گروه اندیشه: مطلب زیر از پوریا گل محمدی که در سایت انجمن جامعه شناسی ایران منتشر شده یادداشتی است در باره ضرورت احیای خانه های تخصصی مختلف و تهیه «خانه علوم اجتماعی ایران». این یادداشت در زیر از نظرتان می گذرد:
****
خانه‌های تخصصی و فرهنگی در ایران کم نیستند: خانه هنرمندان، خانه اندیشمندان علوم انسانی، خانه کتاب، خانه معدن، خانه سینما، خانه شاعران ؛ با این حال، خانه اندیشمندان تعطیل شده و ساختمان یوسف‌آباد انجمن جامعه‌شناسی ایران توسط شهرداری تهران گرفته شده است. متأسفانه دولت، سازمان‌ها و نهادها هنوز حمایت لازم برای تأمین مکانی مستقل و متعلق به انجمن‌های علوم اجتماعی با هزاران عضو را ارائه نکرده‌اند.
عدم وجود یک مکان ثابت و مستقل مشکلات زیادی برای انجمن‌ها ایجاد کرده است. حتی یک واحد کوچک برای نگهداری مدارک و پرونده‌های علمی انجمن وجود ندارد؛ مدارکی که اگر لازم باشد، امکان انتقال و محافظت از آن‌ها فراهم باشد. این شرایط توانایی انجمن در برنامه‌ریزی و برگزاری فعالیت‌های علمی و فرهنگی را محدود می‌کند و آسیب‌پذیری انجمن و اعضای آن را افزایش می‌دهد.
ضرورت خانه مستقل
داشتن یک ساختمان مستقل و متعلق به انجمن، بیش از آن که یک نیاز فیزیکی باشد، نمادی از استقلال، انسجام و هویت علمی است. چنین مکانی می‌تواند:
- هویت مستقل انجمن‌ها و علوم اجتماعی ایران را تثبیت کند و آن‌ها را از وابستگی به نهادها و سازمان‌های دیگر رها سازد.
- فضایی دائمی برای فعالیت‌های علمی، فرهنگی، آموزشی و پژوهشی فراهم آورد.
- محل امنی برای نگهداری مدارک، آرشیو و مستندات انجمن‌ها باشد.
- جایگاهی برای معرفی مشاهیر علوم اجتماعی ایران، انتشارات، نشریات و جوایز علمی ایجاد کند.
هدف: ایجاد ساختمان علوم اجتماعی ایران
ساختمان پیشنهادی «خانه علوم اجتماعی ایران» می‌تواند شامل:
- طبقات اختصاصی برای انجمن‌های مختلف علوم اجتماعی (جامعه‌شناسی، انسان‌شناسی، جمعیت‌شناسی، ارتباطات و …)
- سالن یا سالن‌هایی برای برگزاری مراسم‌ها و نشست‌های مشترک
- کلاس‌ها و دوره‌های آموزشی
- فضایی برای سالن مشاهیر علوم اجتماعی ایران
- مرکز انتشارات و نشر کتاب‌ها و نشریات مرتبط
- جایزه علوم اجتماعی
مراحل حرکت برای رسیدن به هدف
۱. هماهنگی با هیئت رئیسه انجمن جامعه‌شناسی ایران برای معرفی طرح و هم‌اندیشی.
۲. دعوت از انجمن‌های دیگر علوم اجتماعی برای مشارکت در طرح.
۳. همراهی مدیران و دبیران انجمن‌ها برای توضیح اهداف و توجیه اهمیت پروژه.
۴. جلب حمایت نخبگان و استادان علوم اجتماعی برای جلب اعتماد جامعه و شهروندان.
۵. راه‌اندازی کانال‌های جذب مشارکت مالی و غیرمالی، شامل ایجاد شماره حساب و مکان مشخص برای جمع‌آوری کمک‌ها.
۶. ادامه مسیر با مشارکت همه اعضا و علاقه‌مندان.
