جامعه‌شناسی

فرهنگ ارشاد نقد کرد

اخلاق در عصر مصرف و بی‌ثباتی / در جستجوی مسئولیت در «مدرنیته سیال» / اخلاقیات، همان فلسفه نخستین بشر است

اخبار اندیشهفرهنگ ارشاد گفت:‌مبانی فکری دیدگاه باومن بر رویکرد دورکیم و همچون او در دنباله‌روی از کانت و لویناس استوار است و بر این پایه، اخلاقیات را در ارتباط با الزام‌های جامعوی (یا جامعه-زیستی) و در جهت تقویت همبستگی اجتماعی مورد توجه قرار می‌دهد. در همین رهگذر است که به لویناس روی آورده و بر گفته معروف او که «اخلاقیات، همان فلسفه نخستین بشر است» و بر مسئولیت‌پذیری اجتماعی به‌منزله ویژگی مقدم مؤکد در زندگی اجتماعی انگشت تأکید می‌گذارد.

بررسی آن چه آگوست کنت بنیانگذار جامعه‌شناسی برای بشریت به یادگار گذاشت در سالمرگش

در ایران به جای کنت، دورکیم را بنیانگذار جامعه شناسی می دانند / نوشته‌های آگوست کنت را باید سنگ زیرین جامعه‌شناسی در نظر گرفت

اخبار اندیشهنرگس سوری گفت: کنت را دقیقاً به اعتبار اینکه با طرح ایده دین بشریت، جامعه‌شناسی را در خدمت زندگی انسان درآورد می‌توان پیشگام طرح ایده علوم اجتماعی رهایی‌بخش نیز دانست، زیرا اصلی‌ترین ایده‌ای که کنت با طرح دین بشریت دنبال می‌کرد کمک به برقراری نظم اجتماعی مبتنی بر اخلاق بود تا افراد از گرایشات خودخواهانه فراروی کنند و بتوانند حس دیگری‌خواهی را در خود ایجاد کنند...به جز معدود جامعه‌شناسانی که خود در فضای آکادمیک فرانسه تحصیل کرده‌اند، همچنان در فضای آکادمیک ایران بار بنیان‌گذاری جامعه‌شناسی بر دوش دورکیم قرار دارد.

روایت فیرحی درباره طرد بشیریه و طباطبایی از دانشگاه تهران / دو استاد و یک نسل؛ رویکرد نوآورانه دو متفکر فلسفه و جامعه شناسی در خدمت به ایران

اخبار اندیشهمخالفت هایی با مباحث دکتر بشیریه و دکتر طباطبایی وجود داشت. این مخالفت ها باعث شد که گروهی از بیرون از دانشکده استخدام شوند و تا حدی آن ها که از تربیت مدرس یا جاهای دیگر آمده بودند، خود را در مقام دفاع از وضعیت مذهب و انقلاب و غیره قرار دادند و این دو استاد را به حوزه سکولاریسم راندند که اصلاً چنین نبود. این مسأله باعث شد که به تدریج این دو استاد از یک طرف شهرت پیدا کنند و از سوی دیگر نیز طرد شوند.

از «پوست شیر» تا «وحشی»؛ چرا خشونت به فرمول موفقیت نمایش خانگی بدل شد؟

عادی‌سازی خشونت در سریال‌ها، چرخه خشونت اجتماعی را تقویت می‌کند

تلویزیونخشونت در سریال‌های ایرانی، دیگر فقط یک عنصر دراماتیک نیست؛ به فرمول اصلی موفقیت پلتفرم‌ها بدل شده است. داوود فتحی، روانشناس، می‌گوید این روند نه‌تنها بازتاب تنش‌های اجتماعی و روانی جامعه است، بلکه می‌تواند به عادی‌سازی و بازتولید خشونت در زندگی روزمره مردم منجر شود.

پشت پرده آگاهی: واقعیت در عصر چندگانگی روایت‌ها با نگاهی به ایران امروز

اخبار اندیشه گروه جامعه‌شناسی معرفت، علم و فناوری انجمن جامعه‌شناسی ایران نشست «پشت پرده آگاهی: واقعیت در عصر چندگانگی روایت‌ها» با نگاهی به ایران امروز را برگزار می کند.

