رضا دانشمندی
همان اندازه که ابتکار دعوت از دیپلمات‌های ایرانی برای شرکت در مراسم روز استقلال آمریکا غیرمنتظره بود، خبرتوقف این دعوت‌ها قابل پیش‌بینی بود. تمام ماجرا کمتر از یک ماه به طول انجامید؛ هشتم خرداد ماه تا سوم تیر.
صرف‌هات داگ؛ دومین پیش درآمد اوباما
11 خرداد بود که نیویورک تایمز خبر «پیش درآمدی تازه برای ایران؛ این‌بار با‌هات‌داگ» را به عنوان تیتر خود برگزید و نوشت اوباما که به مناسبت سال نو برای ایرانیان پیام تبریک ویدئویی منتشر کرده بود، اکنون آنها را برای جشن بسیار با‌اهمیت آمریکایی‌ها، یعنی چهارم ژوئیه/13 تیر، یا همان روز استقلال دعوت کرده است.
بنا بر گزارش این روزنامه آمریکایی 29 می/8 خرداد، وزارت‌خارجه ایالات‌متحده تلگرامی به سفارتخانه‌ها و کنسولگری‌هایش در سراسر جهان مخابره کرد و به آنها اطلاع داد که «آنها می‌توانند نمایندگان دولت ایران را به جشن روز استقلالشان دعوت کنند»، پذیرایی سالانه‌ای که معمولاً‌هات داگ، پرچم‌های سرخ، سفید و آبی و برخی حرف‌های فرمالیته درباره اجداد بنیانگذار آمریکا را نشان می‌دهد.
نیویورک تایمز به نقل از یک مقام ارشد وزارت امور خارجه آمریکا که خواسته بود نامش فاش نشود، نوشت که در شب سفر سه‌روزه هیلاری کلینتون به آمریکای‌لاتین، مجوز دعوت از دیپلمات‌های ایرانی برای جشن روز استقلال صادر شده است.
مقام آمریکایی دیگری گفته بود در زمانی که ایالات‌متحده فعالانه درپی تعامل با ایران است، بیش از این عدم رابطه بی‌معنی است.
مناسبت ایران و آمریکا در آغاز سال جدید شمسی وارد مرحله جدیدی شد؛ در فروردین، ریچارد سی هالبروک نماینده ویژه دولت آمریکا در امور افغانستان و پاکستان و محمد مهدی آخوندزاده فرستاده کشورمان، در کنفرانس لاهه شرکت کردند.
مقامات آمریکایی این حرکت را به عنوان گامی دیگر در سلسله پیش‌درآمدهای آمریکا برای ایران توصیف می‌کنند. ایالات متحده با ایران از زمان تسخیر سفارت آمریکا در تهران در سال 1358 ارتباطی نداشته است؛ از آن به بعد دیپلمات‌های این کشور به صورت رسمی به مراسمات آمریکا دعوت نشده‌اند.
12 خرداد «بی.بی.سی» نوشت تصمیم به دعوت از دیپلمات‌های ایرانی به یک مهمانی آمریکایی رفتاری سمبلیک است و به 30 سال قطع رابطه ایالات‌متحده و ایران خاتمه خواهد داد. «گاردین» نیز در همین روز نوشت که آخرین پیش درآمد ایالات‌متحده برای ایران به شکل کیک، همراه تکه‌ای پنیر، کاهو، ترشی و سس‌‌گوجه ارائه شده است. دولت اوباما به سفرا و مقامات کنسولی ایالات‌متحده در سراسر جهان اعلام کرده است که آنها می‌توانند از دیپلمات‌های ایرانی برای روز استقلال آمریکا برای صرف‌هات داگ، همبرگر و استماع سخنرانی‌ها درباره تاریخ و ارزش‌های آمریکایی دعوت به عمل آورند. معمولاً آمریکایی‌ها روز استقلال را با سان و رژه، پرچم‌های در حال اهتزاز و غذای پیک نیکی مانند همبرگر، هات‌‌داگ و سایر غذاهای کبابی جشن می‌گیرند.
دوشنبه، دعوتی که به قوت باقی نماند
پس از برگزاری انتخابات در ایران و بروز حوادث پس از آن، جمهوریخواهان فرصت را مغتنم شمردند و به نقد سیاست خارجی اوباما در قبال ایران پرداختند. خواه به علت فشار جمهوریخواهان و یا به هر دلیل دیگر، رفته رفته لحن اوباما تغییر کرد. با وجود این تا روز دوشنبه هفته پیش دعوت از دیپلمات‌های ایران همچنان به قوت خود باقی بود.
بنا بر گزارش فاکس‌نیوز روز دوشنبه اول تیر ماه سخنگوی وزارت‌خارجه آمریکا «ایان کلی» دعوت از دیپلمات‌های ایرانی برای حضور در جشن‌های روز استقلال در سفارتخانه‌های آمریکا در سراسر جهان را مجدداً مورد تأیید قرار داده بود. «کلی» گفته بود هیچ‌گونه ذهنیتی درباره لغو دعوت از دیپلمات‌های ایرانی وجود ندارد. ما برای تعامل با ایران، تصمیمی استراتژیک گرفته‌ایم. سال‌های طولانی برای انزوا تلاش کردیم و اکنون راه متفاوتی را دنبال می‌کنیم.
همان روز خبرگزاری آسوشیتدپرس از وزارت خارجه ایالات متحده خبر داد که هنوز هیچ یک از دیپلمات‌های ایرانی دعوت آمریکا را برای حضور در جشن‌های روز استقلال نپذیرفته‌اند.
