است.
یادآور رشادت‌ها و دلیری مردان و زنانی که با کمترین امکانات در مقابل یکی از وحشی‌ترین ارتش‌های جهان ایستادند.
تکه‌تکه مناطق جنگی کشور ما می‌تواند برای هر بازدید‌کننده‌ای یادآور این خاطرات غرور‌آفرین باشد. از این‌رو باید برای گردشگری مناطق جنگی ایران برنامه‌ریزی جدی داشت.
گردشگری جنگ می‌تواند چند سویه باشد. از یک طرف سیاهی و پلیدی جنگ‌افروزان را نشان دهد.
در مورد مشخص ایران جنایت‌های رژیم بعثی صدام حسین را به تمام جهانیان و گردشگران خارجی نشان دهد. از طرف دیگر یادآور رشادت‌ها و ازخودگذشتگی‌های مردم ایران زمین برای دفاع از کشور اسلامی‌شان باشد.
متاسفانه در طول تاریخ جنگ کم نبوده است. در سرتاسر تاریخ ما شاهد انواع جنگ‌ها در نقاط مختلف جهان بوده‌ایم اما مشخصا بزرگ‌ترین جنگ دوران معاصر جنگ جهانی دوم بوده است.
گردشگری جنگ در ایران ظرفیت‌های فراوانی دارد. هنوز برای بسیاری از ایرانیان جنگ یک مفهوم نوستالژیک است.
از طرف دیگر مردم دوست دارند به مناطقی بروند که از آن خاطراتی دارند یا عزیزانشان در آن منطقه شهید شده‌اند. این یک بخش مهم از گردشگری جنگ در ایران است.
بخش دیگر مربوط به کسانی است که شاید در دوران جنگ نبوده‌اند یا کودکانی بوده‌اند که خاطره مشخصی از آن دوران ندارند. برای این بخش گردشگران داخلی نیز قطعا نکته دوست داشتنی این است که مناطقی را که سالها نامشان را در کتاب‌ها و رسانه‌ها خوانده‌اند یا در فیلم‌ها دیده‌اند از نزدیک بازدید کنند.
برای جذب گردشگران خارجی به مناطق جنگی البته نیاز به برنامه‌ریزی مدون‌تری است. یک گردشگر خارجی معمولا برای دیدن از طبیعت ایران و نهایتا آثار تاریخی ایران به کشور ما سفر می‌کند. اما می‌توان با یک برنامه‌ریزی خوب در کنار آنها با معرفی جاذبه‌های گردشگری جنگ آنها را با فرهنگ و تاریخ هشت سال دفاع مقدس آشنا کرد.
همه جای ایران، کم و بیش در سال‌های دفاع مقدس درگیر اتفاقات جنگ تحمیلی بودند. اما از میان همه، خرمشهر را بیش از همه باید نماد ستم‌دیدگی و بعد مقاومت و پیروزی دانست. همه خیابان‌ها و خانه‌ها و همه مردم خرمشهر از روزهای جنگ و اشغال شهرشان، خاطره دارند و مجموعه‌ای از این خاطرات، 20 سالی است که به همت مرکز فرهنگی دفاع مقدس خرمشهر در موزه دفاع مقدس این شهر نگهداری شده و در معرض بازدید قرار گرفته است. برای بازدید از این موزه، به ساختمانی بزرگ خواهید رفت که در واقع آن را انگلیسی‌ها در سال 1309 به عنوان ساختمان مرکزی شرکت نفت حوزه جنوب و برای مدیریت استخراج و صدور نفت جنوب ایران و عراق ساختند. خود این ساختمان در دوره اشغال، به دست نیروهای بعثی افتاده و پس از جنگ با تغییر کاربری و کمی تعمیر و تغییر، از سال 1375 به عنوان موزه دفاع مقدس ادامه حیات داد تا اینکه حالا سالانه بیش از 900 هزار گردشگر داخلی و پنج هزار گردشگر خارجی از آن دیدن می‌کنند.
بسیاری ازکشورها که در طول جنگ‌های مختلف متحمل صدمات فراوانی شدند پس از سپری کردن دوران بازسازی، به منظور معرفی اتفاقات رخ داده در کشورشان و عبرت آموزی از این رویدادها و ازطرفی تقویت موقعیت خود در سطح بین‌الملل و حتی بهره‌برداری‌های سیاسی، اقتصادی و فرهنگی، به گردشگری جنگ به عنوان مسیر مهمی درجهت رسیدن به اهداف خود پرداخته‌اند. گردشگری جنگ ازجمله صنایع خدماتی است که در سال‌های اخیر با سرعت زیادی درحال توسعه است؛ انسان محوربودن صنعت گردشگری موجب شده تا عوامل انسانی در توسعه آن نقش بسیار چشمگیری داشته باشند. احترام به قربانیان جنگ‌ها بویژه ارج نهادن به فداکاری فرماندهان، سربازان و حتی غیرنظامیانی که جان خود را در جنگ از دست داده‌اند تقریباً وجه مشترک تمامی ملل و فرهنگ‌ها است و محدود به دین و آیین خاصی نمی‌شود.
ایران پتانسیل متعددی در زمینه گردشگری جنگ دارد که هریک از آنها باتوجه به ماهیت شان، به عنوان محصول گردشگری جنگ می‌تواند مورد توجه قرار گیرد. به نظر می‌رسد درحال حاضر میراث جنگ تحمیلی ایران و عراق مهم‌ترین پتانسیل گردشگری جنگ در ایران باشد. این جنگ که ازسوی عراق آغاز و بر ایران تحمیل شد، از سال 1359 تا سال 1367 به طول انجامید و در این هشت سال، کل کشور وخصوصاً مناطق غرب و جنوب درگیر این جنگ بود.