سخنرانی مهدی جلیلی با عنوان «ما دیگری هستیم» در نشست «روایت و جنگ» انجمن جامعه شناسی ایران

تندروها چگونه دست روایت سازان اندیشمند را در برابر دشمن بستند؟ / شکست روایت رسمی در ایران / تأثیر سیاست «دیگری‌سازی» بر جامعه و آینده ایران

اخبار اندیشهکنشگران اجتماعی باید ضعف‌های خود را پذیرفته و در دایره‌های محدود تأثیر بگذارند تا استیلای روایت‌های دروغین شکسته شود. باید روایت‌های جدیدی درباره «ایران» و لزوم حفظ «تنوع» موجود در آن خلق کرد. تصمیم‌گیران سیاسی باید مردم را آنگونه که هستند، با خواسته‌ها و نیازهایشان بپذیرند، نه آنگونه که در ذهن خود ترسیم کرده‌اند. این کار سخت است اما نجات افراد از ترور اطلاعاتی و هویتی ضروری است.

بررسی پیامدهای قطبی‌شدن جامعه برای عرصه هنر و فرهنگ در گفت‌وگو با حسین ایمانی جاجرمی

همایون شجریان و هزینه اجتماعی یک ایده مردمی/ شجریان در تیغه‌های قطبی شدن افراطی‌گری گیر کرد

موسیقیدر روزهایی که خبر برگزاری یک کنسرت خیابانی رایگان توسط همایون شجریان هنوز در حد ایده بود، فضای مجازی به میدان جدال شدید میان موافقان و مخالفان بدل شد؛ جدالی که فراتر از نقد یک رویداد هنری رفت و به عرصه‌ای از طرد اجتماعی و فرهنگی تبدیل شد.

 بوطیقای شعر توسعه‌گرا؛ از معنا تا ادراک زیبایی

اخبار اندیشهگروه جامعه شناسی ادبیات انجمن جامعه شناسی ایران با مشارکت کانون فرهنگ و زندگی نشست «بوطیقای شعر توسعه‌گرا؛ از معنا تا ادراک زیبایی» را برگزار می کند.

یک جامعه‌شناس می‌گوید: بحران مدیریت و کاهش سرمایه اجتماعی، زمینه‌ساز طرد اجتماعی هنرمندان است

تحلیل جامعه‌شناسانه واکنش‌های انتقادی به همایون شجریان/ وقتی هنر هم قربانی سیاست می‌شود

موسیقیلغو کنسرت خیابانی همایون شجریان در میدان آزادی تنها به برهم خوردن یک رویداد موسیقایی ختم نشد؛ این اتفاق در مدت کوتاهی به موضوعی اجتماعی و حتی سیاسی تبدیل شد. موجی از انتقادها، ناسزاها و بایکوت مجازی، هنرمندی را که سال‌ها در حافظه جمعی ایرانیان به عنوان صدایی ماندگار و فرزند خلف استاد محمدرضا شجریان شناخته می‌شد، هدف قرار داد.

همایش تخصصی «مسئله خانواده امروز در ایران»

اخبار اندیشهگروه جامعه شناسی خانواده و گروه جامعه شناسی حقوق انجمن جامعه شناسی ایران، همایش تخصصی «مسئله خانواده امروز در ایران را برگزار می کند.

در نشست «روایت و جنگ» انجمن جامعه شناسی ایران، امیر مازیار، استاد دانشگاه بررسی کرد

آیا بدون تاکید بر ایران، جان و مشارکت مردم، روایت پیروزی قابل تصور است؟/ روایت جنگ از دریچه نجات ایران

اخبار اندیشهامیر مازیار در نهایت راهکار پیشنهادی خود را تمرکز بر«مفهوم جنگ» و ارزش‌های مشترک ذکر می کند و می گوید: «راه حل در این است که روایت‌سازان بر «مسئله اصلی خود جنگ» تمرکز کنند، نه بر اشخاص و طرف‌های درگیر که تعیین آن ها پیچیده شده است. می توان و باید بر اخلاق جنگ و ارزش‌های جهان‌شمولی که همه می‌توانند بر سر آن توافق کنند، متمرکز شد. این ارزش‌ها شامل جان مردم، منابع ایران، میراث تاریخی و طبیعی، و زیرساخت‌های حیاتی کشور است.

آسیب یقه‌سفیدها در نهادهای ایران

جمعه ای،روح الهجامعه‌شناسی به‌عنوان علمی که به مطالعه ساختارها، نهادها و روابط اجتماعی می‌پردازد، همواره به بررسی پدیده‌های آسیب‌زا در بستر اجتماع توجه ویژه دارد.

