محمدرضا نوروزپور
نخست وزیر عراق روز دوشنبه پای در خاک کردستان گذاشت و دست در دست مسعود بارزانی رئیس این منطقه خودگردان این کشور گذاشت. این سفر تنها دو روز پس از دیدار مالکی با جلال طالبانی رئیس جمهوری این کشور صورت گرفته و به نظر می رسد که در راستای جلب حمایت های بیشتر برای باقی ماندن در سمت نخست وزیری است.
با وجودیکه عمده تحلیلگران سیاسی براین باورندکه کردها به واسطه داشتن اقلیت در مجلس این کشور مجبور به کنار آمدن با هر دولتی اعم از طیف مالکی یا علاوی هستند، با این همه جایگاه قوی اقتصادی و ثبات سیاسی قابل توجهی که آنها از زمان صدام نیز از آن تا حد زیادی برخوردار بودند سبب شده تا به شدت مورد توجه گروه های سیاسی شیعه و سنی باشند.
سفر مالکی به کردستان نیز به ناچار در همین راستا تعبیر و تفسیر خواهد شد گرچه، نخست وزیر عراق بارها اعلام کرده است که از حمایت قاطع کردها برخوردار است و آنها در تشکیل دولت طرف اصلی او خواهند بود. با این همه یک عضو رهبری ائتلاف کردستان عراق نیز در گفتگو با شبکه تلویزیونی الفرات عراق هدف از سفر نوری المالکی به این منطقه را جلب حمایت کردها برای ادامه نخست وزیری اش دانست. محمود عثمان با اعلام این مطلب مدعی شد که مالکی در دیدار دو روز گذشته خود با جلال طالبانی نیز از او خواسته است تا به حمایت از نخست وزیری او اقدام کند.
یک ائتلاف ابدی
تلاش های ایاد علاوی، دیگر نامزد پرادعای عراقی برای تصدی کرسی نخست وزیری این کشور برای نزدیکی به کردها قابل توجه بوده است با این همه رئیس منطقه کردستان عراق روز دوشنبه اعلام کرد ائتلاف بین کردها و نوری المالکی یک ائتلافی ابدی است. در چنین فضایی شبکه تلویزیونی العربیه که یکی از اصلی ترین منتقدان دولت مالکی و از مبلغان رسیدن قدرت به ایاد علاوی رقیب سکولار مالکی است در گزارش خود از این دیدار ادعا کرد که مالکی وعده های زیادی به بارزانی داده و به همین خاطر دو طرف پس از پایان مذاکرات در خصوص عهد و پیمان و تعهدات، خبرهایی خوشی به اطرافیان دادند و در نتیجه این دیدار، کردها قبول کردند که دست از اعتراض خود علیه مالکی بردارند و بر همین اساس بود که بارزانی اعلام کرد: ما هیچ خط قرمزی درباره مالکی نداریم.
ائتلاف جدیدی در کار نیست
با این همه نزدیکان به نوری مالکی درپاسخ به این ادعا که در این سفر تعهداتی درقبال کردها داده شده به شدت موضع گرفته و اعلام کردند که سفر نوری المالکی به کردستان برای ایجاد یک ائتلاف جدید نبوده، بلکه برای تقویت ائتلاف قدیمی بوده است و این ائتلاف همچنان با قدرت ادامه خواهد یافت.
العربیه با بیان این موضع گیری با کنایه در ادامه گزارش خود آورده است که استقبال از مالکی به قدر ی با شکوه بود که به نظر می رسید اربیل میزبان نخست وزیر دولت آینده است نه نخست وزیر دولتی که دوره آن به پایان رسیده است. و حتی تدابیر امنیتی در اربیل نشان می دهد کردها کوشیده اند دوستی مالکی را به دست آورند و از مکدر شدن فضای این دوستی حتی با ترقه هم هراس دارند.
نقشه راه برای تشکیل دولت
درهمین حال سوای از تعارفات معمول و مرسوم میان رئیس فهرست "دولت قانون " و رئیس منطقه کردستان عراق، مذاکراتی جدی درباب تشکیل دولت آینده این کشور انجام شد که دو طرف از آن به عنوان نقشه راه برای تشکیل دولت آینده سخن گفتند و توافق خود را درخصوص اجرای آن به اطلاع رسانه ها رساندند.
روزنامه الشرق الأوسط گزارش داد که نوری المالکی و مسعود بارزانی، با شرکت در یک کنفرانس مطبوعاتی مشترک با تکیه بر "نقشه راه " برای تحقق اصل مشارکت همه گروههای سیاسی عراق تاکید کردند. براساس آنچه اعلام شده قرار است دوطرف بر اساس این نقشه راه برای گفت‌وگو با دیگر گروه‌ها و فراکسیون‌های عراقی عمل کنند.
