پس از انتخابات، نوبت آسیاست آقای رئیس‌‌‌‌جمهور

فرید زکریا: پس از انتخابات میان دوره ای ایالات متحده باراک اوباما هم درست مانند دیگر روسای جمهور پیشین آمریکا جامه مردانی را بر تن می کند که در داخل شکست خورده اند. وی بی شک به خارج از مرزهاش وطنش بسیار سفر خواهد کرد. سفر به تعویق افتاده او به هند، اندونزی ، کره جنوبی و ژاپن که هفته آتی آغاز خواهد شد، بسیار به موقع خواهد بود . قدرت های آسیایی بسیار به قدرت ایالات متحده حساسیت نشان می دهند. تنها چند سال پیش اگر بار سفر به آسیا می بستید، تمام آنچه که می شنیدید بی ارتباطی میان ایالات متحده و طلوع قدرت چین بود .

سال 2006 میلادی بود که برخی تحلیل گران در گزارش های خود نوشتند که قدرت نرم چین آنچنان اندک اندک در آسیا جنوب شرقی از حالت بالفعل به بالقوه در می آید و این برای نخستین بار خواهد بود در تاریخ پس از جنگ جهانی دوم که واشنگتن در شرایطی گرفتار می شود که کشوری دیگر در منطقه ای دیگر قدرت و نفوذ او را زیر سوال می برد .
دو سال پس از این تاریخ بود که یک دیپلمات سنگاپوری در خصوص قدرت زیرکانه چین نوشت و مجموعه ای از موفقیت های که این کشور در سالهای اخیر به نام خود سند زده است. موفقیت هایی نظیر بیرون راندن ایالات متحده از دور نشست های آسیای شرقی. این نویسنده قدرت چین را به صلاحیت ژئوپالتیک این کشور منسوب می کند. رسانه های غربی در خصوص موفقیت چین و ناکامی های ایالات متحده در مقام رقابت بسیار کم نوشته اند.

حقیقت قدرت گیری چین را نمی توان انکار کرد. چین در آسیا جنوب شرقی بر نفوذ خود می افزاید . همان قدرتی که اکنون از توان واشنگتن هم فراتر رفته است . چین با ابزار تجارت بر همسایگان خود پیشی گرفته و البته از همین ابزار به عنوان وسیله ای برای افزایش قدرت خود بر اطرافیان استفاده می کند. کشورهای آسیایی هم به دنبال این هستند که در بازار قدت منطقه ای جایی برای قدرت نمایی داشته باشند .

در یک سال اخیر اما حرکت های چین در بسیاری از پایتخت های آسیایی سر و صدا به راه انداخته است. در هشتمین روز از ماه سپتامبر بود که در آب های جزیره ای هم مورد ادعای ژاپن و هم چین، میان دو همسایه تنش رخ داد. گشت های دریایی ژاپن ، کاپیتان کشتی چینی را که مشغول ماهیگیری بود بازداشت کردند. پکن نسبت به این حرکت ژاپنی ها واکنش عصبی نشان داد و حتی در برخی شهرهای این کشور هم راهپیمایی هایی به راه افتاد . کمپانی های چینی رفت و آمد تمامی کشتی های ژاپنی را به حالت تعلیق درآوردند. حتی پس از آنکه ژاپن کاپیتان بازداشت شده را آزاد کرد باز هم چین سر طناب کشمکش را رها نکرد و خواهان عذرخواهی رسمی شد .

نگاهی به دیگر رسانه های آسیایی هم ضروری به نظر می رسد: یک تحلیل گر هندی در مطلبی در روزنامه ای وطنی این عنوان را برای معادلات جدید قدرت در منطقه انتخاب کرد: تنش میان چین-ژاپن ، زنگ بیداری برای هند؟ نویسنده این یادداشت از دولتمردان هندی می خواهد که با دقت به رفتارهای خشونت آمیز و خودسری های چین در منطقه نگاه کنند. دو هفته پیش در کره جنوبی بودم و سیاستمداران این کشور متفق القول تاکید داشتند که سئول استراتژی حفظ آمریکا در منطقه را دنبال می کند.

توکیو اما به سرعت و با دقت به استراتژی خود در قبال پکن فکر می کند. ژاپن در تمام طول این مدت گمان می کرد که می تواند در جامه انفعالی فرو رفته و در مناقشه های چین با منطقه دخالت نکند. ژاپن همواره قصد داشت نقش میانجی را میان چین و آمریکا بازی کند . این باور اما دیگر امکان بال و پر زدن ندارد . چین و ژاپن در حال حاضر به نوعی روزهای جنگ سرد را پشت سر می گذارند. هیچ دورنمایی هم برای بهبود این رابطه در آینده نزدیک وجود ندارد. اخیرا خوش نام ترین دیپلمات ژاپنی در حوزه امور خارجی برای ده ها نفر از دوستان و هم رتبه های خود در چین نامه نگاری کرده است . اگر چین به دنبال این باشد که قدرت خود را در کمال آرامش احیا کند، ژاپن هم سطح مطالبات خود را کاهش می دهد و در ازای دریافت تضمین هایی از چین از در خشونت طلبی خارج می شود. وزیر امور خارجه ژاپن اخیرا رفتارهای چین را هیستریک خوانده بود . هفته گذشته بود که چین ناگهان دیدار از پیش تعیین شده نماینده خود را با ژاپن در حاشیه نشست آسیای شرقی در هانوی کنسل کرد. ستاره این نشست هم خانم هیلاری کلینتون بود.در گذشته می توانستیم در دنیای خیال ، ظهور ستاره ژاپن را به فال نیک بگیریم. اکنون این رویا به واقعیت پیوسته است و همین مساله جغرافیای سیاسی آسیا را جذاب کرده است .
واشنگتن پست دوم نوامبر / ترجمه : سارا معصومی