در چند ماه گذشته کاملا مشخص شده است که اپل آماده می‌شود تا خلا محاسبه موبایلی را پر کند، و قصد دارد این کار را با ساخت محصولی انجام دهد که چیزی بین گوشی همراه آی‌فون و لپ‌تاپ مک‌بوک خواهد بود. وال‌استریت ژورنال در مقاله‌ای جدید اعلام کرده که استیو جابز، مدیرعامل اپل، در جریان مرخصی پزشکی اخیرش، در حال کار بر روی طراحی یک موبایل نسبتا بزرگ است که از آی‌فون بزرگ‌تر و از مک‌بوک کوچک‌تر خواهد بود.
و در همین هفته، بیزینس‌ویک گزارش کرد که اپل در حال ساخت یک 'Media Pad" است که به کاربران خود اجازه خواهد داد فایل‌های ویدیویی را با نمایشگری بزرگ‌تر از صفحه نمایش آی‌فون و یا کیندل آمازون ببینند. از دیگر ویژگی‌های این ابزار جدید این است که از مک‌بوک قابل حمل‌تر است و در ضمن صفحه کلید نیز ندارد.
صنعت رایانه‌های شخصی مدت‌های مدیدی است که در آرزوی به واقعیت رساندن این رویا به سر برده، ولی بجز تجربه نسبتا موفق کیندل و استقبال به نسبت خوب از آن، هیچ‌کس به خود این زحمت را نداده (یا نتوانسته) که جامعه را متقاعد کند که حاصل تلاش‌هایی که تا به امروز انجام شده‌اند و به بازار عرضه شده‌اند؛ مانند اولترا موبایل پی‌سی؛ ارزش خریده شدن را دارند. در عوض، شرکت‌های ارائه‌کننده کامپیوترهای شخصی که به دنبال راه‌هایی برای بیشتر کردن قابلیت حمل کامپیوترها می‌گردند، هنوز هم با مشکلات نوت‌بوک‌ها دست و پنجه نرم می‌کنند و به دنبال یافتن راه‌های جدیدی برای استفاده از کامپیوتر هستند.
برای مثال، بیل گیتس، موسس شرکت مایکروسافت در سال 1379 / 2000 وعده آغاز عصر جدید را با تبلت پی‌سی داد، در حالی که ترکیبی از قیمت بالا و نرمافزارهای نامناسب برای کار با آن، سبب شد این ابزار هیچ‌گاه از فهرست محصولات گران‌قیمت بازار خارج نشود. سپس اینتل و مایکروسافت سعی کردند تا یو‌ام‌پی‌سی را (که بعدها ام‌آی‌دی یا ابزار قابل حمل اینترنتی نام گرفت) وارد جریان اصلی بازار کنند، چیزی که بعد از گذشت سال‌ها هنوز نتوانسته است بازار را در اختیار بگیرد و سودی را که انتظارش می‌رفت، عاید سازندگانش کند.
و در اقدامی جدیدتر، شرکت‌های سازنده کامپیوتر نت‌بوک‌ها را عرضه کردند، نوت‌بوک‌های کوچک و ارزان قیمتی که برای گشت و گذار در اینترنت و چک کردن ای‌میل طراحی شده‌اند. ولی نت‌بوک‌ها نیز با فاصله بسیار زیاد، سازندگان خود را از دست‌یابی به اهداف فروش تعیین شده ناامید کرده‌اند و مصرف‌کنندگان به هیچ وجه تمایلی از خود نشان نداده‌اند تا به جای یک نوت‌بوک قدرت‌مند با قابلیت‌های متعدد، از یک نت‌بوک کوچک‌تر و ناکارا، هرچند ارزان‌تر استفاده کنند؛ به نظر نمی‌رسد که اپل قصد داشته باشد چنین اشتباه احمقانه‌ای را تکرار کند.
ولی اپل در دو سال گذشته چند ایده منحصر به فرد برای محاسبه موبایل در سر داشته که نام این شرکت را بین طراحان، تولیدکنندگان و مصرف‌کنندگان موبایل نیز بر سر زبان‌ها انداخته است، مانند: سیستم‌عامل آی‌فون و فروشگاه اینترنتی اپ‌استور. با این حال آیا می‌توان گفت که زمان مناسب برای ارائه کامپیوتر موبایل فرا رسیده است؟
بیزینس‌ویک گزارش داده که آی‌پد (نامی که بر سر دزدی بودن آن مناقشه وجود دارد) اندازه‌ای در حد کیندل آمازون خواهد داشت، ولی صفحه نمایشگر قسمت بزرگ‌تری از کل سطح آن را خواهد پوشاند. طول کیندل 19 سانتی‌متر است، ولی صفحه نمایش 6 اینچی دارد که مستطیلی به عرض 9 و طول 12.5 سانتی‌متر است. برای آنکه مقایسه بهتری ممکن شود، باید گفت که صفحه نمایش آی‌فون به‌تنهایی 3.5 اینچ است و مک‌بوک از نمایشگری 13.3 اینچی بهره می‌برد.
