به گزارش پایگاه فکر و فرهنگ مبلغ، دوران امامت امام صادق علیه‌السلام همزمان با اوج‌گیری جدال‌های فکری و شکل‌گیری مذاهب متنوع در جهان اسلام، میدان آزمونی بود برای مبانی وحدت امت. آن حضرت با پذیرش شاگردانی از مکاتب گوناگون ــ از ابوحنیفه و مالک بن انس تا دانش‌پژوهان شیعه ــ دانشگاهی بی‌دیوار بنا کردند که علم در آن، بدون پیش‌شرط مذهبی آموزش داده می‌شد.
بنابر روایت تسنیم، خانه ایشان محل رفت‌وآمد بزرگان اهل سنت و تکیه‌گاهی برای حل مشکلات اجتماعی و علمی آنان بود. امام با تأکید بر «ادب گفت‌وگو» و «جدال احسن»، مخالفان فکری را نه با طرد و تحقیر که با منطق و رحمت پاسخ می‌دادند.
از مهم‌ترین توصیه‌های ایشان، حضور فعال شیعیان در نماز جماعت و مراسم اجتماعی اهل سنت بود؛ اقدامی که فراتر از تقیه، نشانه احترام متقابل و حفظ اتحاد امت اسلامی شمرده می‌شد. بر پایه این سیره، امام صادق وحدت را نه در حذف تفاوت‌ها، بلکه در پذیرش تنوع در پرتو مشترکات الهی و اصول اخلاقی می‌دانستند و آن را نسخه استواری و پایداری امت اسلامی به‌شمار می‌آوردند.
امام صادق علیه‌السلام در شرایطی این مشی وحدت‌بخش را دنبال می‌کردند که حکومت‌های اموی و عباسی فضای سیاسی را به شدت امنیتی کرده بودند و هرگونه نزدیکی میان مذاهب می‌توانست با سوءظن قدرت‌ها روبه‌رو شود. با این وجود، ایشان با هوشمندی، مرزهای فکری و اخلاقی را حفظ و در عین حال از هر فرصتی برای ایجاد پیوند میان مسلمانان استفاده می‌کردند.
مناظرات علمی امام با اندیشمندان اهل سنت و حتی غیرمسلمانان، نمونه‌ای درخشان از مدیریت گفت‌وگو است. ایشان هیچ‌گاه وارد مجادلات شخصی نمی‌شدند و با تکیه بر مبانی قرآن و سنت نبوی، فضایی ایجاد می‌کردند که احترام، پیش‌فرض هر گفت‌وگو باشد. این روش باعث شد بسیاری از مخالفان فکری، نه‌تنها دیدگاه خصمانه خود را تعدیل کنند، بلکه به دایره دوستان و شاگردان حضرت بپیوندند.
امروز که جریان‌های تکفیری و افراط‌گرا، نام دین را برای تفرقه و خشونت مصادره می‌کنند، بازگشت به سیره امام صادق ضرورتی دوچندان یافته است. روش ایشان که بر پایه اخلاق، عقلانیت و مشارکت اجتماعی است، می‌تواند مسیر بازسازی اعتماد و نزدیکی میان امت اسلامی را روشن کند و در عین حال، مقاومت فرهنگی در برابر پروژه‌های تفرقه‌انداز دشمنان را تقویت کند.