در مبحث آسیب‌های اجتماعی یکی از وقایعی که بسیار به آن اشاره می شود مبحث ازدواج و طلاق است. غالبا اینطور تصور می شود که برای کاستن از بسیاری از آسیب های اجتماعی راهکاری که وجود دارد این است که جوانان را به سوی ازدواج سوق دهیم و با تمهیدات و انجام دادن مقدماتی زندگی مشترکی برای آنها تشکیل شود. برگزاری ازدواج های دانشجویی و تبلیغات پیرامون ازدواج های آسان و ارائه وام ازدواج و بسیاری مسائل دیگر پیرامون همین تفکر است.
این درست است که سوق دادن جوانان به سمت ازدواج می تواند مفید واقع شود اما این تنها یک روی سکه است و در موارد بسیاری به روی دیگر این سکه که طلاق، اختلافات خانوادگی، آسیبها و مشکلات روانی، کودکان بی سرپرست، اعتیاد و بزهکاری است توجه نمی شود. از این رو بهتر است خانواده‌هایی که فقط به فکر این هستند که دختر یا پسرشان را وارد زندگی مشترک کنند به این ابعاد قضیه نیز توجه کنند و به جای پافشاری روی ازدواج فرزندشان، با افزایش آگاهی و تواناییها آنان را به سمت ازدواجی آگاهانه و در نهایت یک زندگی موفق و پایدار هدایت کنند.
اما اینطور نیست که فقط افراد و خانواده ها در مسائل مربوط به ازدواج نقش داشته باشند بلکه دولتها نیز با سیاستگذاریهای خاص خود در این زمینه می توانند نقش موثری ایفا کنند. این سیاستگذاری ها می تواند طوری باشد که جوامع را به داشتن خانواده های با ثبات سوق دهد و یا این که خانواده های از هم فروپاشیده ای را در خود به وجود آورد که مسائل و مشکلات زیادی را در پی خواهد داشت.
یکی از اقداماتی که مشاهده می شود کشور ما در راستای تشویق جوانان به ازدواج انجام می دهد ارائه وام ازدواج به جوانانی است که تصمیم دارند ازدواج کنند اما پول کافی برای برگزاری مراسم و همچنین ادامه زندگی ندارند.
دولت برای برداشتن این مشکل از سر راه جوانان به آنها وام ازدواج می دهد تا به زعم خود باعث شود آنها بتوانند وارد زندگی مشترک شوند. این در حالی است که به این فکر نشده است که کسی که با وام زندگی خود را شروع می کند چگونه قادر است از پس هزینه های بعدی زندگی برآید و با مشکلات اقتصادی و در نتیجه مشکلات خانوادگی رو به رو نشود.
آنچه بسیار مهم است که خانواده ها و دولتمردان به آن توجه کنند این است که این بیکاری است که منشاء اختلالات روحی، روانی و خانوادگی و مانع جوانان برای ورود به زندگی مشترک است. اگر قرار است تسهیلاتی به جوانان ارائه شود و مشکلی از سر راه آنان برداشته شود بهتر است در ابتدا به جای ارائه وامهای ریز و درشت ازدواج، برای آنها اشتغالزایی شود و پس از آن که در شرایط مالی، شخصیتی، اجتماعی و روحی مناسب قرار گرفتند به همسرگزینی بپردازند. در اینصورت است که از آمار طلاق کاسته خواهد شد، زمینه بروز دزدی و قتل و هزاران بزه و معضل اجتماعی دیگر کمرنگ خواهد شد، آمار خشونت ها و بیماری‌های روانی کمتر می شود و شاهد ازدواج هایی پایدارتر و موفقتر خواهیم بود.
با نگاهی به کشورهای دیگر نیز مشاهده می کنیم که دولتها وام ازدواج نمی دهند بلکه موظف به تولید کار هستند چرا که آنچه پشت این وام های ازدواج وجود دارد طلاق و مشکلات بعدی آن است.
*رئیس انجمن علمی مددکاری اجتماعی ایران
47234