شعار امسال یونسکو به مناسبت روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه، «علم در خدمت پایداری جهانی، ارتباط متقابل، همکاری و دگرگونی» است و به همین منظور، نشستی تخصصی در سالن اجتماعات کمیسیون ملی یونسکو در ایران برگزار میشود. این نشست از ساعت 14 تا 17 روز دوشنبه 22 آبان 91 برگزار میشود و دکتر سعیدآبادی دبیرکل کمیسیون ملی یونسکو، تاریا ویرتانن رئیس دفتر یونسکو در تهران و تنی چند از فرهیختگان حول محور اهمیت آموزش معلمان برای ترویج علم در جهت دستیابی به صلح و توسعه پایدار به ایراد سخنرانی خواهند پرداخت.
روز دوشنبه 22 آبان 1391 همچنین «روز علم و رسانه» نامگذاری شده و علاوه بر برنامههایی که در سیمای جمهوری اسلامی (برنامه طلوع، ساعت 7 بامداد، شبکه 4 سیما – برنامه کندو، ساعت 15:30، شبکه 4 سیما)، روزنامهنگاران علم نیز در محل روزنامه جامجم گرد خواهند آمد.
پیام مدیرکل یونسکو
ایرینا بوکووا، مدیرکل یونسکو به مناسبت روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه، 10 نوامبر 2012 (20 آبان 91) پیامی به شرح زیر ارسال کرد:
روز جهانی علم در خدمت صلح و توسعه فرصتی در اختیار ما میگذارد تا بار دیگر توان علوم مختلف را برای ساختن جهانی بهتر تأیید کنیم. یافتن راه حل برای چالشهایی که امروزه غیر قابل کنترل به نظر میرسد در سایه نوآوری، پژوهش علمی و هوش و استعداد بشری امکانپذیر است. علم بهترین سرمایه ما برای حمایت از توسعه فراگیر و منصفانه است، ضمن اینکه با توجه به محدودیتهای بیوفیزیکی کره زمین و عدم قطعیتهای موجود نیز بهترین سرمایه ما برای استقرار پایداری در جهان به شمار میآید.
امروز لازمه موفقیت ما، تربیت تعداد زیادی از پژوهشگران برای جهان فرداست. به علاوه، ضمن احترام به حقوق بنیادین نوع بشر و رعایت آن باید علم را در خدمت همه اقشار مردم قرار دهیم و مهمتر اینکه باید فصلی نوین در حوزه اتحاد و انسجام علمی بگشاییم. نوآوری و دگرگونی اجتماعی به ظرفیت ما برای استفاده ترکیبی از علوم و ایجاد همکاری میان همه علوم، اعم از علوم طبیعی، علوم انسانی و اجتماعی و دانش بومی و محلی وابسته است.
امروز پیچیدگی مسائل به گونهای است که فراتر از محدوده یک نوع خاص از علم است. چالشهای اقتصادی، زیستمحیطی و اجتماعی توسعه پایدار در ارتباط متقابل هستند. ارتباط متقابل موجود میان این چالشها پیام کنفرانس توسعه پایدار سازمان ملل متحد بود که در اوایل سال جاری (2012) در ریو دو ژانیرو برگزار شد. به علاوه، این موضوع پیام گروه بلندپایه فعال در حوزه پایداری جهانی نیز بود که گزارش آن با عنوان «مردم مقاوم، سیاره مقاوم: آیندهای در خور انتخاب» منتشر شد. با وجود اینکه علوم نوین در سایه تخصصیشدن پیشرفت کرده است، اکنون زمان آن رسیده که رویکردهای مناسبتر و مشارکت محوری را برگزینیم که قادر به ترکیبنمودن پیشرفتهای علوم مختلف در حوزههای خاص تخصصی هر یک از آنها باشد. پایداری میوه بین بخشی و بین رشتهای فعالیتکردن است.
علاوه بر این، لازمه پایداری ایجاد فصل مشترک میان علوم، سیاستهای وضعشده و جامعه است تا هر یک دیگری را غنی سازد و تقویت کند. از این رو موضوع «علم در خدمت پایداری جهانی، ارتباط متقابل، همکاری و دگرگونی» به عنوان موضوع روز جهانی علم در سال 2012 انتخاب شده است. یونسکو در فعالیتهایش در حوزه آموزش برای توسعه پایدار و در برنامههای بینالمللی علوم خود، بین بخشی و بین رشتهایبودن را سرلوحه و زیربنای کار خود قرار داده است. ده سال پس از اولین روز جهانی علم، یونسکو همچنان مایل است و تلاش میکند تا افکار جهانی را در جهت قراردادن علم در خدمت پایداری جهانی سوق دهد و این کار را به ویژه از طریق شورای مشورتی علمی دبیرکل سازمان ملل انجام میدهد. به همین دلیل است که من امروز از دولتها، جامعه مدنی، فعالان خصوصی و دولتی و جوامع علمی میخواهم تا برای مهار کامل پتانسیلهای علم برای توسعه و استقرار صلح - دو عامل جداییناپذیر و اساسی برای ساختن آیندهای که منتظر آنیم- بسیج شوند.
5353