سال های هفتاد دوران بسیاری خوبی برای بنده بود. جوان بودم تازه بعد از اتمام تحصیلاتم از فرنگ برگشته بودم. در دانشگاه شریف استخدام شده بودم، در حال راه اندازی پژوهشگاه بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله بودم و زلزله رودبار منجیل متاسفانه رخ داده بود و شور و حالی برای کاهش اثرات زلزله در کشور بر من حاکم بود. تا جایی که در دفترم بعضی شب ها چند ساعتی را فرصت می کردم می خوابیدم، هنوز آن پتو در دفترم هست! سپس دبیر اولین کنفرانس بین المللی زلزله شناسی و مهندسی زلزله شدم و تمام اهل فن را از دنیا برای رفع مشکلات زلزله کشور برای کنفرانس دعوت کرده بودم.
در میان این فعالیت ها باورم نمی شد که تهران با این لرزه خیزی بسیار بد و وحشتناک، هنوز مطالعات آسیب پذیری و مقاوم سازی ندارد یا مدیریت بحران سوانح را هنوز مدیران شهری "بحران مدیریت" نمی دانستند.
پژوهشگاه زلزله که راه افتاد به عنوان اولین کار، ایجاد گروهی به نام آسیب پذیری و مقاوم سازی برای اولین بار در کشور راه انداختم و شروع به تولیدانبوهی از مدارک و تربیت دانشجو در رشته نمودم.
در میان اینکارها و انبوه کارهای اداری، باور بفرمایید بررسی آسیب پذیری بیمارستان های تهران بزرگ و جایگاه های آتش نشانی تهران را هم با دوربین شخصی، خودروی مرحوم برادرم و بعدا وانت پژوهشگاه و بدون جیره و مواجبی شروع کردم. دو مطالعه بزرگ که تا به امروز هنوز در کشور نمونه آنها انجام نشده است را به انجام رسانیدم.
در هر حال دو نقشه زیر را تکمیل و تقدیم شهر و مسولان وقت وزارت بهداشت و شهرداری تهران کردم. با مکافاتی که بیشتر شبیه قصه است تا تحقیق! دوربینم را شکستند، تحویل کلانتری ام دادند و ... ولی خب سماجت دوران جوانی پاسخ داد.
اگر به دو نقشه راهبردی برای زلزله تهران در سال های ٧٠ ( سی سال قبل) توجه شود، متعاقب آن ١٣٢ جایگاه پمپ بنزین را برای آسیب پذیری و مقاوم سازی دنبال کرده ام و نقشه ای هم برای آسیب پذیری آنها در برابر زلزله و نقشه هایی برای مقاوم سازی آنها تهیه دیدم (از آوردن این نقشه در اینجا بدلیل داشتن کارفرمای حقوقی، شرکت پالایش و پخش معذورم).
همانطور که در نقشه آتش نشانی ها ملاحظه می شود در نقشه جایگاهای سوخت نیز بر اساس شرایط بحران زلزله، محل هایی را برای اطفا حریق و سوخت رسانی بصورت کوچک و اضطراری تعیین نمودم که چند روزی است که بعد از نزدیک به دو دهه از اتمام کار، حالا گویا شورای شهر اصل موضوع را قبول کرده است!!
اصل خبر اینجا : رای شورا به ایجاد جایگاه‌های کوچک سوخت‌رسانی در تهران
تصویر ١
تصویر ٢
تصویر-٣
فقط امیدوارم اگر آن نقشه ها را تا به امروز گم نکرده باشند، این جایگاه ها را نه فقط برای بنزین زدن بلکه برای بنزین زدن و سوخت رسانی در شرایط بحران زلزله در تهران جانمایی بفرمایند. همانطور که در نقشه های ما موجود است!
بیست الی سی سال طول کشید که شهرداری تهران به حرف یک دانشگاهی دلسوز (ان شا الله) آن هم براساس مدارک علمی و مستندات و محاسبات دقیق برسد، البته هیهات از زمان از دست رفته!
حال می خواهم عرض کنم سی سال دیگر صبر نکنید! بقیه مطالعات و روش های پیشنهادی نگارنده، هم برای مقاوم سازی و هم برای مدیریت بحران زلزله عین همان نقشه ها با وسواس خاص برای زمان پیش، حین و بعد از زلزله تهران درست و دقیق تهیه شده است ! سریعا در رابطه با زلزله تهران بکار بگیرید، همه رایگان در اختیار شما فردایی بعد از زلزله محتمل تهران به احتمال زیاد وجود نخواهد داشت!
*استاد نمونه کشور در مهندسی سازه، زلزله و مدیریت بحران و بنیانگذار مقاوم سازی و مدیریت بحران در ایران