آمار صندوق بین المللی پول و ادعای وزیر اقتصاد / ایران چندمین اقتصاد جهان است؟

علی پاکزاد: شاید باید به وزیر اقتصاد حق داد در صحن علنی مجلس بعد از عتاب و خطاب های صورت گرفته از سوی نمایندگان، حرفی برای گفتن و ابزاری برای عرض اندام پیدا کند. شمس الدین حسینی در صحن علنی بعد از اشاره به بحران اقتصاد جهانی به عنوان دلیل اصلی مشکلات اقتصادی کشور و اشاره به افت رشد اقتصادی در کشورهای جهان عنوان کرد: ایران هفدهمین اقتصاد جهان است.

از همه حرفهای گفته شده بگذریم و یادمان نباشد که وزیر اقتصاد در اوج بحران اقتصاد جهانی به همه وعده می داد که ما در مقابل امواج این بحران رویین تن شده ایم ، بحث هفدهمین اقتصاد جهان بودن ایران جای سئوال دارد.

البته استدلال وزیرغلط نیست، براساس شاخص برابری قدرت خرید میزان تولید ناخالص داخلی، ایران در سال 2010 هفدهمین اقتصاد جهان بوده و در سالهای  2011 و 2012 هم پیش بینی می شود که با تولید ناخالصی بیش از یک هزار میلیارد دلار در رتبه هجدهم اقتصاد جهانی قرار داشته باشد.

اما این نوع استدلال دست کمی از «تورم نقطه ای» ندارد که در سال 88 و در اوج مبازرات انتخاباتی از سوی محمود احمدی نژاد در یکی از مناظره هایش مورد استناد قرار گرفت و به فاصله چند سال بانک مرکزی در گزارشات خود به آن استناد کرد و در نهایت هم چون رشد تورم به شکلی بود که تورم نقطه ای جهش بیش از 30 درصد را نشان می داد از گزارشهای بانک مرکزی حذف شد و کسی هم یادش نماند.

البته خوشبختانه با توجه به رشته تحصیلی وزیر محترم اقتصاد این استدلال تا این حد غیراصولی نبوده ولی آیا می توان با همین یک شاخص اقتصاد یک کشور را در جمع کشورهای جهان به جایی رساند؟

اگر نگاهی به دیگر رتبه های اقتصاد ایران داشته باشیم ، البته مانند وزیر اقتصاد منبع این رتبه ها نیز صندوق بین المللی پول باشد، فضا با نگاه وزیر محترم اقتصاد متفاوت خواهد بود.

تولید ناخالص داخلی به قیمت جاری

رشد اقتصادی ایران براساس قیمت های جاری در سال 2010 معادل 419 میلیارد دلار بوده است، بر این اساس رتبه اقتصاد ایران در جهان 25 خواهد بود، که البته در سالهای 2011 و 2012 به رغم افزایش رقمی، یک رتبه کاهش پیدا کرده و به 26 خواهد رسید.

مقایسه کشورهای جهان از لحاظ میزان تولید ناخالص داخلی
رتبه	نام کشور	2010	برآورد 2011	پیش بینی 2012
1	آمریکا	14,527	15,094	15,610
2	چین	5,930	7,298	7,992
3	ژاپن	5,488	5,869	5,981
4	آلمان	3,286	3,577	3,479
5	فرانسه	2,563	2,776	2,712
6	انگلستان	2,263	2,418	2,453
7	برزیل	2,143	2,493	2,450
8	ایتالیا	2,061	2,199	2,067
9	هند	1,598	1,676	1,779
10	کانادا	1,577	1,737	1,805
جایگاه ایران و کشورهای هم تراز
22	سوئد	462	538	549
23	عربستان	451	578	652
24	تایوان	430	467	480
25	ایران	419	482	496
26	نروژ	417	484	502
27	اتریش	380	419	410
28	آرژانتین	370	448	473
منبع: صندوق بین المللی پول      واحد: میلیارد دلار

رشد اقتصادی

دقیقا در سال 2010 یعنی سالی که بنابر شاخص مورد استناد وزیر اقتصاد ایران در رتبه هفدهم اقتصاد جهانی قرار دارد، نرخ رشد اقتصادی ایران در رتبه 59 قرار گرفته است و باز در همان منبع پیش بینی شده رشد اقتصادی ایران در سالهای 2011 و 2012 به ترتیب در رتبه 133 و 166 بین 184 کشور جهان قرار خواهد گرفت.