تفاوت زاکانی با صادق‌خان؛ تهران از مدل‌های جهانی عقب افتاد/ چرا شهرداری فضاهای فرهنگی را پس می‌گیرد؟

شهریتعطیلی نهادهایی چون انجمن جامعه‌شناسی، خانه اندیشمندان علوم انسانی و انجمن صنفی روزنامه‌نگاران تهران توسط شهرداری، واکنش جامعه‌شناسان را برانگیخته است. حسین ایمانی جاجرمی، جامعه‌شناس شهری، با اشاره به تجربه موفق شهرهای جهان، این اقدام را مغایر با وظایف قانونی مدیریت شهری و زیان‌بار برای سرمایه اجتماعی شهر دانست.

اولویت ملک بر فرهنگ در شهرداری تهران!/ قابل توجه آقای زاکانی؛ حذف نهادهای مدنی شکاف اجتماعی را عمیق‌تر می‌کند

شهریتعطیلی برخی نهادهای مدنی و فرهنگی در تهران توسط شهرداری، واکنش جامعه‌شناسان را برانگیخته است. حسین ایمانی جاجرمی، جامعه‌شناس شهری، این اقدام را مغایر با وظایف قانونی مدیریت شهری دانسته و نسبت به پیامدهای آن در کاهش مشارکت اجتماعی و تضعیف زیرساخت‌های فرهنگی شهر هشدار داده است.

بررسی زندگی و جنگ توسط فاطمه علمدار جامعه شناس در نشست «زندگی و جنگ»

آیا ایران بیمار است؟ / «هیچ کس بودن» در سایه جنگ؛مراقبت از خود، اولین قدم وطن‌دوستی / تولد «کسی بودن» در سایه جنگ

اخبار اندیشهکسی بودن با احساس اثربخشی نیز ارتباط وثیق دارد. باور به اینکه فرد می‌تواند حتی با تغییرات کوچک، در شرایط فعلی تأثیرگذار باشد و قربانی وضعیت نیست بسیار حیات بخش است. توجه به موفقیت‌های کوچک و دیدن تجربیات موفق دیگران، این حس را تقویت می‌کند. او در نهایت به   احساس تعلق اشاره می کند و این که وقتی افراد احساس ارزشمندی و اثربخشی می‌کنند، می‌توانند به گروه‌ها و شبکه‌های اجتماعی تعلق خاطر پیدا کرده و از حمایت اجتماعی برخوردار شوند. این «ما بودن» مقاومت افراد را در برابر آسیب‌ها و مشکلات اجتماعی افزایش می‌دهد.

در گفت‌وگو با خبرآنلاین مطرح شد:

پلمب نهادهای مدنی در تهران؛ زاکانی از صادق‌خان الگو بگیرد/ مدیریت املاک در تهران بر حمایت فرهنگی اولویت دارد

شهرییک جامعه‌شناس به خبرآنلاین گفت: «شهرداری تهران باید گزارش شفاف و مستندی درباره دلایل محدودسازی نهادهای مدنی ارائه دهد و توضیح دهد که آیا این تصمیمات با وظایف قانونی آن همخوانی دارد یا خیر. مدیریت شهری باید نگاه جامع و بی‌طرفانه داشته باشد و حتی در صورتی که مواضع این نهادها با سیاست‌هایش متفاوت است، از فعالیت‌های فرهنگی، هنری و علمی حمایت کند.»

توسعه یا چپاول 

اخبار اندیشهگروه جامعه‌شناسی اقتصادی انجمن جامعه‌شناسی ایران نشست نقد و بررسی کتاب توسعه یا چپاول اثر پیتر ایوانز را برگزار می کند.

امید کشمیری در نشست «زندگی و جنگ» «فرسایش اخلاقی در سایه جنگ» را بررسی کرد

ویرانیِ نامرئی؛ چگونه جنگ اخلاق انسان را فرسایش می‌دهد؟ / جنگ ها نزدیک بینی اخلاقی ایجاد می کنند/ چرا در جنگ همدلی می‌میرد؟

اخبار اندیشهکشمیری در نهایت می گوید: جامعه جنگ‌زده معمولاً جامعه‌ای اخلاقی نیست و این ضعف اخلاقی به فروپاشی اعتماد اجتماعی (آنومی) منجر می‌شود. از دست دادن هنجارهای اخلاقی که عامل انسجام اجتماعی هستند، مشکلات جدی برای همبستگی و اعتماد بین مردم و نهادها ایجاد می‌کند.

دستگاه نظری هربرت بلومر؛ بنیانگذار همکنش گرایی نمادی

اخبار اندیشهنشست پنجم حلقه مطالعاتی شرح و نقد گروه علمی‌تخصصی جامعه‌شناسی تفسیری با موضوع «دستگاه نظری هربرت بلومر؛ بنیانگذار همکنش گرایی نمادی» برای رشته های علوم انسانی در دانشکده علوم اجتماعی دانشگاه تهران برگزار می شود.

