تاریخ انتشار: ۱ خرداد ۱۴۰۴ - ۱۱:۲۰

نخستین مسجد اسلام و خانه‌ای که بر پایه ایمان و تقوا بنا شد، در مدینه قرار دارد. مسجد قبا که پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله آن را ساخت و وعده‌ای بزرگ به نمازگزارانش داد.

به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، سفر به مدینه همان‌طور که برای هر مسلمان یک تجربه روحانی و معنوی است، اماکن زیارتی مختلفی را پیش روی زائر قرار می‌دهد که هر کدام از آنها با ویژگی‌های خاص خود پیوندی عمیق با تاریخ اسلام دارند. میان تمام این مکان‌ها مسجد قبا همچنان جاذبه‌ای خاص دارد. این مسجد نه‌تنها به دلیل اولین بودنش در تاریخ اسلام، بلکه به‌خاطر فضیلت‌هایی که پیامبر اسلام حضرت محمد صلی‌الله‌علیه‌وآله برای آن ذکر کرده جایگاه ویژه‌ای در دل مسلمانان دارد.

بنابر روایت فارس، اگر قدم به مسجد قبا بگذارید نخستین چیزی که توجه شما را جلب می‌کند فضای وسیع و آرامش‌بخش آن است. دیوارهای سفید مسجد درخشش خاصی تحت تابش آفتاب مدینه دارند. به‌محض وارد شدن به حیاط مسجد نسیم ملایم و عطر نخل‌ها و درختان اطراف شما را در فضایی پر از سکوت و معنویت غرق می‌کند.


نسیم ملایم که از میان درختان خرما و نخل‌های اطراف مسجد عبور می‌کند، بوی خوش طبیعت را به مشام شما می‌رساند. درختان کهن خرما همچون گواهانی از تاریخ در کنار شما ایستاده‌اند و هر برگ آن‌ها گویی یادآور لحظات پر معنویتی است که در این مکان گذرانده شده است. صدای وزش باد در میان درختان و پرندگان که آواز می‌خوانند، فضایی را می‌سازد که ذهن شما را از دنیای پرسرعت و پر مشغله جدا کرده و به لحظه‌ای از آرامش و اتصال به خداوند می‌رساند.در اینجا، هر لحظه، احساس می‌کنید که به خداوند نزدیک‌تر شده‌اید و تمام دنیا در برابر عبادت و بندگی شما رنگ می‌بازد.این مسجد نخستین مکان عبادت در تاریخ اسلام است که بر اساس فرمان پیامبر خدا ساخته شد و قرآن کریم آن را به عنوان مسجدی بر پایه تقوا معرفی می‌کند. در آیه ۱۰۸ سوره توبه آمده است: «لَمَسْجِدٌ أُسِّسَ عَلَی التَّقْوَیٰ مِنْ أَوَّلِ یَوْمٍ أَحَقُّ أَنْ تَقُومَ فِیهِ...»، و این خود بیانگر اهمیت این مکان است.


مسجد قبا در جنوب غربی مدینه در منطقه‌ای به نام قبا بنا شد. زمانی که پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله از مکه به مدینه هجرت می‌کرد، در مسیر خود در نزدیکی این منطقه توقف و دستور ساخت مسجد قبا را صادر کرد. این مسجد که در ابتدا به‌عنوان یک مکان ساده برای نماز و عبادت ساخته شده بود، به‌زودی به مکانی تبدیل شد که مسلمانان برای عبادت به آن می‌آمدند. پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله در زمانی که در مدینه اقامت داشت با توجه به اهمیت این مسجد به طور مرتب در آنجا نماز می‌خواندند و از آن به‌عنوان مرکزی برای گسترش آموزه‌های اسلامی استفاده می‌کردند.مسجد قبا نه‌تنها از جنبه تاریخی اهمیت دارد بلکه در متون اسلامی نیز به آن توجه ویژه‌ای شده است. پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌وآله در حدیثی فرمودند: «هر کس به مسجد من، یعنی مسجد قبا بیاید و در آن دو رکعت نماز بگزارد، با [پاداش] یک عمره باز خواهد گشت». این حدیث به‌وضوح بر جایگاه ویژه این مسجد در میان مسلمانان تأکید دارد و نشان می‌دهد که عبادت در این مکان مقدس نزد خداوند از جایگاهی خاص برخوردار است.


مسجد قبا فقط یک مکان عبادت ساده نبود، بلکه مرکز بسیاری از رویدادهای تاریخی مهم در صدر اسلام نیز بود. در همین مکان پیامبر اعظم صلی‌الله‌علیه‌وآله عقد اخوت میان مهاجران و انصار را برقرار کردند. این عق، نماد همبستگی مسلمانان و ایجاد وحدت میان دو گروه مختلف بود که در تاریخ اسلام تأثیرگذار بود. در واقع مسجد قبا جایی بود که به مسلمانان درس همبستگی و اتحاد می‌داد و این ارزش‌ها هنوز هم در دل تاریخ اسلام جایگاه ویژه‌ای دارند.همچنین در مسجد قبا، پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌وآله اولین گام‌ها را در جهت گسترش زکات و دستوراتی که در آن زمان برای ایجاد عدالت اجتماعی ضروری بود، برداشت. این اقدام پیامبر در مسجد قبا همچنان به‌عنوان الگوی عملی برای مسلمانان در تاریخ اسلام به شمار می‌رود.در این مکان مقدس صدای زمزمه‌ قرآن در فضای می‌پیچد و نسیمی لطیف از نخلستان‌های اطراف می‌وزد. اینجا نه فقط مکانی برای نماز بلکه نقطه‌ای است که آسمان به زمین نزدیک شده است. جایی که هر رکعت، عطر عمره دارد و هر قدم نشانه‌ای از بندگی است.در سفر به سرزمین وحی با وجود اینکه مدت اقامت در مدینه کوتاه است، کاروان‌های ایرانی به زیارت مسجد قبا مشرف می‌شوند. البته زائرانی از کشورهای مختلف هم در این مسجد حضور داشته و با توجه به اهمیت و ثواب نماز خواندن در آن، برای اقامه نمازهای مستحبی صف می‌بندند؛ تا جایی که هر لحظه داخل مسجد مملو از جمعیت است.