جامعه جهانی غزه را نادیده می‌گیرد

سارا معصومی : جیمی کارتر رئیس‌جمهوری سابق ایالات متحده که در میان آمریکایی‌ها به صلح طلبی شهرت دارد و یک بار هم جایزه صلح نوبل را به نام خود سند زده است برای چندمین بار ظرف یک سال گذشته به منطقه سفر کرده است. این بار نوار غزه هم یکی از میزبان‌های جیمی کارتر بود. مردی که چند روز پیش از حضور در غزه در سوریه به سراحت اعلام کرده بود که امکان برقراری صلح در منطقه بدون دخالت دادن حماس وجود ندارد. این بار هم کارتر در نوار غزه از رهبران جنبش حماس خواست تا استراتژی‌های خود برای مقاومت را به گونه‌ای تغییر دهند که هم با غرب وارد تعامل شوند و هم در خروج منطقه از بحران کارساز باشند. بسیاری از رهبران کشورهای غربی و البته ایالات متحده در پشت پرده با حماس ارتباط داشته اما در ظاهر این جنبش مقاومت را تروریستی می‌دانند. از دو سال پیش تا کنون هیچ کدام از رهبران جهان حتی در سطح فعلی جیمی کارتر در سفر به غزه با رهبران حماس دیدار نکرده‌اند. حماس سفر کارتر به منطقه و دیدار با رهبران این جنبش را به فال نیک گرفته و از آن به عنوان نشانه‌ای برای خروج حماس از انزوا سخن می‌گوید .
اسماعیل هنیه در مصاحبه مطبوعاتی مشترک با جیمی کارتر شرکت کرده و برای نخستین بار پرچم ایالات متحده در کنار پرچم فلسطین در دفتر رهبر جنبش حماس در نوار غزه دیده شد . این در حالی بود که از پرچم سبز رنگ حماس در اتاق محل برگزاری کنفرانس مطبوعاتی خبری نبود .
اسماعیل هنیه از زمان حمله سه هفته‌ای اسرائیل به غزه در ماه ژانویه تا کنون با هیچ کدام از مقام‌های سیاسی دیداری نداشته است . بدین ترتیب حضور کارتر در غزه به نوعی بیانگر عزم ایالات متحده برای دخیل کردن حماس در معادلات منطقه‌ای است . اسماعیل هنیه که این بار تمام تلاش خود را به کار گرفته بود تا لحنی آرام و دوستانه اتخاذ کند تاکید کرد که دولتش به دنبال تشکیل کشور مستقل فلسطین با مرزهای سال 1967 است. هنیه همچنین استقلال کامل نظامی و سیاسی برای فلسطین را مطالبه کرد.
هینه در ادامه سخنانش سفر کارتر به غزه پس از دو سال تحریم‌های شدید و خشونت های صرف اسرائیل را مثبت ارزیابی کرد. هنیه ضمن تمجید نسبی از اظهارات باراک اوباما در خاورمیانه ادعا کرد که رئیس جمهوری ایالات متحده ادبیات جدیدی را برای حل بحران در منطقه به کار گرفته است.
دنبال درگیری شدیدی میان حماس و اسرائیل در زمستان گذشته دو طرف به طور جداگانه آتش‌بس اعلام کردند و این توقف آتش هرگز میان دو طرف رسمی نشد . با این وجود اسرائیل همچنان غزه را در تحریم کامل اقتصادی و سیاسی نگاه داشته است . یک و نیم میلیون نفر فلسطینی ساکن غزه بیش از دوسال است که بدترین‌تحریم‌ها را تحمل می‌کنند.
اسرائیل ، ایالات متحده و اتحادیه اروپا برای خارج کردن نام حماس از لیست گروهای تروریستی سه پیش‌شرط اعلام کرده‌اند. حماس باید به اعمال خشونت در سالهای گذشته اعتراف کند. باید موجودیت اسرائیل را به رسمیت بشناسد و البته باید تمامی توافقنامه‌های پیشین میان اسرائیل و فلسطین را هم به رسمیت بشناسد. حماس تا کنون بارها مخالفت کامل خود با این پیش‌شرط‌ها را اعلام کرده است.
رهبران حماس بارها اذعان داشته‌اند که هرگز اسرائیل را به رسمیت نخواهند شناخت و به معاهده صلح کامل با این رژیم هم تن نخواهند داد . حماس خواهان آتش‌بس بلند مدت با اسرائیل است.
کارتر 84 ساله در بخشی از سخنانش تاکید کرد که به عنوان یک شهروند عادی در غزه حضور دارد و سخنان او از جانب دولت ایالات متحده نیست. وی تاکید کرد که در نامه‌ا ی به باراک اوباما گزارش سفر خود به غزه را ارائه خواهد کرد .
جیمی کارتر در دیداری سه ساعته با رهبران حماس از انها خواست تا راهکاری بیابند که بتوانند به نوعی با کنار امدن با پیش‌شرط‌های ایالات متحده به معادلات منطقه‌ای وارد شوند . کارتر در مصاحبه‌ کوتاه مطبوعاتی پس از دیدار با اسماعیل هنیه اعلام کرد که جامعه جهانی باید برای خارج کردن منطقه از بحران حماس را به عنوان بازیگر اصلی این صحنه بپذیرد.
کارتر در ادامه سخنانش خواهان اتحاد گروه‌ها و احزاب متفاوت سیاسی شده و از اسرائیل خواست که به تحریم‌های غزه پایان دهد.
کارتر پس از بازدید از مدرسه بین‌المللی آمریکایی در غزه که توسط جنگنده‌‌های اسرائیلی بمباران شد در این خصوص به خبرنگاران گفت : بلایی که بر سر ساکنان غزه آمده است به سختی می‌تواند اشک‌های شما را از چشم جاری نسازد. اسرائیلی‌ها عمدا با جنگنده‌های خود به این مدرسه حمله کردند و این حقیقت تلخ قابل اغماض نیست.
کارتر در بخشی دیگری از سخنانش هم گفت : جامعه جهانی عمدا غزه و حوادث آن را فراموش کرده‌است. با ساکنان غزه مانند یک حیوان برخورد می‌شود نه مانند عضوی از جامعه جهانی .
کارتر نامه‌ خانواده گلعاد شلیط سرباز اسرائیلی در بند حماس را هم به اسماعیل هنیه تسلیم کرد. شلیط از ژوئن 2006 تا کنون در اختیار حماس است. اسماعیل هنیه در این دیدار ابراز امیدواری کرد که اسرائیل راهی سنجیده برای پایان دادن به بحث تبادل اسرا بیابد.
در شرایطی که خانواده شلیط امیدوار است کارتر بتواند در پرونده این سرباز اسرائیلی نقش میانجی را ایفا کند، رهبران تل‌اویو از اظهار نظر در این زمینه سرباز زده‌اند و همچنان تاکید دارند که جزئیات پرونده شلیط مخفی باقی خواهد ماند . کارتر که توافقنامه صلح میان اسرائیل و مصر در سال 1979 را به امضای هر دو طرف رساند ، چندان در میان سیاستمداران اسرائیلی محبوب نیست. بسیاری از اسرائیلی‌ها او را آمریکایی ضد اسرائیلی می‌دانند. کتاب جیمی کارتر با عنوان " فلسطین، صلح نه تبعیض نژادی " که نگاهی واقع بینانه به حوادث فلسطین دارد خشم بسیاری از اسرائیلی‌ها را برانگیخته است .
کارتر در اسرائیل با شیمون پرز رئیس جمهوری و تعدادی از نمایندگان پارلمان سخن گفت .