حسین بهمنآبادی:به جرأت میتوان گفت که امروز دیگر «صنعتیسازی» به مانند یکی دو سال پیش، واژه مهجور و ناماأنوسی - که جز عده معدودی از اهالی عمران و ساختمان، سایرین چیزی از آن ندانند- نیست. علت این امر هم البته روشن است؛ «تلاش دولت برای نهادینهسازی فرهنگ استفاده از فناوریهای نوین» و «حمایت از بخش خصوصی برای توسعه کارخانههای سازنده». طول این دو عبارت، اگرچه به یک خط هم نمیرسد اما به واقع شاهکلیدی است برای گشودن قفل نیاز انباشته و روزافزون تقاضای مسکن.
میدانیم که در طول سالهایی که از پیروزی شکوهمند انقلاب اسلامی میگذرد، جمعیت جوان کشور عزیزمان، نیاز به داشتن سرپناه را در رأس انتظارات خود از دولتمردانی قرار داده که با رأی خود انتخابشان کرده است. حال اما سنتیسازی سرعت محدود و مشخصی دارد و این باعث میشود که از پس برآوردن نیازی که حجم آن را 4، 5 میلیون تخمین میزنند برنیاید. گذشته از این، سنتیسازی را در تمام فصول سال نمیتوان ادامه داد و مصرف انرژی و دور ریز مصالح آن هم زیاد است.
به واقع به همین خاطر است که امروز اقبال دولتمردان و فردا علاقه مردم و سازندگان به بهرهگیری از روشهای نوین ساختمانی معطوف میشود؛ چرا که با صنعتیسازی میتوان با کمک یک تیر، چند هدف را نشانه رفت. شاید اما مهمترین هدفی که این تیر بهخاطر آن از چله کمان رها میشود، پس از جوابگویی به تقاضای انباشته شده اصلاح الگوی مصرف انرژی باشد. چه صنعتیسازی جدا از اینکه در مرحله ساخت، صرف انرژی کمتری را به سازنده تحمیل میکند، در تحویل به خریدار و بهرهبرداری نیز اتلاف انرژی کمتری را موجب خواهد شد.
بتن سبک گازی یکی از مصالحی است که میتواند در صنعتیسازی ساختمان به صورت بلوک یا پانل استفاده شود. در استفاده آن به صورت پانل برای دیوار سازهای و سقف ساختمان و حتی بصورت پانل نما کاربرد دارد و در ساخت پلهها نیز آن را به کار میبرند.
لازم به ذکر است که بتن سبک گازی، وزنی در حدود 20 درصد آجر فشاری را داراست و این خود حکایت از چرایی سبکی ساختمان ساخته شده با فناوری نوین در قیاس با ساختمان ساخته شده با شیوه سنتی است. افزون بر کاهش وزن اما صنعتیسازی ویژگیهای دیگر هم دارد که کاهش اتلاف انرژی در همه بخشها یکی از مهمترین آنهاست. برای مثال در ساخت و ساز سنتی، حجمی از مصالح مورد نیاز (نظیر آجر) در محل مورد نظر تخلیه میشود که افزون بر مستهلک شدن بخشی از آن در نتیجه انتقال و تخیله، امکان تخمین درست میزان مورد استفاده آن را هم نمیدهد؛ این در حالی است که در صنعتیسازی به واسطه پیش مهندسی که قبل از اجرا صورت میگیرد، این امکان وجود دارد که مصالح را با تخمینی بسیار نزدیک به واقعیت تأمین و به محل اجرا منتقل کنند.
چنانکه ذکر آن رفت، صنعتیسازی پس از اجرا نیز کاهش مصرف انرژی را به دنبال دارد. به طوری که اگر در یک ساختمان «سنتیساز در پایتخت» برای گرمایش یک واحد مسکونی 100 متری، در زمستان نیاز به 2 بخاری گازی باشد، صنعتیسازی به واسطه تکنولوژیهایی نظیر LSF، ICF و یا AAC موجب میشود که برای گرمایش همان ساختمان ولو در مناطق سردسیر، یک بخاری گازی - آن هم نه در تمام روز و نه با نهایت توان - کفایت کند. علت چنین امری البته این است که مصالح سنتی تا 10 برابر بیشتر از مصالح صنعتی رسانای انرژی و حرارت هستند و درعوض مصالح نوین ساختمانی موجب آن میشود که دیوارهایی داشته باشیم که تا حد امکان عایق حرارت باشند.
بیتردید صنعتیسازی هرچه بیشتر شناسانده شود، بیشتر گره از مشکلات صنعت مسکن کشور گشوده میشود. برنامه شرکت مدیریت پروژههای ساختمانی ایران (مپسا) بر آن است که طی 3 الی 5 سال برای رسیدن سهم صنعتیسازی از 2 درصد فعلی به 20 درصد ظرفیتسازی کند اما میتوان وعده داد که اگر برنامههایمان خوب پیش برود و از همه چیز مهمتر، بانکها هم در این طریق یاری گرمان باشند، تا 7 الی 8 سال آینده شاهد آن باشیم که حدود 70 درصد ساختمانسازیها با استفاده از فناوریهای نوین و به روش صنعتیسازی صورت گیرد.
معاون امور طرحها و مشارکتهای شرکت مدیریت پروژههای ساختمانی ایران (مپسا)