تاریخ انتشار: ۲۷ اردیبهشت ۱۳۸۹ - ۰۹:۳۱

رئیس بخش پژوهش شرکت گوگل از چشم‌انداز پژوهش در ده سال آینده سخن می‌گوید و این‌که در آن زمان، جستجوهای پیشرفته اینترنتی نقشی بسیار کلیدی را در یافتن منابع مورد نیاز و پاسخ‌های مناسب ایفا خواهند کرد.

در دهمین سال از قرن بیست و یکم، هفته‌نامه نیچر از تعدادی از پژوهشگران و تصمیم‌سازان پیشرو پرسیده که فکر می‌کنند حوزه تخصصی آن‌ها، ده سال بعد از این چه شکلی به خود می‌گیرد. مجموعه پاسخ‌های این کارشناسان از این پس در ستون چشم‌انداز صفحه دانش و فناوری منتشر می‌شود و شما با نظریات این افراد در مورد سوالات اساسی پیش روی زمینه کاری، موانع عمده و گام‌هایی که فکر می‌کنند در این مدت برداشته خواهد شد، آشنا خواهید شد.

پیتر نورویگ*: جستجوی اینترنتی به آن شکلی که ما می‌شناسیم، تنها یک دهه قدمت دارد؛ اما تا سال 2020 خیلی بیشتر از مرزهای فعلی خود رشد خواهد کرد. محتوای مورد جستجو ترکیبی از متن، سخنان، تصاویر ثابت و متحرک، تاریخی از  تعامل با همکاران، دوستان، منابع اطلاعاتی و رهگیری‌های خوانده‌های حسگرها از ابزارهای مجهز به سیستم مکان‌یابی جهانی (جی‌.پی‌.اس)، ابزارهای پزشکی و دیگر حسگرهای نصب شده در محیط پیرامون ما خواهد بود.

اکثر درخواست‌های جستجو به صورت صوتی خواهند بود و نوشته نخواهند شد، و یک اقلیت تجربی نیز از طریق رصد مستقیم سیگنال‌های مغزی خواهند بود. کاربران تعیین خواهند کرد که چه حدی از زندگی خود را با موتورهای جستجو به اشتراک بگذارند و به چه روشی.

نتایجی که از جستجو به دست می‌آوریم، ترکیبی خواهد بود، نه فقط به صورت یک فهرست. برای مثال، اگر امروزه عبارت «رویکردهای مختلف در مورد هم‌جوشی هسته‌ای را مقایسه کنید» را در موتور جستجو تایپ کنیم، اکثر موتورهای جستجو در ابتدای فهرست خود یک مقاله عمومی در مورد همجوشی هسته‌ای قرار می‌دهند و در ادامه آن نیز تعدادی از مقالات مشابه دیگر می‌آیند. ولی یک دهه پس از امروز، نتایج به نمایش درآمده رویکردهای اصلی را خلاصه و تفاوت‌هایشان را برجسته خواهند کرد، به طور خودکار هر متنی از زبان‌های بیگانه را به زبانی که من از آن برای جستجو استفاده می‌کنم، ترجمه خواهند کرد و سپس، نتایج را بر حسب سودمندی رده بندی خواهند نمود و یا آن‌ها را در یک جدول یا فهرست قرار خواهند داد.

اگر سپس «ریاضیات پایه نظریه هم‌جوشی» را جستجو کنم، طرحی از چیزهایی دریافت خواهم کرد که بر  تحلیل‌های پیچیده مورد نیاز تمرکز کرده‌اند و به طور اختصاصی بر روی کاربردهای ویژه آن‌ها در هم‌جوشی و در اندازه سطح درک علمی من. اگر چیز دیگری بخواهم، نتایج دوباره برای برآورده کردن نیازهای من منظم خواهند شد، یا شاید هم موتور جستجو مرا به یک استاد یا دانشجوی دیگری که سوالات مشابه من دارد، ربط بدهد. تعامل با موتورهای جستجو یک گفتگوی مداوم خواهد بود؛ کسی که در جریان دیگر مسائل زندگی ما هم قرار دارد.

یک چالش بزرگ برای موتورهای جستجو، سنجش کیفیت یافته‌ها است که بر مبنای میزان محبوبیت آنها استوار نباشد. موتورهای جستجو باید هم ارتباط (این‌که آیا مطلب یافته شده ارتباطی با خواسته کار دارد یا نه) و هم کیفیت یافته‌ها (این که مطلب یافته‌شده فارغ از خواسته‌های جستجو از دقت کافی برخوردار است و مفید و قابل فهم  است یا نه) را بسنجند. سنجش کیفیت، نیاز به مدل‌های بهتری از مفاهیم و ارتباطات بیان شده در متون دارد و هم این‌که چگونه آن‌ها با واقعیت جهان در ارتباط هستند، و هم‌چنین باید مدل‌هایی از قابل اعتماد بودن نویسندگان درست شود. از این رو، سایتی که ادعا می‌کند که فرود انسان بر روی ماه یک دروغ بوده و به نظر می‌رسد که ساختاری از بحث‌های منطقی از این دست داشته باشد، در مدل تولید شده با کیفیت پایین‌تری از سایت‌های منطقی و قانونی اخترشناسی رده‌بندی می‌شود، چرا که بنیاد و اساس این ادعا در مورد دروغ بودن فرود انسان روی ماه، با واقعیت‌های موجود هم‌خوانی ندارد. درک و ارتقای این مدل‌ها، یک چالش کلیدی برای دهه پیش رو است. 

*پیتر نورویگ، مدیر تحقیقات شرکت گوگل، عضو انجمن هوش مصنوعی ایالات متحده و انجمن محاسبات ماشینی است و پیش از ورود به گوگل، رییس بخش علوم محاسباتی مرکزتحقیقاتی ایمز ناسا بود. او دکترای خود را در سال 1986 / 1365 از دانشگاه کالیفرنیا در برکلی دریافت کرد و پس از مدتی، «کتاب هوش مصنوعی، رهیافتی نوین» را تالیف کرد که امروز به یکی از معتبرترین کتاب‌های درسی دانشگاهی در این زمینه تبدیل شده است. وی از سال 2001 / 1380 وارد گوگل شد و از سال‌های 2002 / 1381 تا 2005 / 1384 در سمت مدیر کیفیت جستجوی گوگل انجام وظیفه کرد. موفقیت‌های این موتور جستجو در دوره مدیریت او سبب شد از سال 1384 به سمت مدیر بخش تحقیقات منصوب شود و هدایت بزرگ‌ترین برنامه ترجمه ماشینی را برعهده بگیرد. 

منبع: نیچر