مقایسه نرخ رشد اقتصادی کشورهای جهان
رتبه	نام کشور	2010	برآورد 2011	پیش بینی 2012
1	قطر	16.64	18.82	6.02
2	پاراگوئه	15.05	3.80	-1.50
3	سنگاپور	14.76	4.89	2.70
4	چاد	13.03	1.62	6.89
5	تایوان	10.72	4.04	3.58
6	هند	10.62	7.24	6.86
7	بوتان	10.61	5.85	7.01
8	چین	10.45	9.24	8.23
9	تیمور	9.47	10.60	10.00
10	ترکمنستان	9.22	14.70	6.97
جایگاه ایران و کشورهای هم تراز
56	اندونزی	6.20	6.46	6.10
57	چاد	6.14	5.92	4.30
58	کامبوج	5.96	6.09	6.25
59	ایران	5.90	1.98	0.36
60	اوگاندا	5.86	6.69	4.16
61	سوئد	5.85	3.99	0.85
62	مالی	5.82	2.68	5.98
منبع: صندوق بین المللی پول      واحد: درصد

درآمد سرانه

مردمی که در فضای هفدهمین اقتصاد جهان زندگی می کنند چه وضعیتی دارند؟، اتفاقا براساس شاخص برابری خرید مورد اشاره وزیر محترم اقتصاد در سال 2010 رتبه درآمد سرانه ایرانی ها در رده 70 قرار دارد، البته شاید عنوان شود این به دلیل رتبه جمعیتی ایران باشد که درآمد سرانه کاهش داده، اما قابل توجه آنکه در سالی که براساس شاخص مورد اشاره شمس الدین حسینی ایران هفدهمین اقتصاد جهان بوده، رتبه جمعیت ایران هم هفدهم بوده است، بنابراین افت درامد سرانه به رتبه 70 نشان می دهد که جایگاه اقتصادی هفدهم برای اقتصاد ایران چندان قابل اتکا نیست و نمی توان برای افتخار به آن به اندازه وزیر محترم اقتصاد سینه سپر کرد. نکته جالب آنکه همین رتبه 70 هم در سالهای 2011 و و2012 براساس برآورد صندوق بین المللی پول افت کرده به 72 و 73 می رسد.

مقایسه درآمد سرانه کشورهای جهان (رتبه بندی بین 184 کشور)
رتبه	نام کشور	2010	برآورد 2011	پیش بینی 2012
1	قطر	88,222	102,943	106,284
2	لوکزامبورگ	78,906	80,119	79,649
3	سنگاپور	56,708	59,711	61,047
4	نروژ	52,165	53,471	54,479
5	برونئی دارالسلام	48,621	49,384	50,440
6	آمریکا	46,900	48,387	49,601
7	امارات متحده عربی	46,299	48,158	48,435
8	هنگ کنگ	46,128	49,137	50,716
9	سوئیس	41,942	43,370	44,016
10	هلند	40,969	42,183	42,320
جایگاه ایران و کشورهای هم تراز
67	دومنیکن	13,444	13,816	14,203
68	ترکیه	13,275	14,517	14,853
69	بلغارستان	12,965	13,597	14,021
70	ایران	12,722	13,053	13,072
71	پاناما	12,706	14,097	15,082
72	سنت لوسیا	12,391	12,607	12,927
73	ونزوئلا	12,048	12,568	13,070
منبع: صندوق بین المللی پول واحد: دلار

نرخ تورم

در سال 2010 نرخ تورم ایران به 12.4 درصد رسیده، نرخی که وزیر اقتصاد و رئیس کل بانک مرکزی بسیار به آن افتخار کردند، رتبه تورم ایران در بین 184 کشور جهان 11 بوده است و برآورد شده با تورم حدود 21 درصد در سالهای 2011 و 2012 شاهد ارتقا این شاخص بوده و رتبه ایران به 5 و 7 می رسیم.