تلاش‌های گذشته برای ساختن دستگاه‌های بدون صفحه کلید و با صفحه نمایش 7 یا 8 اینچی؛ مانند یو‌ام‌پی‌سی و ام‌آی‌دی نتوانسته علاقه عموم را به خود جلب کند. مایکروسافت و اینتل در سال 1385 / 2006 امیدهای زیادی به آن بسته بودند، پروژه‌ای که در مایکروسافت به نام پروژه اوریگامی (درنای کاغذی) نیز نامیده می‌شد. احتمالا بهترین و موفق‌ترین یو‌ام‌پی‌سی را سامسونگ ساخته است، ولی آن هم خیلی موفق نبود و علاقه‌ها به آن خیلی زود فروکش کرد.
مشکل اصلی یو‌ام‌پی‌سی، نبود نرم‌افزار اختصاصی برای آن بود. این دستگاه‌ها برای کار با ویندوز ایکس‌پی ساخته شده بودند که اصلا برای کار با نمایشگر‌هایی به این کوچکی و هم‌چنین ورودی‌های محدود طراحی نشده است. ویندوز ویستا هم در هنگام عرضه به بازار چیزی جز یک عقبگرد کامل نبود؛ چراکه حتی از ویندوز ایکس‌پی هم برای کار با دستگاه‌های موبایل نامناسب‌تر بود.
اینتل سعی کرد که ام‌آی‌دی را به سوی لینوکس سوق دهد تا از مشکلات ویندوز ویستا رهایی یابد، ولی شریکش به هیچ وجه راضی به این کار نبود و تلاش‌های صورت گرفته برای تشویق دیگر شرکت‌های نرم‌افزاری دیگر به خلق برنامه‌های کاربردی که مخصوص استفاده در موبایل‌ها طراحی شده باشند نیز با شکست روبرو شد.
ولی سیستم‌عامل آی‌فون اپل، برای محیط‌های موبایل با صفحه نمایش کوچک طراحی شده بود. نصب سیستم عامل آی‌فون3 روی آی‌پد می‌تواند به اپل اجازه دهد که یک واسط کاربری مشابه با آی‌فون و آی‌پاد تاچ را نیز مورد استفاده قرار دهد و دستگاهش را ساده نگاه دارد. یک سیستم‌عامل پیچیده‌تر (و با مصرف انرژی بیشتر) برای کامپیوتر کوچکی مانند این مناسب نیست.
این کار هم‌چنین اپل را قادر خواهد کرد تا سود مضاعفی نیز از اپ‌استور کسب کند و درست از لحظه ارائه آی‌پد به بازار، هزاران نرم‌افزار کاربردی برای آن آماده داشته باشد. به اعتقاد کریگ هاکنبری از آیکون‌فکتوری که twitterific را خلق کرده، یک مشکل احتمالی این رویکرد این خواهد بود که سازندگان نرم‌افزارها مجبور خواهند بود برنامه‌های خود را که برای آی‌فون نوشته شده، برای صفحه نمایش بزرگ‌تر آی‌پد بازنویسی کنند.
هاکنبری کاملا مطمئن است که اپل چنین محصولی را در برنامه تولید خود دارد و چنین مشکل کوچکی، مانع بزرگی بر سر آن نیست، ولی می‌گوید که برنامه‌سازان باید بررسی کنند آیا این ارتقای محصول ارزش وقتی را که صرف آن می‌شود، دارد یا نه. یکی از کارهایی که اپل می‌تواند انجام دهد، این است که در فروشگاه اپ‌استور، بخشی ویژه آی‌پد راه‌اندازی کند که مخصوص نرمافزارهای بهینه شده برای آی‌پد باشد و هم‌زمان، به دنبال یافتن راهی برای اجرای برنامه‌های قدیمی‌تر آی‌فون در شرایط سازگار با آی‌پد باشد.
«این برای اپل سخت نخواهد بود که یک محیط «کلاسیک» روی دستگاه داشته باشد که صفحه‌ای 320 در480 را برای اجرای برنامه‌های آی‌فون اختصاص دهد. اگر این کار را انجام دهند، این می‌تواند یک کار هوشمندانه باشد: در حال حاضر ده‌ها هزار برنامه وجود دارند و کاربران نیز با یک صفحه نمایش آشنا روبرو خواهند شد».
