جوادصالحی
ساختار سیاسی لبنان متأثر از فضای اجتماعی و متنوع قومی و مذهبی این کشور بعد از فراز و نشیب‌های فراوان چند سالی است که به ثبات قابل توجهی دست یافته است. با توجه به همین امر، بهترین نوع حکومتی که متناسب با فضای سیاسی این کشور انتخاب شد در مقایسه با جوامع چندقومیتی و ناهمگون الگوی دمکراسی اجماعی بود. در این الگو ویژگیهایی مطرح است که خدشه دار شدن هر کدام از این مولفه‌ها می‌تواند کل ساختار سیاسی این کشور را تحت تأثیر قرار دهد.مولفه‌هایی همچون حکومت توسط ائتلاف بزرگ،حق وتوی متقابل واحدها و خودمختاری داخلی گروهها.
ملاک توفیق این الگو اجماع و توافق است. برخلاف سایر حکومتها در صورتی که یک گروه مخالف باشد، سیستم به سمت ناکارآمدی و عدم توفیق پیش می‌رود.همانطور که در خلال سالهای 1975 تا 1990 شاهد پدیدار شدن نوعی بحران اقتدار در ساختار سیاسی لبنان بودیم هم‌اکنون نیز به محض خروج یکی از گروههای تشکیل دهنده ساختار سیاسی لبنان یا قومیتها همین وضعیت می‌تواند مجددا لبنان را به سمت آشوب سوق دهد.
بر همین اساس سفر سعد حریری به ایران از اهمیت زیادی برخوردار است چرا که معطوف به حفظ دستاوردهای ثبات سیاسی در لبنان بود. ثباتی که به واسطه وجود متغیرهای متعدد داخلی ،منطقه‌ای و بین‌المللی در حال آسیب‌پذیری و خدشه است.
لذا سفر نخست‌وزیر لبنان به تهران و متعاقب آن فرانسه را می‌توان چانه‌زنی سیاسی برای کاستن از فشارهای متراکم حاکم بر فضای سیاسی لبنان قلمداد کرد که در صورت تداوم وضع موجود می‌تواند منجر به بحران و یا انفجار شود. در حال حاضر چانه‌زنی جزء لاینفک دمکراسی اجماعی در لبنان است زیرا هر کدام از بازیگران در سطح لبنان و در سطح منطقه منافعی خاصی را دنبال می‌کنند.
سعد حریری خونخواهی پدر را تعقیب می‌کند و معتقد است که صدور حکم دادگاه روحیه زخم خورده و مجروح اهل تسنن را التیام می‌بخشد. سوریه درصدد بهبود یا احیای حیثیت مخدوش‌شده ناشی از اتهامات وارده در پرونده ترور حریری است. حزب‌الله نگران سیل اتهامات و زمینه‌چینی و دسایس آینده است. اقدامات حمایتی فرانسه به سبک و سیاق گذشته در حمایت از مسیحیان به عنوان متغیری دخیل از اهمیت زیادی برخوردار است. آمریکا نگران بر هم خوردن سطح قدرت در لبنان و منطقه است. عربستان و مصر وسواس نسبت به سیطره قومیت و مذهب دارند و یا به عبارتی نگران جابجایی قدرت در عرصه سیاسی و اجتماعی لبنان هستند. اسراییل به عنوان یک مداخله‌گر آشوبساز تلاش برای خلع سلاح حزب‌الله و سلب حاشیه‌های امنیتی این حزب را دنبال می‌کند و در نهایت ترکیه با سیاستهای داوود اوغلو درصدد برجسته‌سازی نقش خود در جهان اسلام است.لذا سفر حریری به ایران و ارتقای رفت و آمدهای منطقه‌ای در کریدور کشورها به لبنان،با هدف تقلیل دامنه منازعاتی صورت می‌گیرد که ناشی از صدور حکم دادگاه بین‌المللی است چون همه بازیگران اعتقاد دارند که صدور این حکم اجتناب‌ناپذیر است. لذا بازیگران درصدند تا فشارها و پیامدهای آن را به صورت مدیریت شده تحت کنترل آورده تا جامعه لبنان بار دیگر وارد بحران جدید نشود.
لذا سفر سعد حریری عمدتا از منظر متقاعدسازی نقش‌های مداخله‌گرایانه منطقه‌ای و بین‌المللی قابل ارزیابی است و تلاشی است برای تقلیل دامنه منازعات از وضعیت تقابل به وضعیت نقد و یا تفاهم./163/ن
نظر شما