یک سال پیش و در آستانه برگزاری بیست‌و‌یکمین دوره نمایشگاه کتاب شایعه‌ای دهان به دهان میان دوستداران ادبیات گشت: اووه تیم به ایران می‌آید. در آن زمان او چندان در ایران شناخته شده نبود. تنها پس از ترجمه «مثلاً برادرم» بود که برای خود در بین فارسی‌زبانان شهرتی دست و پا کرد؛ کتابی در نقد سیاست‌های هیتلر که در مرز بیوگرافی و رمان قدم می‌زند و در اصل خاطرات برادر نویسنده است که در جنگ کشته شده. اووه تیم بر اساس این خاطرات در رمان خود به زیرکی نشان می‌دهد چگونه مردم آلمان نیز در جنایت‌های رهبر خود سهیم بوده‌اند.
تیم امسال یکی از معروف‌ترین جوایز ادبیات آلمان را برده است: جایزه ادبی هاینریش بُل. هیأت داوران این جایزه گفته است اووه تیم مطالب زیادی را در حجم اندک و مطالب جزئی را به وضوح در آثارش نشان می‌دهد. به گزارش آسوشیتدپرس، ارزش جایزه ادبی هاینریش بل 20 هزار یورو است و قرار است 11 دسامبر طی مراسمی در شهر کلن به اووه تیم اهدا شود.
متولد سی‌ام مارس 1940 در هامبورگ. اسم کاملش اووه هانس هاینتس تیم است، ولى اسامى اول و دوم معمولاً فقط در شناسنامه قید مى‌شوند و ظاهراً کاربرد چندانى ندارند. خانه پدرى اووه در خلال جنگ دوم جهانى و در سال 1943 صدمه زیادى دیده و او در سه سالگى به همراه خانواده‌اش به شهر کوبورگ در جنوب آلمان مى‌رود و نزد عموى بزرگش فرانتس شرودر که پوست حیوانات را تزئین و از فروش آنها امرار‌معاش مى‌کرده، زندگى می‌کنند. عموى اووه از معدود کسانى بوده که در آلمان آن موقع داراى یک دوچرخه بوده است.
خاطرات این دوران بعدها در کتاب «مردى سوار بر دوچرخه بلند» به تصویر کشیده شده است. اووه بعد از فوت پدرش سه سال شرکت او را اداره کرد و بعد از آن در سال 1963 در کالج شهر برانشوایگ دیپلم دبیرستان را اخذ کرد و سپس در شهرهاى پاریس و مونیخ به تحصیل در رشته‌هاى فلسفه و ادبیات آلمان پرداخت.
با این‌حال بخش زیادی از شهرت تیم به فعالیت‌های سیاسی او باز‌می‌گردد، چرا که او یکی از فعالان سیاسی جنبش دانشجویی می 68 بود. در سال‌هاى 1967- 1968 عضو گروه دانشجویان سوسیالیست آلمان شد و از سال 1972 تا 1982 در انتشار فصلنامه‌اى درباره نویسندگان و شاعران آلمانى همکارى داشت.
در بین فعالیت‌های سیاسی نیز آنچه تیم را بیش از همه برای ما جذاب می‌کند حضور وی در تظاهرات دانشجویان علیه شاه ایران در همان اواخر دهه شصت میلادی است. یکى از همکلاسی‌هاى او در کالج برانشوایگ، بنو اونه‌زورگ، در تظاهراتى که در آلمان علیه محمد‌رضا پهلوى، شاه سابق ایران، سامان داده شد، توسط پلیس آلمان کشته شد. شاید یکى از علل روى آوردن اووه تیم به جریانات اواخر دهه شصت در آلمان کشته شدن دوست و همکلاسى سابقش بود. رساله دکتراى تیم هم، درباره آلبر‌کامو، بی‌تأثیر از شرایط زمانه‌اش نبود. اووه بعد از اخذ درجه دکترا در فلسفه به تحصیل در رشته جامعه‌شناسى و اقتصاد پرداخت.
اگر‌چه تاکنون در ایران از آثار اووه تیم تنها یک داستان کوتاه و یک رمان به فارسی ترجمه شده اما برگردان خوب حسینی‌زاد از «مثلاً برادرم» توانایی این نویسنده را به ادبیات‌دوستان شناساند.
نظر شما