آی‌پد هم‌چنین می‌تواند اولین محصول اپل باشد که با تراشه‌های P.A. Semi. کار می‌کند. این تراشه اختصاصی می‌تواند دو مشکل را برای اپل حل کند: نیاز به سازگار نگه داشتن نرم‌افزار باتراشه‌های ARM، سازنده فعلی اغلب تراشه‌های موبایل که روی آی‌فون نیز استفاده می‌شوند و هم‌چنین، ارائه عملکرد بهتر برای پخش فایل‌های ویدیوی اچ‌دی یا بازی‌های سطح بالاتر، که رقبای آن نخواهند توانست در کوتاه‌مدت با آن به رقابت بپردازند.
و اما قیمت
ولی قیمت چنین دستگاهی چقدر خواهد بود؟ دو مورد مشابه وجود دارند که از روی آنها می‌توان به تخمینی از قیمت رسید.
یو‌ام‌پی‌سی، با قیمت تقریبی 700 دلار، بسیار گران به نظر می‌رسد؛ البته نه به خاطر خود قیمت، به این دلیل که هیچ ارزش خاصی نداشت. برای اپل سخت نخواهد بود که با داشتن یک صفحه نمایش اچ‌دی، هزاران برنامه در دسترس و یک مرورگر ممتاز موبایل که به تنهایی بیشتر از آن‌چه مردم برای آی‌فون می‌پردازند، می‌ارزد؛ ادعا کند که این دستگاه ارزشی بیش از این‌ها دارد.
یک آی‌پد 699 دلاری می‌تواند به خوبی شکاف بین آی‌پاد تاچ و مک‌بوک را در محصولات اپل پر کند و هم‌چنین، حاشیه سود محصولات اپل را حفظ کند؛ در حالی که به شرکت اجازه می‌دهد اگر حالتی مشابه آی‌فون پیش آمد، قیمت آن را در طول زمان پایین بیاورد.
استفاده از اپراتور هم خوب است
ولی اپل می‌تواند با یک اپراتور خدمات موبایل نیز همکاری کند؛ مثلا می‌تواند در مذاکراتش با آمریکن‌تله‌کام (AT&T) و ورایزون، آی‌پد را وارد کند تا هزینه آن کاهش یابد. بنا به گزارش‌های منتشر شده هم‌اکنون نیز این شرکت در حال مذاکره است تا مک‌بوک‌هایش را از طریق دوستانش در شبکه‌های مخابراتی مانند ای‌تی‌اند‌تی توزیع کند، این شرکت‌ها هم اکنون نت‌بوک‌های نسل سوم را به همراه اشتراک‌های اینترنت ارائه می‌کنند.
دستگاهی مانند این می‌تواند برای ارائه در حوزه گسترده ارائه خدمات اینترنت بی‌سیم جذابیت‌های بیشتری داشته باشد، و به رقابت با وای‌فای بپردازد؛ مخصوصا اگر شرکت‌های ارائه‌دهنده خدمات، قیمت خود را تا تقریبا 499 دلار پایین بیاورند که فقط کمی بیش از بزرگ‌ترین آی‌پاد تاچ موجود است. سخت خواهد بود که ببینیم کسی چیزی به این بزرگی را جایگزین موبایل خود کند؛ کمتر کسی دوست دارد که یک گوشی با این اندازه را در هنگام صحبت کردن کنار گوش خود نگاه دارد؛ ولی قطعا هدست‌های زیادی در جهان وجود دارند که این کار را انجام دهند.
این آخرین مرز بر سر همگرایی بین کامپیوترها و دستگاه‌های ارتباطی است: دستگاهی با اندازه متوسط. این تغییر پیش از این برای موبایل‌های هوشمند اتفاق افتاده بود، ولی به نظر کاملا منطقی می‌آید که برای خیلی از مردم، نمایشگرهای موبایل‌های هوشنمد کوچک‌تر از آن حدی هستند که برای انجام محاسبات جدی مناسب باشند.
اگر اپل در واقع مشغول کار بر روی چنین محصولی باشد، باید این موارد را پیاده‌سازی کند تا دوباره شاهد شکستی نباشیم که برای موارد پیشین اتفاق افتاده بود. ولی احتمالا اپل با تمام توان‌مندی‌هایش و تجربیات موفق قبلی در زمینه گوشی همراه، در بهترین موقعیت ممکن قرار دارد تا روی نیاز همگانی به چیزی بیش‌از آن‌چه اکنون موجود است سرمایه‌گذاری کند و از آن بهره ببرد.
سی‌نت، 29 آوریل- ترجمه: مجید جویا