محمود حاجزمان: احتمالا تمام قهرمانان تراز اول دنیا –صحبت از 17هزار نفری است که در رقابتهای المپیک لندن در تیرماه 1391 با هم رقابت میکنند- ژنهای مناسبی برای رقابت در رشته انتخابی خود دارند. آنها سالهای تمرین کردهاند و رژیم غذاییشان با دقت زیادی انتخاب شده است. اما این ذهن آنها است که تعیین میکند آیا برنده مدال خواهند شد یا خیر.
به گزارش نیوساینتیست، تنها در اواخر دهه قبل بود که مشخص شد آموزشها و تمرینهای روانشناسی، به اندازه تمرینهای فیزیکی برای موفقیت در ورزش مهم هستند. در آخرین سالی که تا رقابتهای المپیک لندن باقی مانده، روانشناسان کاروان المپیک انگلستان هر ماه دو جلسه را برای قهرمانان کشور خود برگزار میکنند. گروهی از روانشناسان کشورهای دیگر نیز قصد دارند تا به محض اتمام بازیها، یک برنامه چهارساله آموزشهای روانشناسی را برای ورزشکاران خود برگزار کنند.
برندگان مدال عموما کسانی هستند که به بهترین نحو قادرند تا احساسات خود را کنترل کنند، توجه خود را متمرکز کنند، و خود را سرشار از اعتماد به نفس، انگیزه و خوشبینی سازند. ایده روان-تمرینی به ورزشکاران کمک میکند تا از طریق استراتژیهایی همچون هدفسازی، تصویرسازی، شبیهسازی محیط رقابت، و حتی صحبت کردن با خودشان به وضعیت ذهنی مورد نظر برسند.
روانشناسان همچنین جزئیات بسیار ریزی را در خصوص محیط اطراف ورزشکاران در طی دورخیز آنها به سوی لحظه مسابقه در نظر میگیرند. مواردی مانند اینکه قهرمانان چه نوع اطلاعاتی را در طول اقامت خود در دهکده مسابقات دریافت میکنند، جملهبندی تابلو اعلان مسابقات چگونه خواهد بود و هر جزئیات دیگری که باید مد نظر قرار گیرد.
مسلما بهترین قهرمانان دارای ژنهای مناسبی نیز هستند. یک قهرمان دو سرعت یا پرش سهگام احتمالا شکل خاصی از ژن ACTN3 را دارد که باعث انقباض سریعتر ماهیچههای وی میشود، همانچیزی که برای استارتهای کوتاه قدرت و سرعت لازم است. اما قهرمانان استقامت عموما نسخهای از ژن NRF2 را دارند که با حداکثر میزان VO2، حد بالای مصرف اکسیژن فرد، بهینه شده است.
بنابراین قهرمانی تنها در گرو داشتن ترکیب صحیحی از ژنها، داشتن سالها تمرین فیزیکی، و روشن کردن تفکرات ذهنی موردنیاز برای موفقیت است. اما هر کسی نمیتواند برنده شود. بنابراین شاید برخی از قهرمانان به روانشناسانی نیاز داشته باشند که به آنها کمک کنند تا بر شکست خود فائق آیند، مسالهای که حداقل تا مرداد سال آینده لازم نیست چندان نگران آن باشیم.
53275