ضرورت همراهی جامعه‌شناسان، مدیران و دبیران
هیچ طرح بزرگی بدون مشارکت فعال اعضا موفق نمی‌شود و «خانه علوم اجتماعی ایران» نیز از این قاعده مستثنی نیست. برای تحقق این هدف، همراهی همه اقشار جامعه علمی ضروری است:
جامعه‌شناسان پیشکسوت: تجربه، اعتبار علمی و جایگاه اجتماعی آنان، نقش تعیین‌کننده‌ای در جلب اعتماد سایر اعضا، نهادها و عموم مردم دارد. حضور و حمایت آنان، پشتوانه‌ای استوار برای طرح ایجاد می‌کند و مسیر جذب منابع مالی و معنوی را هموار می‌سازد.
جامعه‌شناسان جوان: انرژی، نوآوری و انگیزه نسل جدید، موتور محرک اجرای برنامه‌ها و فعالیت‌های عملیاتی است. مشارکت آنان در جمع‌آوری کمک‌ها، اطلاع‌رسانی، برگزاری نشست‌ها و کلاس‌ها باعث سرعت بخشیدن به پیشرفت پروژه می‌شود و تضمین می‌کند که این خانه برای نسل‌های آینده نیز کارآمد باشد.
همچنین، مدیران و دبیران گروه‌های انجمن نقش حیاتی در هماهنگی و اجرای طرح دارند. همراهی آن‌ها می‌تواند شامل:
- هماهنگی داخلی انجمن‌ها: اطلاع‌رسانی به اعضا و ایجاد اجماع برای مشارکت در طرح که بسیار مهم و کلیدی است .
- برنامه‌ریزی و پشتیبانی اجرایی: سازماندهی نشست‌ها، کلاس‌ها و کمپین‌های جمع‌آوری کمک.
- ایجاد شبکه ارتباطی: معرفی طرح به سایر انجمن‌ها، نهادهای علمی و علاقه‌مندان علوم اجتماعی.
- نظارت و هدایت مراحل اجرایی: تضمین شفافیت در جمع‌آوری منابع و استفاده بهینه از امکانات موجود.
با همراهی جامعه‌شناسان پیشکسوت و جوان، مدیران و دبیران گروه‌ها، هر قدم کوچک اعضا به سرمایه‌ای ارزشمند برای تحقق خانه مستقل علوم اجتماعی ایران تبدیل خواهد شد. این همراهی، نمادی از انسجام، همدلی و تعهد علمی جامعه علوم اجتماعی ایران است و تضمین می‌کند که این خانه نه تنها ساخته شود، بلکه پایدار و مؤثر باقی بماند.
ارزش و اهمیت ادامه مسیر برای جامعه‌شناسی و نسل آینده
چند دهه پیش، جامعه‌شناسان پیشکسوت ایران با همت و تلاش خود انجمن جامعه‌شناسی را تأسیس کردند و پایه‌های علمی و فرهنگی این نهاد را بنا نهادند. آن‌ها با پشتکار، تعهد و باور به اهمیت علوم اجتماعی، انجمن را به یکی از فعال‌ترین و معتبرترین انجمن‌های علمی کشور تبدیل کردند.اکنون وظیفه ماست که این میراث ارزشمند را ادامه دهیم. تهیه «خانه علوم اجتماعی ایران» نه تنها ادای احترام به زحمات پیشکسوتان است، بلکه تضمینی برای استقلال، انسجام و رشد علمی جامعه علوم اجتماعی در حال حاضر و آینده محسوب می‌شود.
این اقدام، فرصتی است تا:
- نسل جدید جامعه‌شناسان با فضایی اختصاصی برای پژوهش، آموزش و فعالیت‌های علمی آشنا شود.
- هویت مستقل و معتبر انجمن‌ها و علوم اجتماعی ایران در جامعه تثبیت شود.
- ارزش‌ها، آرمان‌ها و تجربیات گذشتگان به نسل‌های آینده منتقل شود و مسیر پیشرفت علوم اجتماعی هموار بماند.
در واقع، «خانه علوم اجتماعی ایران» نمادی از پیوند نسل‌ها، انتقال دانش و استمرار تلاش‌های علمی است و تضمین می‌کند که دستاوردهای گذشتگان به بنیاد قوی‌تری برای آینده جامعه‌شناسی ایران تبدیل شود.
۲۱۶۲۱۶