بالاترین نرخهای تورم دربین 184 کشور جهان
رتبه	نام کشور	2010	برآورد 2011	پیش بینی 2012
1	ونزوئلا	28.2	26.1	31.6
2	کنگو	23.5	15.5	12.7
3	سیرالئون	17.8	18.5	11.5
4	گینه	15.5	21.5	15.0
5	انگولا	14.5	13.5	11.1
6	نیجریه	13.7	10.8	11.2
7	سودان	13.0	18.1	23.2
8	اریتره	12.7	13.3	12.3
9	موزامبیک	12.7	10.4	7.2
10	جامائیکا	12.6	7.5	6.9
11	ایران	12.4	21.3	21.8
منبع: صندوق بین المللی پول      واحد: درصد

قدرت برابری خرید و ارزش ریال

براساس تعاریف اقتصادی قدرت برابری خرید براساس توان خرید پول ملی کشورها در تامین یک سبد کالای مشخص مورد محاسبه قرار می گیرد، بله براساس این شاخص قیمت هر دلار در سال 2010 معادل 456 تومان بوده است نه 1000 تومانی که در آن سال باید برای خریدش پول می پرداختیم و بر همین اساس هم تولید ناخالص به رقمی بیش از 1000 میلیارد دلار می رسد.

اما نکته جالب رتبه همین ارزش برابری است، رتبه ارزی برابری ریال در مقابل دلار در بین 184 کشور معادل 182 است؛ اگر یادمان نرفته باشد در شرح وظایف رئیس کل بانک مرکزی به حفظ ارزش پول ملی اشاره شده است و وزیر اقتصاد هم باید به تبع جایگاهی که در سیاستهای پولی و مالی کشور دارد پاسخگوی این جایگاه باشد.

مقایسه ارزش پول های ملی در برابر دلار براساس شاخص قدرت برابری خرید (بین 184 کشور جهان)
رتبه	نام کشور	2010	برآورد 2011	پیش بینی 2012
174	بلاروس (روبل)	1,248	1,947	3,390
175	کلمبیا (پزو)	1,257	1,308	1,343
176	کامبوج (ریل)	1,525	1,555	1,593
177	سیرالئون (لئون)	1,605	1,881	2,073
178	گینه (فرانک)	2,502	2,963	3,266
179	پاراگوئه (گوارانی)	2,604	2,714	2,786
180	لائوس (کیپ)	3,437	3,639	3,835
181	زامبیا (کواچا)	3,863	4,266	4,415
182	ایران (ریال)	4,558	5,511	6,316
183	اندونزی (روپیه)	6,222	6,604	7,173
184	ویتنام (دونگ)	7,141	8,450	9,098
منبع: صندوق بین المللی پول     * میزان واحد پول ملی لازم کشورها برای خرید یک دلار

حال بازهم می توان گفت اقتصاد ایران هفدهمین اقتصاد جهان است؟، البته به لطف درآمدهای سرشار نفتی که محصول نوسانات اقتصاد جهانی است و رشد صادرات محصولات پتروشیمی که بنیانش در دولتهای قبلی گذشته شده ، شاید بتوان برای فخر فروشی در مجلسی خصوصی به این غلوها پرداخت ولی استناد یه یک شاخص در مجلس شورای اسلامی نیاز به پشتوانه بیشتری دارد.

داشتن غرور و فخر به داشته های ملی و میهنی وظیفه هر ایرانی است ولی بازی با اعداد برای توجیه عملکرد معنای دیگری دارد، امید که وزیر محترم اقتصاد در نطق های بعدی خود توجه بیشتری به تفاوت این دو موضوع داشته باشد.

/22231