به سخنانی که شماری از مدیران ارشد و کارشناسان کشور در این زمینه بر زبان رانده اند، توجه کنیم که در آن یا بهروشنی مرگومیر ناشی از آلودگی هوا را قتل خوانده اند یا آن را با احتمال نزدیک به یقین قتل دانسته اند، یا از همه بالاتر، از این نوع مرگومیر با عنوان «کشتار جمعی» (که همان نسلکُشی است) یاد کرده اند:
«وقتی آلودگی هوا منجر به مرگ شهروندان میشود... در حکم قتل غیر عمد یا "قتل در حکم عمد" ظاهر میشود»(1).
«آلودگی هوا؛ سومین عامل مرگومیر در کشور است»(2).
«اگر مرگ بر اثر آلودگی هوا را طبق ادلهی فقهی و حقوقی بتوانیم نوعی قتل به حساب بیاوریم کسانی که آلودهکنندهی هوا هستند و به تکالیف دستگاهی خود عمل نمیکنند، جرمشان معاونت در قتل محسوب شده، بنابراین این مسئله برخورد جدی حقوقی و فقهی را میطلبد»(3).
«آلودگی هوا، مردم تهران را قتل عام میکند»(4).
«مرگ اشخاص بر اثر آلودگی هوا، تسبیب در قتل است و تولید آلودگی، مباشرت در قتل»(5).
« وقتی در ترافیکی سنگین یا منطقهای که بیشترین آلودگی را دارد، قرار میگیرید، تنظیم ژنهای شما به هم میریزد؛ و به همین علت است که در برخی موارد خشونتهایی گزارش میشود که غیر قابل جبران است و حتی منجر به قتل میشود»(6).
«آلودگی هوای تهران سالی ۵۸۰۰ نفر تلفات دارد... و هشتاد درصد آن ناشی از منابع متحرک [خودروها و موتورسیکلتها] است»(7).
آلودگی هوا «فاجعهای از نوع کشتار جمعی» است(8).
با توجه به نقل قولهای بالا که از منابع موثق داخلی است، بینیاز از سخنپردازی و استدلالهای پیچیده، از مقامهای قضایی بهویژه مدعیالعموم محترم، درخواست دارم پیرو اظهارهایی که پیش از این داشته اند(9) و برای حفظ شأن کشور در محافل جهانی، مسبب یا مسببان را شناسایی و محاکمه یا ملزم به ایفای وظیفهی قانونی خود در جلوگیری از آلودگی هوای شهر کنند.
پینوشت
1) محمد آخوندی، حقوقدان، تارنمای باشگاه خبرنگاران، 4/11/1394
2) دکتر ایرج حریرچی، قایممقام وزیر بهداشت، روزنامهی وقایع اتفاقیه، 27/10/1395
3) محمدهادی حیدرزاده، مدیرکل پیشین محیط زیست استان تهران، تارنمای باشگاه خبرنگاران، 4/11/1394
4) اقبال شاکری، عضو شورای شهر تهران، تارنمای ایلنا، 25/8/1395
5) علی نجفی توانا، رییس پیشین کانون وکلا، ایسکانیوز، 25/8/1395
6) دکتر قاسم آهنگری، رئیس بخش بیوتکنولوژی پزشکی پژوهشگاه ملی مهندسی ژنتیک و زیستفناوری، تارنمای پارسینه، 26/8/1394
7) محمد حقانی، رییس کمیتهی محیط زیست شورای شهر تهران، خبرآنلاین، 29/10/1395
8) دکتر مرتضی بهشتی، حقوقدان، خبرآنلاین 26/8/1395
9) «ناصر سراج رییس سازمان بازرسی کل کشور، در دستور خود برای بررسی فوری عملکرد دستگاهها در کاهش آلودگی هوا، در حکمی به نادر شکربیگی معاون نظارت و بازرسی امور تولیدی سازمان بازرسی کل کشور، خواستار بررسی فوقالعادهی عملکرد تمامی دستگاههای اجرای و ارگانهای ذیربط در جهت انجام وظایف مقرر خود برای کاهش آلودگی هوای کلانشهرها شده است.» باشگاه خبرنگاران، 4/11/1394