تجربه مکرر بحران جامعه را فرسوده کرده؛ بدنه و نیروهای اجتماعی ایران را ترک کردند

آسیب‌هایک جامعه شناس به خبرآنلاین گفت: تجربه مکرر بحران‌ و فقدان جامعه مدنی قوی، اجتماع ایرانی را فرسوده کرد و این فرسایش سبب شد افق امید کمرنگ شود.

نگاهی به ویراست جدید کتاب «جامعه‌شناسی»

انقلاب دیجیتالی، و نابرابری های اجتماعی در چه وضعیتی هستند؟ / جامعه‌شناسی به روایت گیدنز و ساتن

اخبار اندیشهکتاب «جامعه شناسی» اثر آنتونی گیدنز و فیلیپ ساتن، در ویراست نهم، به موضوعات گوناگونی می‌پردازد اما گیدنز چهار مضمون کلیدی را برمی‌شمارد که اهمیت محوری در مطالعه جامعه‌شناسی دارند؛ این چهار مضمون عبارتند از: جهانی شدن، نابرابری اجتماعی، انقلاب دیجیتالی، و هویت.

پیدایش و تطور تاریخ‌نگاری فرهنگی با نگاهی به کتاب پیتر برک

تاریخ دیدنی چگونه تاریخ ندیدنی ها شد؟ / تغییر بنیادین در ماهیت تاریخ‌های / «تاریخ فرهنگی چیست؟»؛ سفری به دنیای پشت پرده تاریخ‌نگاری

اخبار اندیشهامروزه دامنه نگارش تاریخ فرهنگی بسیار گسترده شده و تعداد عناوین مهم این‌گونه، چنان زیاد است که حتی اشاره به نام آنها ممکن نیست. امروزه تاریخ کتابخوانی، تاریخ بوها، تاریخ اشک‌ها، تاریخ وسایل و مادیات، تاریخ بدن، تاریخ کتاب‌ها، تاریخ اندیشه‌ها و ... نوشته می‌شود، تاریخ‌هایی که جوانب گوناگونی از زندگی گذشته را به ما نشان می‌دهد. تاریخ فرهنگی سویه‌های کمتر آشنای واقعیت را برجسته می‌کند و بر روابطی تاکید می‌نهد که عموما مغفول مانده‌اند. 

شیوع پدیده «بی‌افقی» در مردم/ توضیحات یک جامعه‌شناس

آسیب‌هایک جامعه شناس در گفت و گو با خبرآنلاین وضعیت امید در جامعه را صورت‌بندی کرد.

جبار رحمانی جامعه‌شناس راهپیمایی اربعین را بررسی کرد

راز درون رسیدن به کربلا / پیاده‌روی اربعین؛ کارکردها و واقعیت‌های یک مناسک جهانی

اخبار اندیشهیکی از پیامدهای مثبت راهپیمایی اربعین، افزایش تاب‌آوری جامعه دین‎دار در برابر مشکلات است. در شرایطی که زندگی روزمره با فرسایش و ابتذال همراه است، تجربه آیینی می‌تواند دلخوشی یا تحمل‌پذیری بیشتری ایجاد کند...مطالعه آیین‌ها کمک می‌کند بفهمیم دین چگونه در بستر اجتماعی و فرهنگی محقق می‌شود. اما مطالعات اجتماعی-فرهنگی دین در ایران بسیار نحیف است. بسیاری از پژوهش‌ها رویکرد انتقادی ندارند و هم‌سو با نهاد دین یا حاکمیت حرکت می‌کنند، بنابراین حمایت می‌شوند. در مقابل، پژوهش‌های انتقادی که وجوه مثبت و منفی را توأمان بررسی کنند، معمولاً با طرد مواجه می‌شوند. این یکی از چالش‌های اصلی مطالعات دین در ایران است.

از کرختی تا گوش به زنگ بودن؛ عوارض روانی جنگ چند ماه بعد شروع می‌شود

آسیب‌هایک روانشناس به خبرآنلاین می‌گوید: اثرات عاطفی ناشی از جنگ نیز بسیار قابل توجه است؛ ممکن است افراد دچار کرختی عاطفی شوند یا در مقابل تحریکات محیطی حساس‌تر و نگران‌تر شوند.

روایت مردم بی‌نام و نشان از جنگ شنیده شود/ پروژه پاسپورتت را بردار و از مملکت برو را پس بگیرند

آسیب‌هایک روانپزشک در گفت‌وگو با خبرآنلاین الگویی برای حفظ سلامت روان جامعه ارائه داد.