سه‌شنبه، اوباما و انکار مذاکره بی‌قید و شرط!
با افزایش تنش میان تهران و واشنگتن و تشدید فشارهای جمهوریخواهان اوباما در آخرین اظهار نظر رسمی خود در چهارمین کنفرانس خبری کاخ سفید، در پاسخ به این سؤال که آیا همچنان به دیپلمات‌های ایران در سفارتخانه‌های آمریکا در روز 13 تیر، روز استقلال آمریکا، خوشامد گفته خواهد شد، پاسخ داد: ما روابط دیپلماتیک رسمی با ایران نداریم. تصور می‌کنم که گفته‌ایم اگر ایران از اصول و هنجارهای بین‌المللی تبعیت کند و چنین راهی را برگزیند، آنگاه علاقه‌مند خواهیم بود که برخی جراحات در روابط ایران و ایالات‌متحده را التیام بخشیم اما این تصمیمی است که ایرانی‌ها باید بگیرند.
فاکس‌نیوز این پاسخ اوباما را طفره‌رفتن از پاسخگویی دانست؛ منظور اوباما این بوده که ایرانی‌ها مجبور خواهند بود در این مورد تصمیم بگیرند که آیا می‌خواهند در جشن‌های روز استقلال در سفارتخانه‌های ایالات‌متحده شرکت کنند یا نه.
چهارشنبه، توقف دعوت!
روز چهارشنبه منابع رسمی و غیر‌رسمی آمریکایی از جدال در دولت بر سر دعوت انجام شده خبر دادند. در حالی که سی.ان.ان مدعی بود هنوز دولت به جمع‌بندی مشخصی در این زمینه نرسیده است، خبرگزاری فرانسه به نقل از سخنگوی کاخ سفید اعلام کرد که دعوت‌ها متوقف شده است.
یک مقام ارشد دولت آمریکا روز چهارشنبه به سی.ان.ان. گفته است که دولت اوباما به صورت جدی درباره توقف دعوت‌ها از دیپلمات‌های ایرانی برای چهارم ژوئیه فکر می‌کند. برخی از دعوتنامه‌ها تاکنون ارسال شده است و لغو نخواهد شد. این مقام آمریکایی گفته است بحث‌های شدیدی درباره این موضوع انجام شده، اما تصمیم نهایی اتخاذ نشده است. تجدید‌نظر درباره دعوت چهارم ژوئیه، با اظهارات روز سه‌شنبه اوباما هماهنگ است که گفته بود از خشونت‌های اخیر در ایران شوکه و آشفته شده است. نمی‌گویم که تعامل با ایران منتفی شده بلکه مطمئناً متوقف شده است.
خبرگزاری فرانسه روز چهارشنبه به نقل از رابرت گیبس سخنگوی کاخ سفید نوشت با توجه به وقایع چند روز گذشته، این دعوت‌ها بیش از این انجام نخواهد شد. گیبس در توضیح علت توقف دعوت گفت: چهارم ژوئیه به ما اجازه می‌دهد که آزادی و حریتی را جشن بگیریم که از آن برخورداریم، آزادی بیان، آزادی مذهب، آزادی رسانه‌ها و به ویژه آزادی تجمعات. با توجه به وقایع اخیر، تصور نمی‌کنم شگفت‌انگیز باشد که هیچ‌یک از دیپلمات‌های ایرانی دعوت ما را نپذیرفته‌اند.
در همین روز سایت اینترنتی «فاکس نیوز» نیز در مطلبی با تیتر «ایالات‌متحده دعوت از ایرانی‌ها برای چهارم ژوئیه را پس گرفت» نوشت کاخ سفید دعوت از دیپلمات‌های ایرانی را برای باربکیو و تماشای آتش بازی روز استقلال لغو کرد.
فشار جمهوریخواهان
یک نماینده جمهوریخواه با صدور بیانیه‌ای مدعی شده بود چهارم ژوئیه روزی است که برای دموکراسی جشن می‌گیریم که بازتابی است از موهبت آزادی که تمامی آمریکایی‌ها آن را گرامی می‌دارند. مردم ایران کمتر از شهروندان ایالات‌متحده سزاوار آزادی و حق حکومت بر خود نیستند.
او این دعوت را مورد تردید قرار داده و پرسیده است: این دعوت چه پیامی برای مردم ایران می‌فرستد؟ مردمی که شجاعانه برای همان حقوق و آزادی‌هایی به پا خاسته‌اند که آمریکایی‌ها دستیابی به آن حقوق را در این روز جشن می‌گیرند.
او مدعی شده بود که وقت آن رسیده که ایالات‌متحده این دعوت را لغو کند و در عوض، حمایت قاطع خود را از مردم ایران و امید‌ها و ایده‌هایشان اعلام کند. در روز استقلال، ما باید در کنار تمام کسانی قرار بگیریم که مشتاق زندگی آزادانه هستند، نه اینکه با حکام ستمگر آنها برادری کنیم. در ایالات متحده، روز استقلال که عموماً به عنوان چهارم ژوئیه/13تیر شناخته می‌شود یک تعطیلی فدرال است و در تمامی ایالات‌ها جشن گرفته می‌شود. در سال 1776 مستعمرات پادشاهی بریتانیای کبیر در آمریکا از تحت سلطه این کشور خارج شده و اعلام استقلال کردند. روز استقلال در آمریکا با آتش بازی، رژه و باربکیو [کباب کردن]، کارناوال، پیک‌نیک، کنسرت، مسابقات بیسبال، سخنرانی‌ها و مراسم‌های سیاسی شناخته می‌شود.
نظر شما