بارزانی در کنفرانس مطبوعاتی مشترک نیز سفر مالکی به منطقه کردستان را مهم ارزیابی کرد و گفت که در خصوص نقشه راه برای ایجاد وحدت کلمه بین طرف‌های عراق به توافق رسیده اند و بر اساس این نقشه با هدف نجات عراق از بحران کنونی عمل خواهند کرد و با دیگر گروههای عراقی وارد گفت‌وگو خواهند شد و معتقد است که سفر مالکی آغاز حل این بحران است.
مالکی نیز گفت که سفر وی به منطقه کردستان یک ضرورت و اقتضای مرحله کنونی یعنی مرحله تشکیل دولت جدید است و می‌توان گفت که دیدار با برادر بارزانی یک دیدار تاریخی و مهم در این چارچوب است و گفت‌وگوهای ما با ایشان دوستانه و مثبت بود و اساس راهبرد مشترک نه فقط برای برون رفت از مرحله کنونی بلکه برای ساخت ارکان دولت قانونی و دمکراتیک خواهد بود.
وی همچنین تاکید کرد که تشکیل یک دولت قانونی نیاز به همکاری همگان دارد و مشارکت و توزیع مسئولیت‌ها را می‌طلبد و باید همه طرف‌ها مسئولیت خود را بپذیرند زیرا همه حق دارند که در اداره امور دولت مشارکت داشته باشند.
عراق توان حفظ امنیت خود را دارد
مالکی همچنین در پاسخ به سوال یک روزنامه نگار مبنی بر اینکه آیا در صورت ادامه بحران تشکیل دولت تا پس از عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی از عراق، نیروهای عراقی آمادگی پذیرش مسئولیت امنیتی را خواهند داشت؟ تصریح کرد: ما به حل بحران تشکیل دولت نزدیک شده‌ایم و در ثانی اداره امنیتی نزدیک به یکسال است که در دست نیروهای امنیتی عراق است و من به همه اطمینان می‌دهم که ترسی نسبت به امنیت عراق نداشته باشند و اگر بحران تشکیل دولت تا پس از عقب‌نشینی نیروهای آمریکایی ادامه باشد هیچ تاثیری در آمادگی نیروهای امنیتی عراق برای انجام وظایف خود نخواهد داشت.
این اظهار نظر قطعی نوری مالکی در حالی است که فرمانده نیروهای آمریکایی در عراق نیز در همان روز درباره میزان آمادگی نیروهای عراقی سخن گفت و تصریح کرد که عراقی ها به مرحله ای رسیده اند که می توانند امنیت خود را حفظ کنند. به گزارش بی بی سی، رای اودیرنو با اعلام این مطلب در گفتگو با یکی از شبکه های تلویزیونی آمریکا اعلام کرد نیروهای عراقی به رغم بازگشت خشونت ها به این کشور و مشکلات به وجود آمده بر سر راه تشکیل دولت، به سطح مطلوبی رسیده اند. وی این اظهارات را زمانی مطرح کرد که از او درباره علت یک سلسله انفجارها در مناطق مختلف عراق که دهها کشته و زخمی برجای گذاشته است سوال شد.
با این همه اودیرنو نیز نگران طولانی شدن فرایند تشکیل دولت در عراق است. او در این گفتگوی مفصل با بی بی سی صراحتا اشاره کرده است که نباید تشکیل دولت تازه عراق به زمان خروج آمریکایی ها از این کشور موکول شود. او گفت امیدوار است با اشاره به ضرب الاجل تعیین شده برای پایان عملیات نظامی و خروج نظامیان آمریکایی از عراق تا اول سپتامبر، اقدامات موثری برای تشکیل دولت جدید عراق انجام شود.
آمریکا دخالت نکند بحران حل می شود
در همین حال یکی از سران ائتلاف ملی عراق به رهبری سید عمارحکیم که این روزها شایع شده برای یک ائتلاف جید با علاوی آماده می شوند، دخالتهای آمریکا را عامل اصلی بحران سیاسی در این کشور دانست. مها الدوری در گفتگو با شبکه تلویزیونی العالم، درباره علت توقف گفتگوهای ائتلاف ملی با فهرست دولت قانون در مورد تشکیل دولت جدید گفت: علت توقف این گفتگوها، اصرار دولت قانون بر معرفی نوری المالکی به عنوان تنها نامزد نخست وزیری بود. نه تنها ائتلاف ملی بلکه بعضی گروههای سیاسی دیگر هم با نخست وزیری مجدد نوری المالکی مخالف هستند.
وی درباره دخالتهای خارجی در عراق اظهار داشت: خطرناکترین دخالت خارجی در امور عراق از طرف نیروهای اشغالگر و سفر مکرر مقامات آمریکایی به عراق است که باعث به وجود آمدن بحران کنونی در عراق شده است. آمریکا طرحهای بلندمدتی دارد و هدف آن تسلط بر عراق و کنترل منطقه است.