فرنوش صفوی‌فر: افزایش قیمت‌های جهانی، سقوط بازارها و اقتصادهای بحران‌زده آمریکایی و اروپایی، تنها حساب‌های بانکی، کارخانه‌ها و معاملات تجاری را تحت تاثیر قرار نمی‌دهد؛ بلکه روی سلامت افراد هم تاثیر مخربی به جا می‌گذارد. این گفته محققانی است که از بیش از هزار نفر از شهروندان بریتانیایی به صورت اینترنتی نظرسنجی کرده بودند. بی‌بی‌سی گزارش کرده است که این نظرسنجی نشان می‌دهد تعداد زیادی از مردم این کشور، بعد از متلاطم شدن بازارها و به خصوص وضعیت ناامن مسکن در این کشور، دچار بیخوابی و بدخوابی شده‌اند.
بر اساس این مطالعه، که توسط پایگاه NetDoctor انجام شده، مشخص شده که بیش از یک‌پنجم پرسش‌شوندگان، اکنون کمتر از 5 ساعت در شب می‌خوابند و یک‌چهارم آنها نیز حداقل 3 بار در شب از خواب بیدار می‌شوند. این در حالی است که نیمی از این افراد اظهار کرده بودند که سال
گذشته حداقل 8 ساعت در شب می‌خوابیدند و مشکلاتی از این دست را نداشتند. این افراد از بین کسانی انتخاب شده بودند که در فضای اینترنت، به دنبال دارویی برای بیخوابی خود می‌گشتند. اگر به یاد بیاوریم که اختلالات خواب، یکی از مشکلات مهمی است که به عنوان نتیجه اختلالات روان‌پزشکی شناخته شده است، متوجه عمق فاجعه خواهیم شد. بیماران مبتلا به افسردگی و همین طور اضطراب، هر دو دچار اختلال در خواب می‌شوند. پزشکان می‌گویند مضطرب‌ها دیر به خواب می‌روند و افسرده‌ها زود از خواب بیدار می‌شوند و بی‌خواب می‌شوند.
نگرانی از مشکلات اقتصادی، ورشکستگی، ناتوانی در بازپرداخت وام‌ها و بدهی ها، به خصوص وام‌های مسکن، ترس از دست دادن شغل و مسکن، همه و همه می‌تواند جرقه‌ای برای شعله‌ور کردن افسردگی و اضطراب در افرادی شود که زمینه قبلی آن را داشته‌اند و حساس‌ترند. این، تحلیل خود این افراد دچار بیخوابی هم هست؛ چنان‌که دوسوم آنها اظهار کرده بودند که مشکلات مالی، عامل نگرانی‌ها و بدخوابی آنهاست. (البته 30 درصد آنها هم خروپف‌های همسرشان را عامل از خواب پریدن‌های شبانه معرفی کرده بودند!)
نتایج این نظرسنجی اینترنتی، با گزارشی که سازمان جهانی بهداشت، هفته گذشته و به مناسبت روز جهانی بهداشت روان منتشر کرد، مطابقت دارد. در این گزارش، از روند روبه رشد هزینه‌های مربوط به بیماری‌ها و اختلالات روان‌پزشکی، در بیشتر نقاط دنیا ابراز نگرانی شده بود. دراین گزارش، اتفاقا انگلستان یکی از کشورهایی بود که میزان هزینه‌های صرف‌شده در آن به دلیل بیماری‌های روانی و رجوع به روان‌پزشک و مصرف داروهای روان‌پزشکی، در صدر سایر کشورها قرار داشت. بررسی‌های انجام‌شده نشان می‌دهد که در انگلستان و ولز، روی‌هم رفته، 8/13 درصد کل هزینه‌های بهداشتی، به اختلالات و بیماری‌های روان‌پزشکی اختصاص دارد. تعداد روان‌پزشکان شاغل در انگلستان نیز از متوسط آن در اروپا بالاتر است و این از نیاز مردم این کشور را به مراجعه به روان‌پزشک خبر می‌دهد.
در این گزارش، بحران وخیم اقتصادی در این کشور و به ویژه وضعیت ناامن مسکن، عامل مهم این روند روبه رشد، در این کشور معرفی شده و از دولت‌ها خواسته شده که برای مقابله با تشکیل یک فاجعه بزرگ بهداشت روان، دست به دست هم دهند و تدبیری بیندیشند. می‌توان تصور کرد که بد شدن وضع اقتصادی مردم، یک تاثیر جانبی دیگر هم داشته باشد و این که آنان نتوانند هزینه‌های مربوط به درمان را، در حوزه‌های مختلف و از جمله حوزه روان‌پزشکی بپردازند و این موضوع باعث تشکیل یک چرخه معیوب شده و آنها را در چنبره مشکل اقتصادی- بیماری روانی-عدم توانایی برای کار کردن و حل مشکلات اقتصادی- بدتر شدن مشکل اقتصادی- عدم درمان و شدت گرفتن بیماری روانی، گرفتار کند. به خصوص اگر توجه کنیم که معمولا هزینه ویزیت روان‌پزشکان و روان‌شناسان، بالاتر از سایر تخصص‌هاست و بیشتر درمان‌های این حوزه هم، نیاز به ویزیت‌های مکرر و طولانی‌مدت دارد که این خود هزینه‌ها را بالاتر می‌برد.
البته متخصصان در حوزه بهداشت و پزشکی پیشنهاد می‌کنند برای رفع بیخوابی و نیز کاهش استرس و تنش روانی، به جای استفاده صرف از داروهای آرام‌بخش و خواب‌آور، افراد به فکر پیشگیری از بروز آن هم باشند. برای کاهش استرس، روش‌های غیردارویی زیادی وجود دارد که خود فرد می‌تواند آنها را به کار گیرد. (روش‌های ریلکسیشن، مشاوره و حتی ورزش و فعالیت بدنی از این جمله‌اند.) برای بیخوابی نیز، دوش آب گرم قبل از خواب، مطالعه یک کتاب آرامش‌بخش و خودداری از مصرف نوشیدنی‌های کافئین‌دار در ساعات شبانه، پیشنهاد می‌شود.
با این حال، مطالعات و گزارش‌‌هایی از این دست، یک هشدار مهم دارد و آن این که برای زندگی سالم، تنها نمی‌توان به روش‌ها و پیشنهادهای پزشکان متکی بود. بسیاری از عوامل هستند که خارج از این حوزه، سلامت افراد جامعه را تهدید می‌کنند و مسئولان و کارشناسان این حوزه‌ها هم با رفع این عوامل می‌توانند و باید، به ارتقای سلامت افراد کمک کنند.
نظر شما