بهنوش خرم‌روز: گذر زمان، بافت‌های زنده را از بین می‌برد و انواع فرسایش‌ها، رنگ و شکل بقایای موجودات قدیمی زمین را تغییر می‌دهد. گاه، هیچ اثری به جای نمی‌ماند، اما گاه، موجودی را چنان سالم و دست‌نخورده می‌یابیم که شگفت‌زده می‌شویم. این‌بار نوبت سوسک‌های باستانی است که ما را شگفت‌زده کنند!
به گزارش وایرد، با این که میلیون‌ها سال از عمر این سوسک‌ها می‌گذرد، اما برخی فسیل‌ها چنان سالم مانده‌اند که انگار به تازگی مرده‌اند. نه تنها شکل و ساختار بدنی آنها سالم مانده، بلکه حتی رنگ واقعی پوسته بدنشان هم بسیار کم تغییر کرده است.
شاید فکر کنید این رنگ‌ها چندان کشف خاصی نباشند. اما در واقع رنگ‌هایی که روی این سوسک‌ها می‌بینید، خالص‌ترین دید ما از رنگ‌هایی است که قرن‌ها پیش روی زمین وجود داشته‌اند. آنها از رنگدانه‌های منسوب به دایناسورها خیلی قدیمی‌ترند و تنوعشان هم از گیاهان انگشت‌شمار باستانی خیلی بیشتر است. عمر این سوسک‌ها بین 15 تا 47 میلیون سال تخمین زده شده است.
ماریا مک‌نامارا، سرپرست گروه محققان دانشگاه ییل، موفق شده ده عدد از این فسیل سوسک‌های بسیار خاص را شناسایی کند. این سوسک‌ها، بقای رنگ خود را مدیون رنگ ساختاری و نه رنگدانه‌ای خود هستند. در رنگ‌های رنگدانه‌ای، رنگ، حاصل تاثیر نور بر مواد شیمیایی است. اما در رنگ‌های ساختاری، رنگ، حاصل تعامل نور با سطح دارای اشکال هندسی در ابعاد نانومتری است. مک‌نامارا در این‌باره می‌گوید: «رنگ‌های ساختاری هیچ نیازی به مواد شیمیایی ندارند. برای ما مهم بود بدانیم دقیقا چه شکل‌هایی، این رنگ‌ها را به وجود می‌آورند و این که آیا رنگ‌هایی که امروزه روی سوسک‌ها می‌بینیم، همان رنگ‌های باستانی است یا نه.»
بدین منظور، محققین نمونه‌هایی با عرض 0.00008 میلی‌متر (80 نانومتر، هر نانومتر معادل یک میلیاردیم متر است) از سطح فسیل تهیه کردند تا بتوانند شکل هندسی سطح را با استفاده از میکروسکوپ الکترونی تشخیص بدهند. همچنین از مدل‌های به دست‌آمده از روی پوسته سوسک‌های مدرن استفاده کردند تا ظاهر باستانی سوسک‌ها را تخمین بزنند. محاسبات نشان می‌دهند که به احتمال زیاد، ما فسیل‌ها را قدری قرمزتر از آن‌چه این سوسک‌ها واقعا در گذشته بوده‌اند می‌بینیم. مک‌نامارا می‌گوید: «بنابراین باید در ذهن خودتان قدری از لایه قرمز رنگ کم کنید. اگر سبز می‌بینید، بدانید که قدری از آن چه می‌بینید زردتر است. اگر آبی می‌بینید، بدانید که قدری سبزتر است!»
53272